تقلا برای جذب توریست

نادر نینوایی- اگر پای صحبت فعالان صنعت توریسم بنشینید، متوجه می‌شوید که اکثریت قریب به اتفاق آنها ضعف معرفی ایران در سطح بین‌المللی را یکی از مهم‌ترین مشکلات در مسیر جذب گردشگران خارجی می‌دانند.
ایران در سال‌های اخیر بیش از آنکه با جاذبه‌ها، تاریخ و فرهنگ غنی‌اش شناخته شود به سبب تنش‌های سیاسی‌اش با غرب در سرخط رسانه‌های جهانی روایت شده و طبیعتا گردشگران بین‌المللی بیشتر ایران را به سبب تنش‌هایش با غرب و آمریکا می‌شناسند.
ناشناخته ماندن جاذبه‌های ایران و معرفی شدن ایران به عنوان کشوری توسعه‌نیافته که هیچ‌گونه خدمات زیرساختی‌ای در آن وجود ندارد، باعث شده که بسیاری از گردشگران بین‌المللی حتی فکر سفر به ایران را به ذهن خود راه ندهند.
در دو سال اخیر باتوجه به هشدارهای کشورهای غربی به اتباعشان درخصوص سفر به ایران، وزارت گردشگری با درک این موضوع که چندان شانسی برای جذب گردشگر از این کشورها را ندارد، تلاش خود برای جذب گردشگر را معطوف به شرق و کشورهای عضو «بریکس» کرده است.
به تازگی وزارت گردشگری جمعی از اینفلوئنسرهای چینی را که مجموعا بیش از ۶۰ میلیون دنبال‌کننده دارند، به ایران آورده تا با معرفی جاذبه‌های ایران به مردم چین، زمینه را برای جذب گردشگر از سرزمین اژدها فراهم کند.
آن‌طور که یک کارشناس فرهنگی که سابقه فعالیت در قبرس را داشته به «جهان‌صنعت» گفته پیش از این استفاده یکی از اینفلوئنسرهای قبرسی برای معرفی ایران باعث افزایش شدید تقاضای سفر به ایران در این کشور شده است. با استناد به این تجربه موفق اگر درخصوص چین هم به شکل صحیح و اصولی عمل شود، می‌توان با تکیه بر اینفلوئنسرهای بومی چین به جذب گردشگر از پرجمعیت‌ترین کشور جهان امیدوار بود.
سفر ۲۰ اینفلوئنسر چینی به ایران
آیین هفته سرپرست دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از برگزاری چهار تور آشناسازی با عنوان «پروژه سلام ایران» و به دنبال آن، سفر ۲۰ اینفلوئنسر جوان چینی به کشور خبر داد.
مسلم شجاعی گفت: پروژه «ایران سلام» با چهار موضوع طبیعت و تنوع اقلیمی، تاریخی و فرهنگی، جاده ابریشم و خوراک در ۱۲ استان کشور با لحاظ تکراری نبودن مسیرها و جاذبه‌ها برای اینفلوئنسرهای چینی برنامه‌ریزی و برگزار شده است.
او با بیان اینکه ۲۰ اینفلوئنسر چینی با بیش از ۶۰ میلیون دنبال‌کننده با سفر به مناطق مختلف کشورمان محتوا تولید می‌کنند، گفت: با توجه به سلیقه‌های مختلف گردشگران، مقاصدی با محصولات و توانمندی‌های متنوع برای گروه‌های چینی برنامه‌ریزی شده است.
مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی ادامه داد: گروه نخست با موضوع تنوع اقلیمی و طبیعت از ۲۶ بهمن تا ۳ اسفند با سفر به استان‌های تهران، هرمزگان و کرمان از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی این استان‌ها بازدید کردند.
او اضافه کرد: این گروه تنوع اقلیمی و طبیعت دمای منفی را در پیست اسکی توچال و دمای بالای ۲۰ درجه را در سواحل خلیج‌فارس در جزیره قشم تجربه کرد. حضور در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری، پل طبیعت، بازار تجریش در تهران، موزه مردم‌شناسی هرمزگان، جزیره ناز، دره ستارگان و جنگل حرا در جزیره قشم، باغ موزه هرندی و باغ شازده در کرمان و کویر لوت در شهداد ازجمله جاذبه‌هایی بودند که اینفلوئنسرهای طبیعت و تنوع اقلیمی آنها را دیدند.
شجاعی ادامه داد: گروه دوم از اینفلوئنسرهای چینی با موضوع تاریخی و فرهنگی، از روز جمعه ۴ اسفند با سفر به شهرهای کاشان، اصفهان، یزد، میبد، شیراز و تهران، باغ فین، میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطف‌الله، عمارت عالی‌قاپو، کلیسای وانک، امیر چخماق، یخچال میبد، پاسارگاد، باغ ارم، سعدیه، حافظیه و تخت‌جمشید را دیده‌اند و با تولید محتوای گردشگری، آنها را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند. در روز پایانی سفر، این گروه پس از بازدید از چند جاذبه فرهنگی- تاریخی تهران مثل کاخ گلستان، موزه ملی و کاخ نیاوران، پایتخت ایران را به مقصد چین ترک می‌کنند.
سرپرست دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی گفت: برای گروه سوم از اینفلوئنسرهای چینی با موضوع جاده ابریشم با توجه به موضوع فعالیت بازدید از آثار تاریخی و فرهنگی جاده ابریشم برنامه‌ریزی شده است. این گروه در ابتدای سفر از کاخ گلستان و موزه ملی بازدید خواهند کرد و در ادامه غار نمکی، کاروانسرای ده نمک در گرمسار، آثار تاریخی سمنان، دامغان، شاهرود و میامی را می‌بینند. گروه جاده ابریشم سپس با حرکت به سمت خراسان ‌رضوی آثار تاریخی و فرهنگی نیشابور، مشهد و توس را می‌بینند و با سفر به طرقبه از مکان‌های تفریحی و تاریخی همچون تله‌کابین گزارش تهیه خواهند کرد.
او افزود: گروه چهارم از اینفلوئنسرهای چینی با عنوان گردشگری خوراک پس از ورود به کشورمان با جاذبه‌های استان‌های قزوین، زنجان، گیلان و آذربایجان‌ شرقی به ویژه در بخش گردشگری خوراک آشنا خواهند شد.
شجاعی گفت: سفر بلاگرها و اینفلوئنسرهای چینی به ایران به این دلیل در این فصل انتخاب شده که با عید بهاره چینی مقارن است.
او با بیان اینکه هر یک از اینفلوئنسرهای چینی، میانگین بیش از ۳ میلیون بازدیدکننده در فضای مجازی دارند، اظهار کرد: در این پروژه تلاش کردیم شبکه‌های اجتماعی‌ای را انتخاب کنیم که محتوای گردشگری کمتری از ایران در آنها نشر شده است و مصرف‌کننده بیشتری در چین داشته باشند. شبکه‌های اجتماعی مانند تیک‌تاک، رِد و ویبو، ازجمله شبکه‌های مجازی مهمی هستند که این اینفلوئنسرهای جوان جاذبه‌های ایران را در آن انتشار خواهند داد.
سرپرست دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی افزود: در پایان سفر هر یک از این گروه‌ها، نشست ارزیابی با هدف دریافت نظرات و بازخوردهای هر گروه از ظرفیت‌ها و جاذبه‌های کشورمان برگزار می‌شود.
شجاعی گفت: استان‌های تهران، هرمزگان، کرمان، اصفهان، یزد، فارس، قزوین، زنجان، گیلان، آذربایجان ‌شرقی، سمنان و خراسان ‌رضوی مقاصدی هستند که ۲۰ اینفلوئنسر چینی با سفر به آنها محتوای گردشگری تولید می‌کنند.
مثبت بودن حضور اینفلوئنسر‌ها به شرط تامین زیرساخت‌ها
میلاد نائینیان تور‌گردان و راهنمای گردشگری ضمن تاکید بر مثبت بودن نفس حضور اینفلوئنسرهای چینی در ایران گفت: اینکه برای ترغیب گردشگران بین‌المللی در ایران تبلیغ کنیم یک چیز است و اینکه افرادی از کشور مبداء تبلیغ و جاذبه‌های ایران را معرفی کنند، چیز دیگری است و طبیعتا اثرگذاری بیشتری دارد. از سوی دیگر گردشگران چینی به سبب جمعیت بالای این کشور سهم بزرگی از سفرها در جهان را به خود اختصاص داده‌اند و در سفرهایی که به کشورهای شرق آسیا داشته‌ام مشاهده کرده‌ام که بخش مهمی از گردشگران ورودی به تایلند و کشورهای شرق آسیا مربوط به همین چینی‌ها است.
وی افزود: باید توجه داشت کشورهایی که رو به جذب گردشگران بین‌المللی و خصوصا چینی می‌آورند برنامه‌ریزی دقیق و مناسب دارند و زیرساخت‌های صنعت توریسم خود را به شکل قابل توجهی توسعه داده‌اند. درواقع کشورهای میزبان از هتل‌ها و اقامتگاه‌های سنتی گرفته تا پروازها و فرودگاه‌های خود را به سطح استانداردهای جهانی رسانده‌اند. در ایران به سبب این کمبود زیرساخت‌ها با چالش جدی مواجه هستیم. کم بودن تعداد اتوبوس‌های بین‌شهری و کمبود‌ها در زمینه حمل‌و‌نقل ریلی به وضوح مشهود است و گذشته از مشکلات تامین بلیت قطار، واگن‌های قطارهای ایران نیز بسیار فرسوده و قدیمی هستند.
این فعال حوزه گردشگری ادامه داد: در زمینه صنعت هوایی مشکلات جدی داریم و فرسودگی، ناایمن بودن هواپیماها و فقر زیرساخت فرودگاهی در ایران، به وضوح قابل مشاهده است. اگر بخواهیم در زمینه جذب گردشگر موفق عمل کنیم و در صنعت توریسم حرفی برای گفتن داشته باشیم باید به برطرف کردن این ضعف‌های زیرساختی توجه کنیم. در حال حاضر شوش که یکی از مهم‌ترین شهرهای تاریخی جهان به ‌شمار می‌رود، با ضعف شدید زیرساخت‌ها رو‌به‌رو است و هتل‌های باکیفیت در آن وجود ندارند.
نائینیان خاطرنشان کرد: در این چند دهه اخیر که ریل حرکت کشور از ریل جهانی جدا شده از بسیاری از استانداردهای جهانی در حوزه حمل‌و‌نقل و نیز هتل و اقامت عقب مانده‌ایم و همین مساله به ضرر کشور است و به هر حال باید جریان صنعت توریسم را به مسیر خود بازگرداند. در حال حاضر در خوزستان، کرمانشاه، زنجان، بوشهر، همدان و تبریز فقر زیرساخت‌های گردشگری وجود دارد و باید در این زمینه کار کنیم تا عقب‌ماندگی شکل گرفته را جبران کنیم، از سوی دیگر در بسیاری از مناطق کشور خصوصا در بخش جنوب شرقی مسیر ریلی وجود ندارد و تعداد کم پروازها به چابهار و بسیاری مناطق دیگر ازجمله مشکلات صنعت توریسم در کشور است.
این فعال حوزه گردشگری در خاتمه گفت: در نظر داشته باشید که در کشورهای اروپایی و گردشگرپذیر مثل ایتالیا عموما تمام مناطق کشور از طریق ریل به یکدیگر متصل هستند و توریست به راحتی می‌تواند با قطار به تمام مناطق کشور مقصد خود سفر کند. توجه داشته باشید که انتخاب اول توریست‌های بین‌المللی در سفرهایشان، سفرهای ریلی است و تا زمانی که مشکلات زیرساختی در این حوزه برطرف نشود، نمی‌توان به گردش چرخ صنعت گردشگری ایران چندان امیدوار بود.