تداوم برجام با وجود لفاظی کاخ سفید

گروه سیاسی- رییس‌جمهور‌ آمریکا در تازه‌ترین اقدام خود به وزارت خارجه آمریکا دستور داده،گزارش خود به کنگره درباره رویکرد ایران نسبت به برجام را با لحن تندتری بنویسد. روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال با استناد به اظهارات یک مقام کاخ‌سفید خبر داد ترامپ اعلام کرده که پیش‌‌نویس گزارش درباره وضعیت هسته ایران که توسط وزارت خارجه تهیه و برای تایید به کاخ سفید ارسال شده بود، بیش از‌ اندازه ملایم بوده است و ترامپ معتقد است که فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه در گزارش قبلی نادیده گرفته شده بود. ترامپ هم شخصا در این زمینه وارد عمل شده و دستور تجدید‌نظر در متن اولیه آن گزارش را داده است.
رییس‌جمهور آمریکا همچنین به رکس تیلرسون وزیر خارجه این کشور دستور داده تا روز بعد از ارسال گزارش، هشدار دهد که دولت جدید آمریکا در صدد تجدید نظر در سیاست این کشور نسبت به ایران است. این اقدامات رییس جدید دولت آمریکا چندان عجیب هم نیست. رویکرد او در برخورد با ایران در زمینه برجام این روزها بیشتر شبیه بچه نق‌نقویی است که می‌داند راه به جایی نمی‌برد اما قصد دارد با گریه و زاری کار خود را پیش ببرد. با این حال این رفتارهای به دور از دیپلماسی سیاسی آنچنان بی‌اهمیت جلوه کرد که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشور در پاسخ به این رفتار با لحن تمسخرآمیزی اعلام کرد که شما به حرف‌های ترامپ خیلی توجه نکنید. ترامپ پیش از ریاست‌جمهوری در وعده‌های خود از توافق برجام با عنوان توافق وحشتناک نام برده و اعلام کرده بود پس از نشستن بر مسند قدرت این توافق بین‌المللی را پاره خواهد کرد. حرف‌های خام ترامپ موجب شد مقام معظم رهبری در واکنش به سخنان او اعلام کند در این صورت ایران نیز برجام را آتش خواهد زد.
اما در عمل ترامپ بعد از ریاست‌جمهوری متوجه شد قدرت کافی برای مقابله با این توافق را ندارد. متحدان اروپایی همان زمان اعلام کردند که تنها تصمیم‌‌گیرنده درباره توافق هسته‌ای ایران آمریکا نیست و نمی‌‌تواند یک‌جانبه به لغو این قرارداد مهم که حاصل مذاکرات چندین ساله ایران و اروپاست، دست بزند. از آن طرف براساس ادعای نشریات آمریکایی اسراییلی‌ها هم از ترامپ حمایت نکردند چرا که می‌دانستند آمریکایی‌ها توانایی مقابله با قدرت نظامی ایران را ندارند. آنها بر این باور هستند که در صورتی که مواضع آمریکا در مقابل ایران تغییر کند ایران هم به تعهدات خود پایبند نخواهد بود و از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای ایران به نفع اسراییل نیست.
اگرچه رییس‌جمهور تند‌مزاج آمریکایی مجبور به عقب‌نشینی از مواضع خود شد‌ اما از آنجایی که او قصد پذیرش کامل این موضوع را ندارد با تهدیدات جدید خود هدفی جز شلوغ‌کاری در فضای سیاسی جهان را ندارد تا اذهان عمومی را تشویش کند و بتواند از مواضع گذشته خود دفاع کند. اشاره به این نکته مهم است که اگر آمریکا به دنبال مقابله به مثل جدی بود و باید به گزارش سازمان منافقین در کنفرانسی خبری اخیرشان در واشنگتن درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران حداقل به شکل تبلیغاتی توجه نشان می‌داد. نایب رییس گروهک منافقین در گزارش خود مدعی شده بود که ایران بعد از برجام به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است. این ادعا درست یک هفته بعد از نامه رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا در گزارشی که پایبندی ایران به برجام را تایید کرده می‌کرد، منتشر شد. اما انتشار این گزارش آمریکایی‌ها را قلقلک نداد و هیچ واکنشی از سوی سنا، کنگره آمریکا و حتی خود کاخ سفید دیده نشد. ترامپ در حالی دستور تنظیم دوباره متن گزارش را به مسوولان کابینه خود داد که هفتمین نشست کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک ایران با کشورهای ۱+۵ در وین در حال برگزاری بود و بسیاری از شرکت‌کنندگان در این نشست بر ادامه پایبندی به تعهدات‌شان درباره توافق هسته‌ای تاکید کردند. نشست‌های مختلف ایران با طرف اروپایی و تاکید بر این موضوع نشان‌دهنده این است که ایران به خوبی به تعهدات خود عمل کرده است و اروپایی‌ها نیز این مساله را پذیرفته‌اند.
تلاش برای تنظیم یک گزارش تند وتیز از سوی دولت آمریکا به کنگره نشان می‌دهد حتی مقامات آمریکایی نیز با مواضع ترامپ موافق نیستند و‌گرنه رییس‌جمهور جدید آمریکا مجبور به استفاده از عبارت تند برای تحت تاثیرقرار دادن کنگره نمی‌شد. این همه، احتمال می‌تواند به این معنی باشد که با وجود لفاظی‌های تند کاخ سفید و حتی شخص ترامپ هنوز هیچ اقدام عملی و واکنش رفتاری در برابر برجام و تداوم اجرای آن، تمهید نکرده‌اند.
اینکه چرا رفتار آمریکا از شعارهایشان پشتیبانی نمی‌کند نشان از آن دارد که کاخ سفید ماجراجویی را در حد گفتار نگه داشته و حاضر به ارتکاب رفتار غیرعاقلانه نیست. این وضعیت حاکی از آن است که اجرای برجام با شرایط حاضر حتی از سوی دولت جنجالی ایالات متحده آمریکا نیز ادامه خواهد یافت.