20 - 06 - 2018
تعامل موثر است نه سختگیری
«جهان‌صنعت»- رییس‌جمهور آمریکا در گفتوگو با فاکس‌نیوز بیان کرد اعتقاد دارد ایرانی‌ها یک روز برمی‌گردند و می‌گویند قصد دارند برای یک توافق دیگر مذاکره کنند. همچنین وی در بخشی دیگر از سخنانش برای چندمین بار طی هفته‌های گذشته تاکید کرد: رفتار ایرانی‌ها پس از خارج شدن من از توافق هسته‌ای به وضوح تغییر کرده است. اما اینکه واقعا در رفتار ایران پس از خروج آمریکا از برجام تغییری دیده می‌شود یا این موضوع زاییده ذهن توهم‌زای رییس‌جمهور آمریکاست سوالی است که در این گزارش بدان پرداخته می‌شود. البته شاید هدف ترامپ برای خروج از برجام این بوده که جلوی نفوذ ایران در منطقه و حمایت جمهوری اسلامی از جبهه مقاومت را بگیرد تا بدین وسیله امنیت اسراییل را تامین کند، از طرفی او قصد دارد با اعمال تحریم‌های بیشتر در رفتار ایران تغییر ایجاد کند اما فشارها و سختگیری‌های ترامپ منجر به تغییر رویکرد ایران نشد چرا که کشور ما تنها قدرتی در منطقه است که در برابر سیاست‌های ترامپ ایستادگی کرده است. از طرفی ایران در سیاست‌های خود در سوریه، عراق و یمن نه تنها عقب‌نشینی نکرده است، بلکه کمک به کشورهای جبهه مقاومت را وظیفه خود می‌داند و بر این حمایت‌ها اصرار دارد. از این‌رو رییس‌جمهور آمریکا نه تنها به هدف خود درباره ایران‌هراسی در منطقه دست نیافت بلکه با خروج از برجام و اقدامات دیگر از جمله انتقال سفارت از تل‌آویو به بیت‌المقدس و فشارهایی که در منطقه به وجود آورده، زمینه را برای نفوذ سیاست‌های ایران فراهم کرده و به جهانی شدن شعارهای جمهوری اسلامی کمک می‌کند.
البته سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ضمن تایید نسبی سخن ترامپ مبنی بر تغییر رفتار ایرانی‌ها دقیقا پس از خروج وی از برجام، تاکید کرد: نگاه ایران به دولت آمریکا بیش از گذشته تغییر کرده است. بهرام قاسمی در مورد این جمله رییس‌جمهور آمریکا که «من معتقدم آنها- ایرانی‌ها- یک روز برمی‌گردند و می‌گویند قصد دارند برای یک توافق دیگر مذاکره کنند»، گفت: قطعا ایران و ایرانی در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود و در این نقطه استراتژیک از جغرافیای جهان، هیچ گاه در برابر قلدری، سلطه‌طلبی و زورگویی سر تسلیم فرود نیاورده است. ایرانیان در برابر تهدید، تحریم و رفتار زورمدارانه بیگانه مقاوم‌تر می‌شوند و با صلابت و وحدت هر چه بیشتر بر اصول اساسی ملهم از فرهنگ غنی، آموزه‌های اخلاقی و تجارب تاریخی خود ایستادگی می‌کنند. همچنین استوارتر پایمردی کرده و تن به هیچ‌گونه گفت‌وگویی با کسانی که بخواهند از سر زور، فشار و این گونه روش‌های قرون وسطایی استفاده کنند، نخواهد داد. هوش، درایت و ذکاوت ایرانی در طول تاریخ و در بزنگاه‌های تاریخی همواره آنان را به سرمنزل مقصود هدایت کرده است. سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: امروز ایران مصمم‌تر، مقتدرتر و آماده‌تر برای دفاع از کیان کشور و منافع مردم خود و با بی‌اعتمادی بسیار بیشتر نسبت به ایالات متحده آمریکا سعی می‌کند با اتکا به توانمندی‌های خویش در جهت توسعه و بالندگی بیشتر برای ارتقای میهن خود تلاش کند. باید باز تاکید کنم آنهایی که با تاریخ ملل و ایران آشنایی دارند و از دانش و بینش کافی برخوردار هستند، می‌دانند که مردم ایران تحت هیچ‌گونه فشار و تهدید و توهین سیاست‌های خود را تغییر نخواهند داد. به تعبیر دکتر ظریف (نقل به مضمون): «تنها با زبان تکریم می‌توان با ایرانی سخن گفت». دانستن، خواندن و فهم تاریخ ملل همواره آموزه‌های بسیاری داشته و دارد.
او همچنین درباره اظهارات اخیر ترامپ در گفت‌وگویش با فاکس‌نیوز مبنی بر اینکه «رفتار ایرانی‌ها پس از خارج شدن من از توافق هسته‌ای به وضوح تغییر کرده است» اظهار کرد: احتمالا این بار آقای ترامپ، حرف نادرستی نزده است چراکه طی هفته‌های اخیر دید و نگاه ایران نسبت به دولت آمریکا بیش از گذشته تغییر کرده است. این تغییر دقیقا پس از خطای فاحش و استراتژیک آقای ترامپ در خروج غیرقانونی از برجام رخ داده است و نه تنها ایران و ایرانیان بلکه بسیاری از مردم جهان و حتی مردم مغرب‌زمین، امروز نگاه متفاوت‌تری را نسبت به هیات حاکمه آمریکا دارند. وی ادامه داد: آقای ترامپ با خروج غیرقانونی خود از برجام یک بار دیگر نشان داد که به هیچ یک از اصول و موازین بین‌المللی معتقد نیست. به هیچ اصلی جز آنچه خود می‌پسندد، پایبند نیست و نیز نمی‌توان به سیاست‌های خودخواهانه و خودکامانه رییس دولت آمریکا اعتماد کرد. آمریکا بدون توجه به یک معاهده چندجانبه و قطعنامه سازمان ملل و حتی با بی‌توجهی به بخش گسترده‌ای از افکار نخبگان ایالات متحده به صورت یکجانبه و با تصمیمی یکسویه و از سر خودشیفتگی تمام، یک تفاهم بین‌المللی را زیر پا گذاشت. از این نظر می‌توان گفت صحبت آقای ترامپ در این مورد که از زمان خروج وی از برجام، ایران دچار تغییرات جدی شده، امری درست است. قاسمی با اشاره به بی‌اعتمادی ایرانیان نسبت به سیاست‌های آمریکا از دهه‌ها قبل بیان کرد: آقای ترامپ با این اقدام خود باعث شد دیوار بی‌اعتمادی میان دو کشور، باز هم بیش از پیش بلند و بلندتر شود. البته من این را هرگز ناشی از هنر و توانمندی یک سیاستمدار مدعی قدرت نمی‌دانم. امروز نه تنها ایران که بسیاری از نخبگان و اندیشمندان و مردم جهان هم دچار تغییر نگاه نسبت به رفتار آقای ترامپ شده‌اند.
حمله به بلندی‌های جولان حرکت حساب‌شده‌ای نبود
سیدجلال ساداتیان کارشناس مسایل بین‌الملل و سفیر سابق ایران در انگلیس در گفتوگو با «جهان‌صنعت» درباره این عقیده رییس‌جمهور آمریکا گفت: «این موضوع ابعاد مختلفی دارد که بیشتر به نظر می‌رسد آقای ترامپ بر ابعاد روانی و تبلیغاتی آن دست گذاشته است. به دلیل نوع عملکردی که ما در چند ماه گذشته داشتیم این پیش‌زمینه برای ترامپ مهیا شده است تا بتواند چنین اظهار نظری کند. ما در ائتلافی که با سوریه داشتیم توانستیم بخش اعظم این کشور را از وجود گروه‌های تکفیری از جمله داعش و دیگر گروه‌ها پاکسازی کنیم. ایران زحمات زیادی از طریق نیروی زمینی به همراه حزب‌الله لبنان با پشتیبانی هوایی روسیه انجام داد تا این امر امکان‌پذیر شد» وی در ادامه افزود: «آنچه در جنوب سوریه در حال اتفاق افتادن است این است که حزب‌الله و ایران توانسته‌اند به مرزهای جنوبی سوریه که هم‌مرز با اسراییل و بلندی‌های جولان است نزدیک شوند. در آنجا حدود یک ماه و نیم قبل موشک‌بارانی انجام شد که آنها ادعا کردند ۲۵ موشک به بلندی‌های جولان شلیک شده است. این اقدام بهانه‌ای به دست اسراییل داد که خیلی سریع خود را به مسکو برساند و با پوتین گفتوگو و نظر او را جلب کند. پس از آن در اظهارنظری روس‌ها مطرح کردند که نیروهای خارجی باید سوریه را ترک کنند و به گونه‌ای به ایران اشاره داشتند. این مساله‌ای بود که نتانیاهو به مسکو انتقال داد و همزمان با آن، واکنش‌های تندی نشان دادند و برخی از مواضع حزب‌الله را در داخل خاک سوریه مورد حمله قرار دادند. تبلیغات آنها به این ترتیب شکل گرفت که اینها محل‌هایی است که ایرانی‌ها در آن مستقر هستند.به طور طبیعی نیروهای حمله‌کننده به بلندی‌های جولان به لحاظ شرایطی که می‌دانستند اگر دامنه بحران افزایش پیدا می‌کند ممکن است به دخالت مستقیم آمریکا منجر شود واکنش تندی به اسراییل نشان نداد و در مقابل اسراییلی ها به حملات خود ادامه دادند و همزمان هم تبلیغات می‌کردند که اگر حمله‌ای صورت بگیرد ما با چند حمله پاسخ خواهیم داد. همین مطلب هم به ترامپ منتقل شد و او دید که خودداری ایران و حزب‌الله از حرکت تند در قبال حملات هوایی اسراییل دال بر این است که رفتار ایران در منطقه تغییر کرده است. درحالی که اصل قضیه ماجرای دیگری است.»
ساداتیان در ادامه بیان کرد: «درست هم بود که ایران واکنش تندی در آنجا نشان ندهد اما آن حملات که یا خود حزب‌الله یا با تمهید مستشاران ایران اتفاق افتاد حرکت حساب‌شده‌ای نبود ایران زحمات زیادی در سوریه کشیده است و حالا که زمان بهره‌برداری از آن رسیده هم روسیه می‌گوید ایران باید از آنجا خارج شود و هم اسد می‌گوید که کشورهای دیگر سوریه را محل تنازعات و تسویه حساب‌های خود قرار ندهند، این مساله‌ای ناراحت‌کننده است. نشان می‌دهد که آن حرکت چقدر ناپخته و ناسالم بوده است. این اقدام علاوه بر اینکه منجر به تبلیغات نتانیاهو و ترامپ علیه ایران شد، باعث این شد تا از خودی‌هایی هم که به آنها کمک کرده ایم همچون بشار اسد و روس‌ها بشنویم که ایران باید از سوریه خارج شود.»
این مباحث درحالی مطرح می‌شود که روحانی از همان ابتدای ورود به مبارزات انتخاباتی موضوع تعامل سازنده با دنیا را به عنوان یکی از خطوط اصلی سیاست خارجی دولت خود مطرح کرد. پس از پیروزی هم این موضوع از همان ابتدا برای وزارت امور خارجه به عنوان دستورالعملی لازم‌الاجرا مطرح و تیم وزارت امور خارجه موظف شد تا تعامل سازنده با دنیا را در چارچوب این سیاست کلی پی بگیرد. از این‌رو مذاکرات هسته‌ای یکی از اولویت‌های دولت به‌شمار می‌رفت و تعامل سازنده به عنوان چارچوب حل و فصل این موضوع در دستور کار قرار گرفت. ایران همیشه اعلام کرده این آمادگی را دارد که در یک چارچوب مشخص با همه کشورها گفتوگو و تعامل کند؛ چارچوبی که در آن هم سود ما و هم طرف مقابل تامین شود. اما اکنون که ترامپ از برجام خارج شده و هر روز برای ایران خط و نشان جدید می‌کشد بعید است حرکت جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی نسبت به آمریکا پدید آید چرا که برای ایران اولویت منافع ملی است و همین منافع ملی ایجاب می‌کند که تعامل سازنده با همه کشورها از جمله کشورهای غربی صورت گیرد. بنابراین ادعای ترامپ مبنی بر اینکه با خروجش از برجام زمینه تغییر رفتار ایران را فراهم کرده غلط است و اگر قرار باشد رفتار ایران در منطقه یا حتی در مورد شهروندان خودش اصلاح شود با تعامل امکان‌پذیر است و نه سختگیری.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد