تزریق مُسکن به مَسکن!

محمدرضا رسولی
سقف وام خرید مسکن در تهران و دیگر شهرها افزایش یافت. با مصوبه کمیسیون عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی سقف وام خرید مسکن از محل اوراق حق تقدم برای متقاضیان تهرانی به ۵۰۰‌میلیون تومان، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰‌هزار نفر به ۴۰۰‌میلیون تومان و سایر مناطق شهری به ۳۰۰‌میلیون تومان افزایش یافت. به این ترتیب کل مبلغ وام خرید مسکن از محل اوراق حق‌تقدم برای یک زوج متقاضی تهرانی با احتساب وام تعمیر، یک میلیارد و ۲۸۰‌میلیون تومان می‌شود که با توجه به هزینه خرید اوراق حق تقدم که چیزی در حدود 286‌میلیون تومان است، در نهایت مبلغ یک میلیارد تومان برای متقاضی باقی می‌ماند که با در نظر گرفتن متوسط قیمت بیش از ۱۰۰‌میلیون تومانی مسکن در پایتخت، در چنین شرایطی با باقیمانده این وام تنها می‌توان حدود ۱۰مترمربع واحد مسکونی خریداری کرد! این در حالی است که در بسیاری از کشورها با پرداخت وام مسکن حمایتی؛ «حداقل 90‌درصد هزینه خرید یک واحد مسکونی» در قالب «وام بلند‌مدت» با «نرخ سود تک ‌رقمی» و با «توان قسط‌دهی» به متقاضی پرداخت می‌شود. چیزی که در حال حاضر در بازار مسکن ایران وجود خارجی ندارد. به اعتقاد کارشناسان اقتصاد و مسکن، تسهیلات وام خرید مسکن در ایران بیشتر از آنکه وام باشد کمک هزینه است و در شرایط فعلی بیشتر شبیه یک ژست نمایشی است که کمکی به خانه‌دار شدن مردم نمی‌کند. نکته قابل تامل اینکه این مشکلات و مسائل در حالی وجود داشته و دارد که سازمان‌های موازی و متعددی مسوولیت مسکن در کشور را برعهده دارند و برای انجام این ماموریت دارای اعتبار و منابع فراوان هستند! و نکته قابل تامل‌تر اینکه با این همه منابع فراوان تاکنون نتوانسته‌اند نسخه‌ای برای برون‌‌رفت از شرایط اسفناک کنونی مسکن تجویز کنند!
براساس آخرین گزارش بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن در تهران به 88‌میلیون و 500‌هزار تومان رسیده است. با توجه به این قیمت دوره انتظار برای خانه‌دار شدن یک خانوار تهرانی برای یک واحد مسکونی به مساحت ۱۰۰‌مترمربع حدود ۱۷۷‌سال زمان می‌برد. البته این دوره انتظار ۱۷۷ساله به شرط ثابت ماندن قیمت مسکن طی دو قرن آینده محقق خواهد شد! این در حالی است که نگاهی به بازار مسکن کشورهای منطقه نشان می‌دهد با برنامه‌های حمایتی دولت‌ها شرایط خرید خانه به مراتب مطلوب‌تر از ایران است. برای نمونه در کشور عربستان صعودی با انجام برنامه‌های اصلاحی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در بازار مسکن دوره انتظار خرید خانه فقط سه سال است! طبق قوانین کشور ما نیز دولت‌ها مکلف شده‌اند با منابع داخلی شبکه بانکی به خصوص بانک تخصصی بخش مسکن، نسبت به اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت با نرخ سود یارانه‌ای و حمایتی اقدام کنند اما در کمال حیرت در حال حاضر سهم تسهیلات بخش مسکن از کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور به طور میانگین حول و حوش ۵‌درصد است! بدیهی است با این روند کنونی گره‌ای از کار مردم باز نخواهد شد. مسوولان امر نباید وعده خانه‌دار شدن را به مردم بدهند و آنها را با مشکلات خود تنها بگذارند. قانونگذاران موظف هستند اسباب آرامش مردم را فراهم کنند. طبق اصل31 از قانون اساسی داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است بنابراین لازم و ضروری است دولتمردان با بازنگری اساسی و عاجل در سیاست‌های اشتباه دهه‌های گذشته و اتخاذ سیاستی خردمندانه، مشکلات و رنج‌های مردم در این حوزه را به صورت ریشه‌ای حل کنند تا این مردم نجیب بتوانند طعم زندگی درخور و شایسته را بچشند. کشوری که سومین مالک بزرگ نفت و دومین دارنده ذخایر گاز در جهان و یکی از10کشوری است که بالاترین میزان ذخایر طبیعی جهان را در اختیار دارد، مردمانش نباید از حداقل سطح رفاه و استاندارد زندگی برخوردار باشند. اینچنین زیستن به هیچ‌وجه شایسته‌ مردم این مرز ‌و ‌بوم نیست.