ترامپ در صف گرانی نفت

همزمان با آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نوسان‌های احتمالی قیمت نفت دو روی سکه از روابط نفتی تهران- واشنگتن را رقم می‌زند که یک روی آن، طرفداری دو طرف از قیمت بالای نفت است‌.
«استقلال انرژی» مهم‌ترین سیاست نفتی دونالد ترامپ رییس‌جمهور جدید آمریکاست؛ سیاستی که این روزها روسیه به عنوان بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده غیرنفتی اوپک و عربستان سعودی در کنار عراق و ایران هم از آن طرفداری می‌کنند‌.
با این حساب و کتاب ساده، باید نام ترامپ را در ردیف طرفداران نفت گران نوشت اما سوالی که مطرح می‌شود این است که باید از یک سو بودن سیاست‌های نفتی تهران- واشنگتن برای بالا رفتن و بالا ماندن قیمت نفت به عنوان یک تهدید یاد کرد یا فرصت؟
تولید نفت آمریکا در طول حدود سه سال گذشته تاکنون که قیمت نفت‌خام در بازار حتی سطوح کمتر از ۳۰ دلار به ازای هر بشکه را تجربه کرد نه تنها کاهش نیافته بلکه حتی با افزایش هم همراه شده و حتی هزینه‌های تولید شیل اویل‌ها یا نفت‌خام‌های نامتعارف آمریکا با کاهشی قابل توجه همراه شده است‌.
هم‌اکنون بخش عمده تولید شیل اویل‌های آمریکا که از آن به عنوان یک بلا برای نفت تولیدی اوپکی‌ها یاد می‌شود، در پنج منطقه متمرکز بوده و از مناطق «باکن»، «ایگل فورد»، «نیو برارا»، «پرمین دلاور» و «پرمین میدلند» می‌توان به عنوان پنج منطقه اصلی تولید شیل اویل آمریکا نام برد‌.
نکته قابل توجه آن است که آخرین برآوردهای موسسات معتبر بین‌المللی نشان می‌دهد هزینه تولید شیل اویل آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی به کمتر از ۴۰ دلار به ازای هر بشکه رسیده به‌طوری‌ که صرفا در منطقه باکن هزینه تولید شیل اویل حدود ۳۱ دلار به ازای هر بشکه کاهش یافته است‌.
در طول سه سال گذشته سقوط قیمت نفت نه تنها هزینه‌های تولید از شیل اویل‌ها در آمریکا را بالا نبرده بلکه با افزایش کارآیی و بهبود عملکرد در مراحل مختلف حفاری، تکمیل و تولید چاه‌ها تولید افزایش یافته و به تناسب آن ضریب بازیافت برداشت نفت هم با افزایش همراه شده است‌.
رمزگشایی از روابط نفتی تهران- واشنگتن
کاهش هزینه تولید نفت در آمریکا یک زنگ خطر برای ایران و سایر کشورهای عضو اوپک و غیراوپک به شمار می‌رود و قطعا با توجه به سیاست استقلال انرژی ترامپ، آمریکایی‌ها برای تحقق اهداف افزایش تولید نفت خود به قیمت‌های بالای نفت نیاز دارند‌.
این افزایش قیمت نفت چنانچه با توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در بازار و در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ اتفاق بیافتد تقریبا منافع تمام کشورهای تولیدکننده تامین می‌شود و در صورت سقوط قیمت نفت، قطعا آمریکایی‌ها همچون دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما به دنبال ایجاد یک شوک روانی در بازار نفت با تحریم برخی تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نفت جهان همچون ایران و روسیه خواهند بود که در این صورت سناریوی آن روی سکه سیاست‌های کثیف نفتی آمریکایی‌ها آشکار خواهد شد‌.
همزمان با این تحولات، کنگره آمریکا در آستانه آغاز دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، مجوزی برای شرکت‌های نفتی آمریکایی‌ برای عرضه هشت میلیون بشکه نفت تجاری ذخیره شده در سه نقطه آمریکا همچون تگزاس و لوئیزیانا صادر کرده است‌.
شرط تحقق رویای استقلال انرژی ترامپ
سیدمحمدعلی خطیبی درباره مجوز کنگره آمریکا به شرکت‌های نفتی برای عرضه هشت میلیون بشکه نفت ذخیره‌سازی شده در انبارهای نفت این کشور به بازار به مهر گفت‌: این مصوبه کنگره آمریکا یک سیاست و تصمیم تجاری بوده تا سیاسی زیرا آمریکا به دنبال تقویت و افزایش قیمت نفت‌خام در بازار است‌.
نماینده سابق ایران در اوپک با اعلام اینکه آمریکا به طرح کاهش تولید نفت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک نپیوسته است اما این به منزله تلاش و برنامه آمریکا برای پایین نگه داشتن قیمت نفت در بازار نیست، تصریح کرد‌: آمریکا برای تحقق اهداف خود در حوزه نفت و انرژی به قیمت‌های بالا نیاز دارد‌.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه در طول سه سال گذشته آمریکا هزینه تولید نفت از ذخایر نامتعارف یا به اصطلاح شیل‌اویل‌ها را به شدت کاهش داده است، اظهار داشت‌: پیشتر هزینه تولید یک بشکه نفت شیل در آمریکا حدود ۶۰ تا ۸۰ دلار بود که هم‌اکنون این هزینه تولید به ۳۵ تا ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش یافته است‌.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی با یادآوری اینکه قطعا سقوط قیمت طلای سیاه به زیان آمریکایی‌ها خواهد بود و آمریکا طرفدار قیمت‌های متوسط و رو به بالا در بازار نفت است، بیان کرد‌: با افزایش قیمت نفت به بیش از ۵۰ دلار، آمریکا می‌تواند نسبت به سرمایه‌گذاری و افزایش تولید از ذخایر شیل‌اویل خود ادامه دهد‌.
وی با یادآوری اینکه ثبات قیمت نفت در سطوح بالا می‌تواند کمکی به توسعه صنعت نفت آمریکا و افزایش تولید شیل اویل‌ها کند، افزود‌: بر این اساس عرضه هشت میلیون بشکه نفت ذخیره‌شده در انبارهای نفتی آمریکا یک سیاست کاملا تجاری است‌.
خطیبی در پاسخ به این پرسش که سیاست دونالد ترامپ رییس‌جمهور جدید آمریکا استقلال انرژی این کشور و افزایش تولید شیل‌اویل‌ها با هدف کاهش وابستگی نفتی آمریکاست توضیح داد‌: هم‌اکنون متوسط مصرف روزانه نفت‌خام در آمریکا معادل ۱۸ تا ۱۹ میلیون بشکه در روز است‌.
نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه متوسط تولید نفت‌خام آمریکا هم روزانه کمتر از ۱۰ میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود، تاکید کرد‌: به عبارت دیگر هم‌اکنون آمریکا نصف تولید خود تقاضا برای مصرف نفت دارد و این کشور در کوتاه‌مدت هم نمی‌تواند این شکاف عرضه و تقاضا را پر کند‌.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اعلام اینکه تولید نفت آمریکا صرفا با شعار افزایش نمی‌یابد، افزود‌: شرکت‌های آمریکایی برای تحقق اهداف افزایش تولید به سرمایه‌گذاری‌های جدید نیاز دارند که این سرمایه‌گذاری‌ها در گرو ثبات قیمت نفت‌خام در سطوح بالاست‌.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی با یادآوری اینکه عملا در سطوح پایین قیمت نفت، شرکت‌های آمریکایی تمایلی برای افزایش تولید نفت به ویژه شیل‌اویل ندارند، گفت‌: براساس برنامه اداره اطلاعات انرژی آمریکا تولید نفت این کشور پیش‌بینی شده در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۱۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد‌.
وی با بیان اینکه آمریکا با افزایش تولید ۱۰۰ هزار بشکه‌ای در کوتاه‌مدت و میان‌مدت نمی‌تواند به استقلال انرژی دست یابد، یادآور شد‌: در مجموع سیاست جمهوریخواهان آمریکایی به صورت سنتی افزایش قیمت نفت بوده و هرگاه جمهوریخواهان بر سر کار بوده‌اند قیمت‌های نفت در سطح بالا قرار داشته است‌.
خطیبی با اعلام اینکه افزایش قیمت نفت به بشکه‌ای بیش از ۶۰ دلار می‌تواند برای شرکت‌های نفتی آمریکا به منظور انجام سرمایه‌گذاری‌های جدید جذاب و مطلوب باشد، تبیین کرد‌: قیمت پایین نفت به نفع آمریکایی‌ها نیست‌.
نماینده سابق ایران در اوپک در پایان با بیان اینکه افزایش فعالیت‌های شرکت‌ها در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ می‌تواند به افزایش تقاضای انرژی در آمریکا کمک کند، خاطرنشان کرد‌: این افزایش تقاضا نه تنها در بازار نفت بلکه برای زغال‌سنگ، گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی اتفاق خواهد افتاد‌.