ترکیه،ایران و روسیه مخالف استقلال کردستان

گروه سیاسی- همه‌پرسی در اقلیم کردستان این روزها تبدیل به یکی از مهم‌ترین سوژه‌های رسانه‌ها شده‌ است. اوضاع شهر کرکوک و طوزخورماتور در استان نفتخیز کرکوک شامگاه یکشنبه به شدت متشنج شد و گروه بزرگی از افراد مسلح با لباس‌های کردی در سطح خیابان‌ها مستقر شدند و برخی منابع گفتند که اولین درگیری میان نیروهای وابسته به مسعود بارزانی و اتحادیه میهنی در شمال کرکوک رخ داده است. شبکه المیادین به نقل از روسیه الیوم نیز خبر داده بود که نیروهای کرد ضدانقلاب ایران روز یکشنبه به کرکوک منتقل شده‌اند. اما با وجود تشنج زیاد در کرکوک و مخالفت‌های گسترده منطقه‌ای و بین‌المللی در نهایت این همه‌پرسی صبح دیروز برگزار شد. هرچند برپایی آن با واکنش‌های مختلفی که مهم‌ترین آنها از سوی ایران و ترکیه به‌عنوان دو همسایه اقلیم است، مواجه شده است. روز یکشنبه برخی رسانه‌ها به نقل از منابع داخلی اقلیم کردستان مدعی شدند که ایران شش روستای اقلیم را بمباران کرده که ‏البته این خبر بلافاصله از سوی منابع رسمی کشورمان تکذیب شد.‏ اما ایران و ترکیه همزمان، مرزهای هوایی خود را به روی اقلیم کردستان عراق با هماهنگی دولت مرکزی در ‏بغداد مسدود کردند.‏ حالا سخن از سفر قریب‌الوقوع رییس‌جمهور ترکیه به ایران درباره واکنش به همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق مطرح است. البته خبر سفر اردوغان و خلوصی آکار به ایران، اولین بار یک هفته پیش توسط رسانه‌های ترکیه‌ای منتشر شد. بر این اساس ‏قرار بود این دو مقام ارشد ترکیه‌ای در سفرهای جداگانه به تهران بیایند.‏ اردوغان گفته بود: قرار است ۴ اکتبر برای شرکت در یک نشست استراتژیک دوجانبه به تهران سفر کنم و در آن سفر در مورد مسایل مربوط به عملیات احتمالی مشترک علیه گروهک پ‌ک‌ک با مسوولان ایرانی گفت‌وگو خواهم کرد. رییس‌جمهور ترکیه اضافه کرد: خلوصی آکار، رییس ستاد نیروهای مسلح ترکیه «قبل از من» به تهران سفر و با همتایان خود گفت‌وگو خواهد کرد.
پیش‌تر سرلشگر محمد باقری، رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران در سفر به ترکیه با اردوغان و خلوصی دیدار کرده ‏بود. سردار باقری همچنین هفته گذشته در تماسی با رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه پیامدهای برگزاری احتمالی همه‌پرسی استقلال ‏کردستان عراق بر منطقه را بررسی کرد.‏ در این تماس دو طرف این پیامدها را منفی و خطرناک توصیف کردند و هماهنگی بین کشورهای همسایه در مخالفت با طرح‌‏های تجزیه‌طلبانه در منطقه را ضروری دانستند.‏
در این راستا حسن روحانی شامگاه یکشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران کاملا از دولت مرکزی عراق حمایت می‌کند. رییس‌جمهور افزود: مطمئن هستیم مثل همه مشکلات دیگر، دولت و ملت عراق با تدبیر و حکمت از این مشکل نیز عبور خواهد کرد. روحانی گفت: از نظر ما قانون اساسی عراق باید مورد احترام همه باشد و تخلف از آن به معنای انجام اقدامات غیرقانونی است. رییس‌جمهور به گفت‌وگوی تلفنی خود با رییس‌جمهور ترکیه و اشتراک نظر دو کشور در حمایت کامل از بغداد اشاره کرد و گفت: در این مساله مهم عراق، ما کنار همسایه خود و دولت عراق خواهیم بود. حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق نیز در این گفت‌وگو تلفنی با قدردانی از مواضع جمهوری اسلامی ایران در حمایت از تمامیت ارضی و وحدت ملی عراق تصریح کرد: حرکت بارزانی در اقلیم کردستان عراق، تحولات را به سمت یک رویارویی جدید در عراق سوق خواهد داد. نخست‌وزیر عراق با تشریح اقدامات گسترده دولت مرکزی عراق برای مقابله با این حرکت اقلیم کردستان عراق گفت: دولت مرکزی بسیار فراتر از آنچه در قانون اساسی عراق عنوان شده‌، به اقلیم کردستان عراق اختیارات داد و این حرکت آقای بارزانی اقدامی علیه تمامیت ارضی و قانون اساسی عراق است که به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست.
تاکید روحانی و پوتین بر وحدت عراق و امنیت منطقه
حسن روحانی نیز در گفت‌وگوی تلفنی با رییس‌جمهور روسیه درخصوص اوضاع منطقه به ویژه تحولات جاری عراق و سوریه و تاکید بر وحدت عراق و ثبات و امنیت منطقه گفت‌وگو کرد. هرچند در ادامه این گفت‌وگو بر موضوعاتی از جمله ضرورت مقابله بی‌وقفه با تروریسم و تشکیل قریب‌الوقوع اجلاس سه‌جانبه ایران، روسیه و آذربایجان در تهران تاکید شد. روحانی و پوتین همچنین از گسترش روابط همه‌جانبه تهران- مسکو استقبال و تاکید کردند که روابط دو کشور با پیشبرد طرح‌های در دست اجرا بیش از پیش مستحکم خواهد شد.
حسن روحانی ضمن اشاره به نشست قریب‌الوقوع روسای جمهوری ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در تهران گفت: ما برای روابط سه‌جانبه ایران، روسیه و آذربایجان اهمیت قائل هستیم و در اجلاس پیش‌رو، مسایلی را که مورد توجه سه کشور است، در دستور کار قرار خواهیم داد. روحانی به مواضع مشترک دو کشور در موضوع سوریه و پیگیری اجلاس آستانه اشاره کرد و گفت: در مساله سوریه جدی هستیم و معتقدیم اکنون نگاه همه دنیا به مذاکرات آستانه و همکاری‌های سازنده ما در سوریه معطوف است. رییس‌جمهور افزود: تمامیت ارضی در منطقه و عدم تغییر مرزها برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است و کاملا آماده‌ایم روند همکاری‌ها و هماهنگی‌ها را برای اجلاس بعدی آستانه ادامه دهیم. وی با اشاره به تحولات جاری عراق اظهار داشت: برای جمهوری اسلامی ایران امنیت منطقه و حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی عراق بسیار مهم و حیاتی است و هماهنگی و همراهی کشورهای منطقه در این ارتباط بسیار مهم و اثرگذار خواهد بود. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه نیز در این گفت وگوی تلفنی بار دیگر بر عزم مصمم مسکو برای توسعه همه‌جانبه روابط با تهران تاکید کرد و اجرای سریع پروژه‌ها و طرح‌های در دست اجرا را در مسیر تقویت بیش از پیش این روابط تاثیرگذار دانست.
رییس‌جمهور روسیه همچنین به نشست قریب‌الوقوع سه‌جانبه سران ایران، روسیه و آذربایجان اشاره کرد وگفت: دامنه گسترده‌ای از موضوعات در ارتباط با تقویت همکاری‌های همه‌جانبه سه کشور در اجلاس تهران به بحث و تبادل‌نظر گذاشته خواهد شد. پوتین همچنین در گزارشی درباره اجلاس‌های پیشین درباره سوریه در آستانه، پایتخت قزاقستان و تمجید از مواضع سازنده تهران در این نشست‌ها گفت: همکاری‌های مشترک دو کشور به همراه ترکیه درباره سوریه همچنان با قوت و تا برقراری آرامش در سوریه و از بین بردن تروریست‌ها تداوم خواهد یافت. رییس‌جمهور روسیه همچنین با تبیین مواضع مسکو در قبال تحولات عراق گفت: دولت روسیه از دولت بغداد و تمامیت ارضی عراق حمایت می‌کند.
تاکید بر وحدت عراق و امنیت منطقه
بهرام قاسمی نیز در نشست هفتگی خود با خبرنگاران با بیان اینکه سیاست ایران نسبت به همه‌پرسی و بحث اقلیم عراق از همین تریبون و سایر تریبون‌ها مکررا مطرح شده، گفت: مواضع ما در این زمینه کاملا روشن بوده و هست. ما به تمامیت ارضی، حاکمیت ملی و روند تحولات دموکراتیک در عراق مصر هستیم و آن را پیگیری می‌کنیم. وی افزود: هر اقدامی مغایر با ثبات، امنیت و تمامیت ارضی دولت عراق اقدامی نابجا و غلط است و می‌تواند منجر به برخی تحولات و اتفاقاتی باشد که همه مردم منطقه و به خصوص بیش از همه، مردم کرد را که همواره خیرخواه آنها بوده‌ایم و در زمینه کمک به آنها حرکت کرده‌ایم را تحت تاثیر قرار دهد.وی احضار سرکنسول ایران در اربیل عراق را تایید نکرد و گفت: این خبر توسط برخی رسانه‌های غربی منتشر شد که خبری نادرست و غلط بود. چنین اتفاقی نیفتاده و این یک فضاسازی در آستانه همه‌پرسی در اقلیم بود که اهداف مشخصی را دنبال می‌کرد. قاسمی گفت: ایران بنا به درخواست دولت مرکزی عراق مرزهای هوایی خود را روی اقلیم کردستان بسته است. بعد از ظهر یکشنبه یادداشتی را در این ارتباط از وزارت خارجه عراق دریافت کردیم که از ما خواسته بودند مرزهایمان را مسدود کنیم.همچنین رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اقدامات غیرعلنی ایران در قبال همه‌پرسی اقلیم کردستان، تاکید کرد: تصمیم مسعود بارزانی به نفع اقلیم کردستان و تمامیت ارضی عراق نیست. وی با اشاره به لزوم اتخاذ تصمیمات قاطع‌تر از سوی دولت عراق گفت: تصمیم‌گیری درباره روابط ایران و اقلیم کردستان پس از انجام همه‌پرسی برعهده شورای‌عالی امنیت ملی است. علاءالدین بروجردی با تاکید بر شفافیت مواضع جمهوری اسلامی در قبال برگزاری همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان گفت: جمهوری اسلامی ایران از ماه‌ها پیش موضع خود را اعلام کرده بود و هفته گذشته نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی در این رابطه موضع‌گیری کرد. رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در خصوص واکنش جمهوری اسلامی ایران پس از استقلال اقلیم کردستان از عراق گفت: جمهوری اسلامی ایران این همه‌پرسی را به رسمیت نمی‌شناسد چرا که طبیعتا جمهوری اسلامی به تمامیت ارضی و یکپارچگی کشور عراق اعتقاد دارد.