تعلیق فاز دوم اجرای سیاست هدفمند‌سازی یارانه‌ها

۱- در سرمقاله ۳۰ دی‌ماه ۱۳۹۰ «جهان‌صنعت» نوشتیم دانشمندان و نظریه‌پردازان رشته مدیریت، برمبنای تجریه بنگاه‌ها و اقتصادهایی که شرایط حساس و خطیر و بحرانی را به خوبی مدیریت کرده و آن را به سلامت پشت‌سر گذاشته‌اند، نظریه‌ای را با عنوان «مدیریت اقتضایی» پردازش کرده‌اند که در اصل به معنای تحلیل مشخص از شرایط مشخص و پرهیز از تعمیم‌گرایی بیش از اندازه است، به معنای پرهیز از کاربرد الگوی خاصی از تصمیم‌‌گیری برای هر نوع موقعیت اقتصادی و سیاسی در عین حال به معنای برخورداری از انعطاف مدیریتی در عرصه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی به منظور تطبیق با شرایط جدید و پوست‌اندازی نوین نیز است؛ برخورداری از درجه‌ای از انعطاف که برای جلوگیری از ورشکستگی یک بنگاه یا شکست دولت در شرایطی خاص ضروری است.

۲- بنا بر اخبار واصله، وزیر اقتصاد طی سخنانی اصلاح و افزایش قیمت حامل‌های انرژی را به دلیل شرایط خاص و خطیر کنونی منتفی اعلام کرده‌اند. چنین تصمیمی را صرفنظر از نقدهای وارده اقتصاددانانی چون این قلم به این سیاست باید حمل بر برخورداری نظام مدیریت اقتصادی از انعطاف لازم دانست که برای مواجهه با شرایط اضطراری و اقتضایی لازم و ضروری است بنابراین از آن باید استقبال کرد. در این شرایط که بنگاه‌های تولیدی درگیر مشکلات ناشی از تحریم‌ها و ناتوانی در گشایش‌های ارزی و تامین مواداولیه و واسطه‌ای وارداتی مورد نیاز خط‌های تولید هستند، در این شرایطی که شبکه بانکی برای مهار فشارهای تورمی و سفته‌بازانه در بازار دارایی‌های نقدپذیر ارز و طلا ناچار از افزایش میزان سود بانکی است که در طرف دیگر موجب افزایش تنگناها در بخش‌های تولیدی می‌شود، در این شرایطی که شبکه بانکی به دلیل افزایش ریسک ناشی از زیاندهی و ورشکستگی تمایل چندانی برای حمایت مالی از بنگاه‌های تولیدی ندارد بنابراین مشکل کمبود نقدینگی بنگاه‌ها تشدید شده است و در این شرایطی که جایگزین‌سازی تولید داخلی تا جایی که امکان دارد و ظرفیت‌های تولیدی در رشته فعالیت‌های نه چندان ارز بر اجازه می‌دهد، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای مواجهه با آثار تحریم‌هاست، نه‌تنها تعلیق فاز دوم اقدام مثبتی محسوب می‌شود بلکه در صورت امکان باید انرژی مورد نیاز بنگاه‌های تولیدی دوباره به قیمت‌های ترجیحی یارانه‌ای ارایه شود تا چرخ تولید بهتر از قبل به حرکت درآید. چنین راهکاری، ولو به میزانی
کم، مشکل نقدینگی این بنگاه‌ها را از محل کاهش هزینه‌‌های تولید رفع می‌کند و اجازه می‌دهد تا آنها در این شرایط حساس نفسی گرم کنند.
* استادیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی