تصمیمات شتاب‌زده یا ضرورت قانونی؟

احسان کاظمی- تتر از اقدامات عجولانه در خروج این سکه به دلیل اجرای چارچوب بازارهای دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا در این قاره ناامید شد. اپراتور استیبل‌کوین تتر در بحبوحه عملکرد صرافی‌هایی مانند «کریپتو دات‌کام» که در حال آماده شدن برای حذف استیبل‌کوین تتر خود در اروپا هستند، به انتقاد از مقررات ارزهای دیجیتال اروپایی پرداخت. تتر نسبت به تحولات بازار در اروپا در بحبوحه تغییرات ناشی از اجرای چارچوب نظارتی بر بازار دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا (MiCA) ابراز ناامیدی کرد. این صرافی جهانی ارز دیجیتال در ۲۹ژانویه تایید کرد که شروع به حذف استیبل‌کوین تتر از فهرست دارایی‌های رمزنگاری خواهد کرد. به گفته تتر، تغییرات ایجاد شده ناشی از اجرای چارچوب نظارتی بر بازار دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا خطرات قابل ‌توجهی برای مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا و بازار کریپتوهای محلی ایجاد می‌کند زیرا صرافی‌هایی مانند «کریپتو دات‌کام» آماده حذف چندین توکن از فهرست سکه‌های خود هستند. سخنگوی تتر همچنین گفت: این تغییرات روی بسیاری از توکن‌ها و نه فقط استیبل‌کوین تتر در بازار اتحادیه اروپا تاثیر می‌گذارد و نگرانیم که چنین اقداماتی منجر به خطر بیشتر برای مصرف‌کنندگان در اتحادیه اروپا شود. چنین تحولات نظارتی در اتحادیه اروپا می‌تواند در زمانی که چارچوب نظارتی بر بازار دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا هنوز در مراحل اولیه پیاده‌سازی است در بازار رمزارزها بی‌نظمی ایجاد کند.
از طرفی صرافی «کوین‌بیس»، استیبل‌کوین تتر را در ماه دسامبر ۲۰۲۴ از فهرست خارج کرد و در همان زمان اعلام کرد که شش توکن دیگر را به دلیل مطابقت با این چارچوب نظارتی از فهرست حذف خواهد کرد. «رپدبیت کوین» نیز به دلایل دیگر در ۱۹دسامبر ۲۰۲۴ از فهرست کل پلتفرم کوین‌بیس حذف شد. یکی از نمایندگان کوین‌بیس در ۳۰ژانویه گفت: ما به‌طور منظم دارایی‌هایی که در پلتفرم خود در دسترس مشتریان قرار می‌دهیم را بررسی می‌کنیم تا مطمئن شویم الزامات نظارتی را برآورده کردیم و خدمات فعال‌سازی مجدد برای استیبل‌کوین‌هایی که در تاریخ بعدی به انطباق با چارچوب نظارتی بر بازار دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا می‌رسند را نیز ارزیابی خواهیم کرد. این سخنگو همچنین اشاره کرد که کوین‌بیس تاکنون در مجموع هشت توکن را برای مطابقت با این چارچوب نظارتی حذف کرده است. تتر جدا از خطرات مصرف‌کننده ناشی از تغییرات اکوسیستم با چارچوب نظارتی کنونی اروپا تکرار کرد که چارچوب بازارهای دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا پیامدهای منفی برای استیبل‌کوین‌های دارای مجوز در اتحادیه اروپا دارد. همانطور که به‌طور مداوم بیان کرده‌ایم، برخی جنبه‌های چارچوب بازارهای دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا، عملیات استیبل‌کوین‌های دارای مجوز اتحادیه اروپا را پیچیده‌تر می‌کند و به‌طور بالقوه خطرات جدیدی ایجاد خواهد کرد.
سخنگوی تتر همچنین مجددا تفاوت در موارد استفاده از استیبل‌کوین بین اروپا و بازارهای نوظهور را که تتر در آن بسیار محبوب است، برجسته و خاطرنشان کرد: «بازار استیبل‌کوین در اروپا تقریبا ناچیز است.» اظهارات تتر مدت کوتاهی پس از آن بیان شد که سازمان بازار و اوراق بهادار اروپا، ارائه‌دهندگان خدمات دارایی‌های رمزنگاری اروپا (CASP) را تحت فشار قرار داد تا شروع به محدود کردن استیبل‌کوین‌های غیرمنطبق با چارچوب بازار دارایی‌های رمزنگاری شده اتحادیه اروپا تا پایان ژانویه کنند، در حالی که هنوز اجازه می‌دهد این توکن‌ها تا ۳۱مارس در حالت فروش قرار بگیرند. ناظران از ارائه‌دهندگان خدمات دارایی‌های رمزنگاری اروپا خواسته‌اند تا استیبل‌کوین‌های غیرمنطبق را تا پایان سه ماهه اول سال ۲۰۲۵ کاملا محدود کنند.
بانک‌ مرکزی اروپا ذخیره «بیت‌کوین» ندارد
«کریستین لاگارد»، رییس بانک مرکزی اروپا گفت: هیچ کشور اتحادیه اروپا تصمیمی برای ذخیره بیت‌کوین به‌عنوان ذخایر پولی خود ندارد. او در پاسخ به اظهارات «آلس میشل»، رییس بانک مرکزی جمهوری چک مبنی بر بررسی ذخیره بیت‌کوین گفت که این ارز دیجیتال، معیارهای مورد نیاز سیاستگذاران بانک مرکزی اروپا یا هر کشور دیگری در این بلوک را برآورده نمی‌کند. لاگارد اظهار کرد: مطمئن هستم که بیت‌کوین وارد ذخایر هیچ یک از بانک‌های مرکزی شورای عمومی بانک مرکزی اروپا نخواهد شد. او افزود: این موضوع نه فقط در جلسات این هفته مطرح شد، بلکه باعث تبادل نظر با پراگ نیز شد. جمهوری چک در اتحادیه اروپاست اما عضو منطقه یورو نیست. رییس بانک مرکزی اروپا بیان کرد: دیدگاه شورای حاکم و به احتمال زیاد شورای عمومی این است که ذخایر باید نقد، ایمن و امن و نباید مشکوک به پولشویی یا سایر فعالیت‌های مجرمانه باشند. بلومبرگ گزارش کرد که رییس بانک ملی چک، ایده خود را برای خرید بیت‌کوین با پایگاه خبری فایننشال‌تایمز مطرح کرد و گفت که به‌طور بالقوه می‌تواند 5‌درصد از ذخایر این کشور را نشان دهد. او متعاقبا در شبکه اجتماعی «ایکس» پست کرد که موضوع «فقط در مرحله تحلیل و بحث است» و روز پنجشنبه (۳۰ژانویه) وزیر دارایی چک چنین اقدامی را با تردید بیان کرد. لاگارد گفت: «گفت‌وگوی خوبی با همکارم از جمهوری چک داشتم و تصمیم‌گیری در این مورد را به او واگذار می‌کنم تا آنچه در نظر دارد را اعلام کند اما مطمئن هستم که او نیز مانند همه ما به لزوم داشتن ذخایر نقد، مطمئن و امن متقاعد شده است.»
چالش‌های استیبل‌کوین‌ها در اتحادیه اروپا
اجرای مقررات جدید اتحادیه اروپا برای بازارهای دارایی‌های رمزنگاری‌شده، از جمله اثرات آن بر تتر و دیگر استیبل‌کوین‌ها، باعث ایجاد دیدگاه‌های متفاوتی در میان فعالان این صنعت شده است. در حالی که برخی معتقدند این چارچوب‌های قانونی می‌توانند به تقویت امنیت و شفافیت بازار ارزهای دیجیتال کمک کرده و اتحادیه اروپا را به‌عنوان رهبری در تنظیم مقررات این صنعت معرفی کنند، دیگران از جمله «تتر» هشدار می‌دهند که این قوانین می‌توانند به‌ویژه برای شرکت‌های بزرگ و پیشگام در این حوزه مشکلاتی ایجاد کنند. تتر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین استیبل‌کوین‌ها، از تصمیمات شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن اثرات بلندمدت این مقررات بر آینده بازار رمزنگاری انتقاد کرده است. این شرکت معتقد است که مقررات جدید می‌تواند به ایجاد محدودیت‌های جدی در فعالیت‌های آن در اتحادیه اروپا منجر شده و زمینه‌ساز کاهش دسترسی به بازارهای مهم و فرصت‌های اقتصادی شود.
علاوه بر این، «تتر» تاکید دارد که اجرای این قوانین باید با رویکردی تدریجی و مشورت با فعالان بازار انجام گیرد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود و نارضایتی‌های کمتری در پی داشته باشد. در این میان، باید به این نکته توجه کرد که مقررات دقیق و شفاف می‌تواند به تثبیت جایگاه بازارهای دارایی‌های دیجیتال و تقویت اعتماد عمومی کمک کند. نظارت بیشتر بر استفاده از استیبل‌کوین‌ها و دارایی‌های دیجیتال می‌تواند از بروز خطرات احتمالی همچون پولشویی، تقلب و نوسانات شدید جلوگیری کند. این موضوع به‌ویژه در شرایطی که بازار ارزهای دیجیتال به سرعت در حال رشد است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. با این حال، چالش اصلی در اینجا نه‌تنها در پیاده‌سازی این مقررات، بلکه در نحوه ایجاد تعادل بین نظارت دقیق و حفظ فضای نوآوری در بازار است. صنعت رمزنگاری با توجه به نوپایی و پویایی خود نیاز به فضای کافی برای رشد و آزمایش فناوری‌های جدید دارد، بنابراین اتحادیه اروپا باید از رویکردهای انحصاری و محدودکننده دوری کند و به ‌جای تصمیمات عجولانه، به‌ دنبال ایجاد فضایی تعاملی باشد که در آن از یک سو اصول امنیتی و شفافیت رعایت شود و از سوی دیگر، شرکت‌های فعال در این حوزه بتوانند به رشد و نوآوری ادامه دهند. در مجموع، به ‌نظر می‌رسد تنها با همکاری نزدیک و گفت‌وگوی مستمر میان مقامات اتحادیه اروپا و فعالان بازار رمزنگاری می‌توان به یک راه‌حل مناسب دست یافت؛ راه‌حلی که ضمن حفظ امنیت و نظم در بازار، اجازه دهد تا صنعت رمزنگاری به‌ویژه استیبل‌کوین‌ها، با کمترین موانع قانونی و نظارتی، به شکوفایی خود ادامه دهند. در غیر این صورت، اقدامات شتاب‌زده و عدم توجه به پیامدهای بلندمدت، ممکن است نه‌تنها به تضعیف این صنعت، بلکه به از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی در سطح جهانی منجر شود.
مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال
در زمان نگارش این گزارش مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال 55/‏3تریلیون دلار برآورد شد که این رقم نسبت به روز قبل 46/‏0‌درصد کمتر شده است. 20/‏58‌درصد کل بازار ارزهای دیجیتال در اختیار بیت‌کوین بوده که 35/‏0‌درصد کاهش روزانه را ثبت کرده است. حجم کل بازار ارزهای دیجیتال در چندین ساعت گذشته، 74/‏100‌میلیارد دلار بوده که 85/‏22‌درصد کاهش داشته است. حجم کل در امور مالی غیرمتمرکز، 61/‏7‌میلیارد دلار بوده که 55/‏7‌درصد از کل حجم ۲۴ساعته بازار ارزهای دیجیتال بوده و حجم تمام سکه‌های پایدار، اکنون 76/‏90‌میلیارد دلار است که 09/‏90‌درصد از کل حجم ۲۴‌ساعته بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهد.