تعهد چینی

چین موافقت خود را برای فاینانس پروژه‌‌های بزرگ در بخش‌هایی همچون انرژی اعلام کرده است. این خبر در شرایطی اعلام شده که حوزه انرژی با بحران شدید منابع مالی دست و پنجه نرم می‌کند و ناترازی‌هایی در حوزه‌هایی همچون گاز و برق چالش‌های فراوانی را برای اقتصاد ایران به وجود آورده است.
طبق گفته‌های جواد اوجی وزیر نفت در صحن علنی مجلس، ما در حوزه گاز به ۸۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌‌گذاری نیاز داریم تا میادین مشترک و بخش‌‌هایی از فازهای پالایشگاه پارس جنوبی را که توسعه پیدا نکرده و سایر میادین مستقل گازی را توسعه بدهیم. البته او پیش‌ از این هم گفته بود که با توجه به بررسی‌‌ها در هشت سال آینده در چهار شرکت اصلی نفت و گاز برای تکمیل پروژه‌‌های خود به ۲۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌‌گذاری نیاز دارند و اگر در این صنعت سرمایه‌‌گذاری تداوم نداشته باشد، در آینده باید شاهد واردات گاز و فرآورده‌‌های نفتی به کشور باشیم.
اما مشکل اینجاست که امکان تامین این حجم از سرمایه از منابع داخلی وجود ندارد. از طرفی تحریم‌ها هم دسترسی به منابع خارجی را محدود کرده است.
در چنین شرایطی اعلام خبر تامین مالی از طرف چین می‌تواند روزنه امیدی باشد که جانی دوباره به صنعت اول اقتصاد بخشد. از طرفی آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که مقدار فاینانس چینی در سال ۲۰۲۱ حدود ۶ برابر مقداری است که بانک جهانی تامین مالی کرده است.
روح‌الله کهن‌هوش‌نژاد تحلیلگر بازار انرژی درباره جایگاه چین در تامین فاینانس پروژه‌های نفتی می‌گوید: پروژه‌های نفت و گاز نیازمند سرمایه‌گذاری بسیار بزرگی هستند که معمولا کشورها به تنهایی قادر به تامین مالی آنها نیستند؛ به همین دلیل بحث فاینانس و سرمایه‌گذاری خارجی در این پروژه‌ها بسیار پررنگ است، چراکه اساسا بدون این سرمایه‌گذاری‌های عظیم امکان پیشبرد اهداف این صنعت وجود ندارد.آخرین آمار منتشر شده از سوی بانک جهانی در سال ۲۰۲۲ این کشور در حال حاضر بزرگترین فاینانسور دوجانبه در دنیاست.
هوش‌نژاد در این رابطه می‌گوید: امروز میادین فعلی نفت و گاز ما به سرمایه‌گذاری زیادی برای جلوگیری از افت فشار و افزایش ضریب بازیافت نیاز دارد که اتفاقا از اهمیت بالایی برخوردار است. متاسفانه هم‌اکنون بسیاری از چاه‌ها و میادین ما در وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای قرار دارند و نگرانی‌هایی درباره مقدار تولید و برداشت در سال‌های آینده وجود دارد. جدای از این کشف میادین جدید هم نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی نیاز دارد.
این تحلیلگر بازار انرژی درباره وضعیت فاینانس در دنیا گفت: یکی از کشورهایی که تامین مالی پروژه‌ها و فاینانس بسیاری از پروژه‌ها را بر عهده داشته، کشور چین است. براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی بانک جهانی در سال ۲۰۲۲ این کشور در حال حاضر بزرگترین فاینانسور دوجانبه در دنیاست.
کهن‌هوش‌نژاد با بیان این نکته که اگزیم بانک چین و بانک توسعه چین دو نهاد بزرگ اصلی تامین مالی هستند، گفت: این دو نهاد در سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ حدود ۵۰۰ میلیارد دلار تعهد فاینانس در دنیا ایجاد کرده‌اند که عمده این تعهدات در قالب ایجاد زیرساخت برای طرح‌های کمربندی و جاده‌ها بوده است.
صدرنشین جذب فاینانس‌های چینی
او در ادامه به آمار دیگری درباره نقش و جایگاه چین در تامین مالی پروژه‌ها اشاره کرد و افزود: آماری که از سوی مرکز سیاستگذاری توسعه جهانی دانشگاه بوستون در ژانویه در ۲۰۲۱ در مورد وضعیت فاینانس در سراسر جهان منتشر شده نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بالاترین رقم تعهد فاینانس از سوی چین مربوط به ایران بوده است.
در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بالاترین رقم تعهد فاینانس از سوی چین مربوط به کشور ما بوده، آمارها نشان می‌دهد که رقم فاینانس جذب شده در آن سال‌ها ۲۸ میلیارد دلار بوده است
او مقدار فایناس پروژه‌های ایرانی توسط چینی‌ها را در آن سال‌ها حدود ۲۸ میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: بعد ایران روسیه با رقم فاینانس ۲۷ میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار داشت. البته این تعهدات در سال‌های گذشته کاهش پیدا کرده و کشورهای دیگری جای ایران را گرفته‌اند، این در حالی است که روسیه همچنان توانسته جایگاه خود را حفظ کند و یکی از چند کشور نخست در جذب فاینانس‌های چینی است. جالب است که بدانید از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ روسیه با ۵۸ میلیارد دلار فاینانس در صدر جذب فاینانس‌ها قرار داشته است.
این کارشناس انرژی در ادامه درباره سهم پروژه‌های نفتی از فاینانس‌های چینی گفت: در سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ حدود ۶۰ میلیارد دلار از فاینانس چینی‌ها به شرکت‌های دولتی نفتی اختصاص پیدا کرده که این نشان‌دهنده اهمیت نفت و گاز برای این کشور است.
افزایش سهم چینی‌ها از فاینانس بانک جهانی
کهن‌هوش‌نژاد با اشاره به اینکه بانک جهانی از گذشته یکی از نهادهای توسعه‌ای در دنیا به شمار می‌آمده که وام‌های مختلفی را به کشورها می‌داده و پروژه‌هایی را هم با اهداف مختلف فاینانس می‌کرده است، اظهار کرد: از نیمه ۲۰۱۷ به بعد فاینانس چینی توانسته از وام‌های بانک جهانی پیشی بگیرد. طوری که تا پایان ۲۰۲۱ فاینانس چینی بیش از ۶ برابر بانک جهانی شده است.
مقدار فاینانس‌های چینی در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰ میلیارد دلار بوده حال آنکه فاینانس‌های صورت گرفته از سوی بانک جهانی به کمتر از ۱۰ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.
او ادامه داد: مقدار فاینانس‌های چینی در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰ میلیارد دلار بوده، این در حالی است که فاینانس‌های صورت گرفته از سوی بانک جهانی به کمتر از ۱۰ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.
به نظر می‌رسد فاینانس چینی برای پروژه‌های نفت و گاز می‌تواند تغییرات بزرگی در صنعت نفت و گاز ما ایجاد کند و باید تمام تلاش خود را به کار گیریم تا از این فرصت پیش آمده به بهترین نحو استفاده کنیم.
منبع: خبرگزاری بازار