تشدید ترس از سرمایه‌گذاری

بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود از نزول چهار پله‌ای ایران در رده‌بندی جهانی فضای کسب‌وکار خبر داد و اعلام کرد ایران در میان ۱۹۰ کشور در رتبه ۱۲۴ از این نظر قرار گرفته است. براساس ارزیابی این نهاد بین‌المللی که بر پایه آمار مربوط به یک‌ساله منتهی به ژوئن ۲۰۱۷ (خرداد ۹۶) تهیه شده است فضای کسب‌وکار در ایران، بدتر شده است. این در حالی است که به گفته کارشناسان، آنچه سرمایه‌گذاران را برای حضور در ایران و افزایش همکاری‌های اقتصادی مشترک ترغیب می‌کند، شرایط قابل قبول ایران در این رتبه‌بندی‌ها خواهد بود اما با توجه به مشکلاتی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، رتبه‌های اینچنینی که می‌تواند فضای سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی کشور را تحت تاثیر قرار دهد، روز‌به‌روز بدتر می‌شود. از این رو هیات‌های تجاری خارجی نیز همچنان در رفت‌وآمد‌های اکتشافی در ایران هستند و در عمل کار خاصی را انجام نمی‌دهند. چرا که به گفته مجیدرضا حریری، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، سرمایه‌گذاران خارجی در ابتدا رتبه‌های جهانی ایران را برآورد کرده و سپس در آن کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند اما با توجه به اینکه در حال حاضر ریسک سرمایه‌گذاری در ایران بالاست، تنها دورهمی‌هایی با همتایان خارجی برگزار می‌شود.
سرمایه‌گذاران داخلی هم احساس امنیت نمی‌کنند
آنطور که کارشناسان می‌گویند، نزول رتبه جهانی ایران در فضای کسب‌و‌کار جهانی بر سرمایه‌گذاری خارجی تاثیری مستقیم دارد. رییس کنفدراسیون صادرات ایران در این خصوص گفت: به دلیل اینکه برای سرمایه‌گذاران خارجی تمامی فاکتورهای بین‌المللی مهم است، نزول چهار‌پله‌ای ایران در فضای کسب‌وکار جهانی بر روابط اقتصادی بین‌المللی موثر است.
محمد لاهوتی در مورد نزول چهار پله‌ای کسب‌وکار جهانی ایران و تاثیر آن بر روابط اقتصادی و تجاری بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی گفت: رتبه‌بندی بین‌المللی بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی و به‌طور کلی تجارت خارجی هر کشور و روابط اقتصادی بین‌المللی کشورها با هم تاثیرگذار است. وی اظهار داشت: این در حالی است که اگر در بحث تامین اجتماعی و مالیات‌ها یک مقدار برای فعالان اقتصادی کشور از جمله تولید‌کنندگان و صادرکنندگان، تسهیلات ایجاد شود، رتبه جهانی فضای کسب‌وکار ایران می‌تواند به راحتی به ۷۰ تا ۸۰ برسد.
لاهوتی گفت: کاهش رتبه فضای کسب‌وکار قطعا روی سرمایه‌گذاری داخلی تاثیرگذار است چراکه سرمایه‌گذاران حتی سرمایه‌گذاران داخلی در این فضا احساس امنیت نمی‌کنند. وی افزود: کشورهایی که در دنیا توانسته‌اند جذب سرمایه‌گذاری داشته باشند و سرمایه‌گذاری آنها منجر به رشد اقتصادی بالا شده در بحث بهبود محیط کسب‌وکار تلاش کرده‌اند.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه رسیدن به جذب ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری خارجی که در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده است نیازمند بهبود فضای کسب‌وکار است، گفت: در بحث شفافیت اقتصادی حتما باید کارهایی صورت گیرد که بتوانیم شرایط را مناسب حضور سرمایه‌گذاران خارجی کنیم، زیرا برای سرمایه‌گذاران خارجی تمامی فاکتورهای بین‌المللی یک محیط کسب‌وکار امن و آسان مهم است.
سایه سیاست از روی سر اقتصاد برداشته شود
در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی شیراز نیز گفت: وقتی رتبه ایران در شاخص سهولت کسب‌وکار نزول می‌کند، یعنی باید به این فکر بیفتیم که جراحی بزرگی در اقتصاد انجام دهیم؛ این جراحی چیزی نیست جز تغییر روندها و سیاستگذاری‌ها در حوزه بانکی، مالیاتی، قانون کار و بیمه. چراکه اینها اصلی‌ترین موانع حوزه محیط کسب‌وکار در ایران است.
جمال رازقی‌جهرمی، با بیان اینکه تازه‌ترین گزارش‌ جهانی در مورد سهولت کسب‌وکار از افت رتبه ایران حکایت دارد، اظهار کرد: اگرچه نبود امنیت و آرامش اقتصادی برای کارآفرینان و فعالان اقتصادی دلیل اصلی افت رتبه ایران است و در این شرایط دولت باید از اتخاذ سیاست‌هایی که مناسب وضع فعلی اقتصاد کشور نیست، خودداری کند. اما مهم‌ترین مانع، سیاست‌زدگی اقتصاد ایران است که بر محیط کسب‌وکار تاثیرگذار است.او بیان کرد: تا زمانی که سایه سیاست از سر اقتصاد برداشته نشود یا اقتصاد در اولویت مسایل کشور قرار نگیرد همچنان در این سیکل معیوب گرفتاریم. امروز از دولت انتظار می‌رود به جای دادن وعده به مردم، آنها را آماده جراحی اقتصادی کند.
رییس اتاق شیراز گفت: مسوولان باید بتوانند نظام مالیاتی، بانکی، تامین اجتماعی و قانون کار را در اولویت قرار دهند؛ اینها مواردی هستند که فضای کسب‌وکار کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهند. البته تلاش‌هایی شده است ولی این رفتارها پاندولی و کوتاه‌مدت است. برای همین بعد از مدتی بهبود، مشکل همچنان سرجای خود باقی است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران خاطرنشان کرد: اگرچه برخی فکر می‌کنند سیاست بر اقتصاد اولویت دارد اما معتقدم باید سایه سیاست از روی اقتصاد برداشته شود یعنی تصمیمات اقتصادی سیاست‌زده نباشد. اصلاح اقتصادی نباید از نگاه‌های سیاسی-جناحی اثرپذیر باشد. مثلا دولت نباید در سازمان تامین اجتماعی قدرت واحدی داشته باشد که بر تصمیمات این سازمان اثرگذار شود.
او تصریح کرد: بدنه بزرگ دولت با درآمد پایین، سعی می‌کند در اقتصاد دخالت کند. یا اینکه با فشار مالیاتی قانونی و غیرقانونی به بنگاه‌های اقتصادی فشار می‌آورد؛ همه اینها مواردی است که بنگاه‌ها را با مشکلات جدی مواجه می‌کند.
به گفته رییس اتاق شیراز، اینها سیاست غلطی است که به اقتصاد، تحمیل شده است. وقتی رتبه ایران در شاخص سهولت کسب‌وکار نزول می‌کند، یعنی باید به فکر این بیفتیم که جراحی بزرگی در اقتصاد انجام دهیم.