تشدید رکود ساخت و ساز

گروه مسکن- روایت‌های رسمی از وضعیت هزینه‌های تولید مسکن نشان می‌دهد که با تورم شاخص‌های موثر بر هزینه تمام‌شده ساخت مسکن در سال گذشته «سرعت‌گیرهای تولید» فعال شده است‌. آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در سال ١٣٩٧ با ۸/۴۷ درصد افزایش نسبت به سال ١٣٩۶، به عدد ۴/۳۱۳ رسیده است‌. بررسی‌های «جهان‌صنعت» نشان می‌دهد هزینه‌های تولید مسکن در شهر تهران از ۸/۱ تا ۵/۳ میلیون تومان به ازای هرمترمربع رسیده است‌. فعالان حوزه ساخت‌وساز مسکن می‌گویند هزینه بالای ساخت‌وساز در کنار رکود تقاضا بهره‌وری این شغل را تا ۱۵ درصد کاهش داده است، رقمی که با سود روزشمار بانکی هم برابری می‌کند‌.
هزینه ساخت مسکن در تهران متری ۸/۱ میلیون تومان
«طول دوره ساخت نسبتا طولانی»، «تورم قیمت مصالح»، «افزایش هزینه‌های جانبی و جواز» و «تورم شدید قیمت زمین» مهم‌ترین سرعت‌گیرهای رونق ساخت‌وساز است که چرخه عرضه مسکن را در کشور دچار اخلال کرده است‌. بررسی‌های «جهان صنعت» از هزینه‌های تولید مسکن در سال ۹۷ نشان می‌دهد که در حال حاضر ساخت یک ساختمان مسکونی چهار طبقه در شهر تهران به طور متوسط به ازای هر مترمربع ۸/۱ میلیون تومان هزینه دارد‌. بر اساس این گزارش ساخت یک واحد ساختمانی ۴ طبقه در تهران به طور متوسط شامل ۷۰۰ هزار تومان هزینه سفت‌کاری، ۷۰۷ هزار تومان هزینه نازک‌کاری، ۲۵۴ هزار تومان هزینه تاسیسات مکانیکی و ۱۳۷ هزار تومان هزینه تاسیسات برقی به ازای یک مترمربع است که در مجموع ۸/۱ میلیون تومان به ازای هر مترمربع برای سازنده تمام می‌شود.
به غیر از این هزینه‌ها، به طور متوسط ۵/۷ درصد هزینه جواز در بافت فرسوده، ۱۵ درصد در بافت متوسط و ۲۵ درصد در مناطق مرغوب شهر به هزینه‌های ساخت یک واحد مسکونی در شهر تهران اضافه می‌شود‌. بر همین اساس ساخت یک واحد مسکونی ۷۰ متری واقع در یک ساختمان ۴ طبقه در مناطق متوسط شهری تهران، برای سازندگان ۱۳۵ میلیون تومان به اضافه ۱۵ درصد هزینه‌های جانبی و جواز تمام می‌شود‌، این هزینه برای پیمانکاران ۲۰درصد افزایش خواهد داشت.
سهم زمین از قیمت مسکن
از سوی دیگر در مناطق یک،۲ ، ۳ ، ۴ ، ۵ و ۲۲ تهران متناسب با کیفیت ساخت‌وساز به قیمت تمام شده مصالح متناسب با نوع ساخت‌وساز حداقل ۵/۳ تا چهار میلیون تومان است‌. از سوی دیگر سهم قیمت زمین در این مناطق با سایر مناطق تهران تفاوت چشمگیری دارد‌. بررسی‌های «جهان صنعت» نشان می‌دهد که در حال حاضر سهم زمین در هر مترمربع بنای مسکونی شهر تهران به طور متوسط دو میلیون و ۵۰۰ هزار تا سه میلیون تومان است‌. در حال حاضر متوسط قیمت فروش زمین در تهران به ازای هر مترمربع حدود ۱۱ میلیون تومان است اما سرشکن کردن هزینه زمین در تعداد طبقات این سهم را تا سه میلیون تومان به ازای هر مترمربع کاهش می‌دهد.
افزایش ۴۷ درصدی قیمت مصالح
بر اساس گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در سال ١٣٩٧ با ۸/۴۷ درصد افزایش نسبت به سال ١٣٩۶، به عدد ۴/۳۱۳ رسید، در حالی‌که این شاخص در سال ١٣٩۶ عدد ۱/۲۱۲ بوده و نسبت به سال ١٣٩۵، ۳/۱۲ درصد افزایش یافته بود‌. شاخص مذکور در تمامی فصل‌های سال مورد بررسی نسبت به فصل قبل (١٣٩٧) با افزایش روبه‌رو بوده است‌. شایان ذکر است که بیشترین تغییرات فصلی مربوط به این شاخص، در فصل تابستان با تورم فصلی ۷/۲۵ درصد است.
بیشترین افزایش شاخص در سال ١٣٩٧ نسبت به سال ١٣٩۶ به ترتیب مربوط به گروه‌های «ایزوگام، قیر و گونی و آسفالت» با ۸/۱۲۴ درصد، گروه «چوب» با ۰/۹۹ درصد، گروه «آهن‌آلات، میلگرد، پروفیل درب و پنجره» با ۰/۸۱ درصد، گروه «تاسیسات برقی» با ۸/۷۹درصد، گروه «نقاشی ساختمان» با ۲/۷۶ درصد، گروه «تاسیسات مکانیکی و انواع عایق حرارتی» با ۸/۷۵ درصد، گروه «شیشه» با ۲/۶۴ درصد، گروه «یراق‌‌آلات درب و پنجره» با ۶/۶۲ درصد، گروه «شیرآلات بهداشتی» با ۳/۵۶ درصد، گروه «گچ و گچ‌کاری» ۷/۴۴ درصد، گروه «موزاییک، کاشی، سرامیک» با ۰/۳۸ درصد، گروه «انواع بلوک سفالی آجر» با ۰/۲۸ درصد، گروه «سنگ» با ۸/۲۷ درصد، گروه «سیمان، بتن، شن، ماسه» با ۵/۲۴ درصد و گروه «خدمات» با ۷/۲۰ درصد، بوده است.
افزایش شاخص قیمت گروه‌های «آهن‌آلات، میلگرد و پروفیل درب و پنجره» با ۰/۸۱ درصد، گروه «چوب» با ۰/۹۹ درصد، گروه «خدمات» با ۷/۲۰ درصد نسبت به سال قبل به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران نسبت به سال قبل (١٣٩۶) داشته‌اند.