تشدید چالش‌های اقتصادی و اجتماعی در پی بحران کیفیت ساختمان‌ها

ساختمان آنلاین- کارشناس مسکن با بیان اینکه صنعت ساخت‌وساز ایران با مشکلات عمیقی در زمینه کیفیت و عمر مفید ساختمان‌ها دست‌و‌پنجه نرم می‌کند گفت: این چالش‌ها نه‌تنها ایمنی و رفاه شهروندان را به خطر می‌اندازد، بلکه بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی گسترده‌ای را نیز به‌دنبال داشته است.
فریدون گایینی گفت: کیفیت پایین مصالح ساختمانی یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش عمر مفید ساختمان‌هاست. استفاده از مصالح غیراستاندارد یا تقلبی، همراه با نبود نظارت کافی بر تولید و توزیع این مصالح، مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است. از سوی دیگر، طراحی‌های غیراصولی و نقایص فنی در سازه‌ها که ناشی از عدم رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی است، به این معضلات دامن می‌زند.
او گفت: نظارت ناکارآمد بر اجرای پروژه‌های ساختمانی نیز یکی دیگر از عوامل مهم است. نبود کنترل دقیق بر روند ساخت‌وساز و استفاده از نیروهای غیرمتخصص، کیفیت نهایی ساختمان‌ها را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. علاوه‌بر این، فرسایش زودهنگام ساختمان‌ها به‌دلیل عدم توجه به نگهداری و تعمیرات دوره‌ای، همراه با تاثیر عوامل محیطی مانند زلزله، سیل و آلودگی، عمر مفید سازه‌ها را کاهش می‌دهد.
گایینی تاکید کرد: ضعف در سیاستگذاری‌های کلان و مشکلات سیستم مدیریت شهری نیز به این بحران دامن زده است. فساد و سهل‌انگاری در نظارت بر پروژه‌های ساختمانی، همراه با نبود قوانین محکم و اجرایی، باعث شده است که صنعت ساخت‌وساز ایران با چالش‌های جدی مواجه شود.
این کارشناس مسکن افزود: بحران کیفیت ساختمان‌ها پیامدهای گسترده‌ای در پی داشته است. وقوع حوادثی مانند ریزش ساختمان‌ها، آتش‌سوزی‌ها و تخریب ناشی از زلزله، نه‌تنها جان شهروندان را به خطر انداخته، بلکه خسارات مالی سنگینی نیز به‌ بار آورده است. این حوادث باعث کاهش اعتماد عمومی به بازار مسکن و کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش شده است.
او افزود: از سوی دیگر، آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از این بحران نیز قابل‌توجه است. تولید زباله‌های ساختمانی در اثر تخریب زودهنگام و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی برای بازسازی‌های مکرر، فشار زیادی بر محیط‌زیست وارد کرده است. استفاده از مصالح نامرغوب و روش‌های نادرست در ساخت‌وساز، منجربه افزایش مصرف انرژی و ناترازی در این بخش شده است.
گایینی افزود: برای مقابله با این بحران راهکارهای متعددی پیشنهاد می‌شود. ارتقای کیفیت مصالح ساختمانی از طریق ایجاد سیستم‌های نظارتی قوی و تشویق تولیدکنندگان به استفاده از فناوری‌های جدید، گام اولیه و ضروری است. آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی نیز نقش کلیدی در بهبود کیفیت ساخت‌وساز دارد. برگزاری دوره‌های آموزشی برای مهندسان، پیمانکاران و کارگران ساختمانی، همراه با الزام به اخذ مجوزهای حرفه‌ای، می‌تواند به ارتقای سطح کیفی پروژه‌ها کمک کند.
او گفت: بازنگری در قوانین و مقررات ساختمان‌سازی و اجرای دقیق‌تر استانداردهای ملی و بین‌المللی نیز ضروری است. تقویت نظارت توسط سازمان‌های ذی‌ربط و استفاده از فناوری‌های نوین در طراحی و ساخت، می‌تواند تحول بزرگی در این صنعت ایجاد کند. به‌کارگیری روش‌های نوین ساخت‌وساز مانند پیش‌ساخته‌ها و بتن‌های مقاوم، همراه با ایجاد فرهنگ نگهداری پیشگیرانه در ساختمان‌ها، از دیگر راهکارهای موثر است.
بحران کیفیت ساختمان‌ها در ایران نیازمند عزمی ملی و همکاری تمامی ذی‌نفعان است. با ارتقای کیفیت مصالح، بهبود فرآیندهای نظارتی، آموزش نیروی انسانی و استفاده از فناوری‌های نوین، می‌توان از بحران‌های آتی جلوگیری کرد و پایه‌ای برای توسعه پایدار کشور فراهم آورد. این اقدامات نه‌تنها ایمنی و رفاه شهروندان را تضمین می‌کند، بلکه به رشد اقتصادی و حفظ محیط‌زیست نیز کمک شایانی می‌کند.