تردد شبانه خودروهای بی‌نام‌و‌نشان با کوله‌باری از طلای کثیف

حضور زباله‌گرد‌ها در تهران، این روزها بیش از پیش روی اعصاب شهروندان تهرانی رفته است تا جایی که اگر در خیابانی، کوچه‌ای، محله‌ای زباله‌گرد ندیدید، باید تعجب کنید! شهرداری تهران نیز این روزها گویی چشمش را بر این معضل بسته است و شهروندان هم ناچار هستند به صورت مسالمت‌آمیز با این افراد به زندگی خود ادامه دهند. پیمانکاران شهرداری، با بهره‌کشی از نیروی کار غیرمجاز افغان که نه حق بیمه‌ای دریافت می‌کنند و نه حقوقی!
زباله‌گردها: ما با پیمانکاران شهرداری کار می‌کنیم
خبرگزاری رکنا تاکنون با چندین زباله‌گرد در منطقه ۳ تهران صحبت کرده و مشخص شده است که زباله‌گردها با پرداخت مبلغی از ۱۰ میلیون و بیشتر، می‌توانند آزادانه در سطح منطقه در تردد باشند و هرچقدر می‌خواهند از مخازن زباله، پسماند خشک جمع‌آوری کنند. چندی پیش «علیرضا حیدری» فعال کارگری، گفته بود: اینکه پیمانکاران وابسته به شهرداری خطا را مرتکب شده‌اند، دلیل بر این نمی‌شود که شهرداری قصوری نداشته است، بلکه باید بر این موضوع مهم نظارت داشته باشد تا نیروی کار غیرمجاز توسط پیمانکاران به کار گرفته نشود. به لحاظ قواعد عمومی شهرداری نمی‌تواند بر این موضوع چشم‌پوشی کند، ولی واقعیت این است که چشمش را بسته و قرارداد حجمی واگذار کرده و کاری ندارد که پیمانکار مکانیزه زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کند یا با بهره بردن از نیروی کار غیرمجاز ارزان‌قیمت این کار را انجام می‌دهد. فقط می‌خواهد زباله جلوی چشم خودش و شهروندان نباشد و این فرآیند جمع‌آوری برایش اصلا مهم نیست. شهرداری به خروجی کار نگاه می‌کند نه به روند آن.
زباله‌گردها زیر نظر پیمانکاران نیستند!
«محمد احمدلو» رییس خدمات شهری شهرداری منطقه ۳ تهران در گفت‌و‌گو با رکنا با اشاره به اینکه زباله‌گردها زیر نظر پیمانکار شهرداری کار نمی‌کنند، گفت: فقط پیمانکار بازیافت داریم که با لباس‌ها و ماشین‌های مشخص در پهنه‌بندی‌های خود با ماشین‌های ملودی‌دارشان حضور دارند.
وی گفت: اینکه شهروندان بگویند ما این ماشین‌ها را در سطح شهر ندیده‌ایم حق دارند. برای حل معضل زباله‌گردی در شهر، اپلیکیشنی به نام نوماند راه‌اندازی شده است که می‌تواند تا حد زیادی به پایان یافتن این مشکل کمک کند. شهروندان با استفاده از این اپلیکیشن، مسوولان جمع‌آوری زباله‌های خشک، به در منزل شهروندان مراجعه و پسماند خشک را دریافت می‌کنند. من با این موضوع موافق هستم که این اقدامات برای مردم ناشناخته است و باید تبلیغات بیشتری روی این موارد انجام شود، اما اینکه تعداد زباله‌گردها در شهر بیشتر شده است، بخش عمده‌ای از آن به دلایل اقتصادی باز می‌گردد. ماشین‌هایی که با نرم‌افزار نوماند در محل حضور پیدا می‌کنند، مکلف هستند به خانواده کارت اعتباری بدهند و به میزان پسماندی که از آن خانه دریافت می‌کنند، آن کارت را شارژ کنند.
احمدلو تاکید کرد: حالا فرض را بر این می‌گذاریم که این زباله‌گردها، غیرمجاز هستند. شهرداری به عنوان یک اداره خدمات‌رسان نمی‌تواند آنها را دستگیر کند.
عنوان مجرمانه‌ای برای دستگیری زباله‌گردها وجود ندارد
رییس خدمات شهری شهرداری منطقه ۳ تهران در ادامه در پاسخ به اینکه چرا شهرداری زباله‌گردها را به ضابط قضایی، تحت عنوان «سارق طلای کثیف» معرفی نمی‌کند، گفت: چنین عنوان مجرمانه‌ای در قانون وجود ندارد و خیلی از اینها مشخصات درستی ندارند. این روزها وقتی کسی می‌خواهد از فردی شکایت کند، پرونده قضایی تشکیل نمی‌دهند و آنها پرونده‌های زیادی در دست دارند. حتی یک نفر که می‌رود و می‌گوید ۲۰ میلیون تومان از من کلاهبرداری شده است، می‌گویند به خاطر ۲۰ میلیون آمده‌ای شکایت کنید؟
وی با اشاره به اینکه مشکلات در شهر دوسویه هستند، گفت: هم مردم و هم شهرداری دچار اشکالاتی در نگهداشت شهر شده‌اند. چرا وقتی ۸ صبح شهروندان می‌بینند شهر تمیز است، این تمیزی تا ۱۰ صبح بیشتر دوام نمی‌آورد؟ بخش زیادی در نگهداشت تمیزی شهر، نیازمند کمک‌های مردم و همشهری‌ها است. به همه اعلام کرده‌ایم زباله ساعت ۹ شب باید در مخزن‌های زباله قرار گیرد ولی چقدر شهروندان این موضوع را
رعایت می‌کنند؟
دستور دادستان کل کشور را داریم ولی قضات دلشان برای آنها می‌سوزد!
چندی پیش، عباسعلی کارگر مسوول مدیریت پسماند شهرداری منطقه ۳ درخصوص اینکه چرا زباله‌گردهای شهر کم نمی‌شوند گفته بود: برای جمع‌آوری پسماند، دو قشر زباله‌گرد داریم. یک دسته از آنها وابسته به پیمانکاران شهرداری نیستند که مشکل اصلی ما نیز سر و کار داشتن با آنهاست و دسته دوم نیز با پیمانکاران همکاری می‌کنند. با وجود اینکه دستور دادستان کل کشور را برای مقابله با این موضوع در دست داریم، ولی وقتی به این ماجرا نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که در محکمه‌ای که باید علیه زباله‌گردها حکم صادر شود، با وجود اینکه قاعده بر این است که احکام با شفافیت و صراحت اعلام شوند؛ ولی اغلب قضات دلسوزی می‌کنند و عامل غیرمجاز یا همان زباله‌گرد را مجازات نمی‌کنند. آنها می‌گویند برای کسی که از سر ناچاری زباله برداشته چه حکمی صادر کنیم؟
وی در ادامه افزود: در واقع یک دست‌انداز برای اعمال قانون داریم. مورد دیگر پیمانکاران متخلف شهرداری هستند که با نظارت و کنترل بیشتر سعی کردیم آنها را ساماندهی و رسیدگی کنیم. در همین منطقه ۳، در سال ۱۴۰۱، سه پیمانکار عوض شده است.
شورای شهر تهران چه می‌گوید؟
«ناصر امانی» عضو شورای شهر تهران، چندی پیش اعلام کرد: این ماجرا به یک کلاف سردرگم تبدیل شده است و هیچ کس هم حریفش نیست. هرکس هم بیاید می‌گوید این را چند ماهه حل می‌کنیم ولی شعارگونه حرف می‌زنند و نتیجه‌ای هم نخواهد داشت. وی می‌افزاید: چیزی که ما و مردم می‌بینیم و متفاوت است. همین چرخه جمع‌آوری درست و اصولی زباله در تهران هم حل نشده‌، چه برسد به اینکه مافیای زباله شناسایی و برچیده شود. از این مافیاها سال‌هاست صحبت می‌شود. چرا اینها را معرفی نمی‌کنند؟ این سوال مردم شهر است نه فقط من که عضو شورای شهر هستم.
۱۸ امپراطور زباله تهران چه کسانی هستند؟
بررسی‌های خبرنگاران نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۸ پیمانکار درخصوص زباله‌های خشک و با‌ارزش تهران از سال‌های قبل فعالیت می‌کنند که هیچ‌گاه تغییری در آنها به وجود نیامده است. هرچند خبرگزاری رکنا نمی‌تواند به صورت مستقل صحت این اطلاعات را تایید یا رد کند، اما اینجا نقطه اتصال این فرآیند آسیب‌زای جمع‌آوری زباله با نهادهای دولتی متولی این امر است. اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. براساس اطلاعات نزدیک به ۲۰۰ گاراژ در شهرهای بین تهران و کرج وجود دارد که این کودکان زباله‌گرد شب‌ها به این مناطق منتقل و در آنجا نگهداری می‌شوند و این مساله بارها توسط فعالان حوزه آسیب‌های اجتماعی در جریان توزیع بسته‌های بهداشتی و خوراکی در ایام کرونا و در صفحات مجازی آنها اطلاع‌رسانی شده است؛ مساله‌ای که این کارشناس جامعه‌شناسی هم بر آن صحه گذاشت.