تقلید بدون آگاهی

یک کارشناس بورس گفت: بنابر اتفاقاتی که در سال ۹۹ افتاد، بازار سرمایه دو روی یک سکه بود، یعنی یک روی بورس در نیمه اول صعود تاریخی و نیمه دوم یک سقوط آزاد داشت. به گزارش صدای بورس، سول جاویدی بیان کرد: ازجمله نیازهای بازار نمود بیشتر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بود که به تبع آن شاهد رشد قابل توجه سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چند سال اخیر بودیم. هرچه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را گسترش دهیم و مدیریت دارایی حرفه‌ای‌تر باشد برای بازار نیز بهتر است. اینکه سبدگردان‌ها و شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری متنوعی تاسیس شده به خودی خود بسیار خوب است. وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تنوعی که در سال‌های اخیر به آنها داده‌اند نکته مثبتی بوده، اما هنوز پاسخگوی نیازهای سرمایه‌گذاران نیست. بازار سرمایه در حوزه صندوق‌های سرمایه‌گذاری ابتدای راه است و در این زمینه می‌توان با انواع صندوق‌های جدیدی که ایجاد می‌شوند، بورس را گسترش داد.
او ادامه داد: بحث دیگر مربوط به اختیار معاملات و آپشن‌هاست. بازار آپشن‌ها جذاب بوده و از دیرباز در سطح بین‌الملل وجود داشته است. هرچند در بازار ایران نیز چند سال اخیر نمود پیدا کرده، اما هنوز عمق لازم و کافی را ندارد. به نظر می‌رسد شرکت‌ها و صندوق‌هایی که بتوانند در این حوزه بیشتر فعالیت داشته باشند، می‌توانند به گسترش این حوزه کمک کنند. نباید زمانی که بازار جدیدی ایجاد شده پس از مدتی رها شود، در واقع باید به گسترش آن پرداخت. درخصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر صندوق‌هایی که در حال حاضر وجود دارند، می‌توان صندوق‌های کالایی را نیز گسترش داد یا نمونه صندوق‌هایی که در بازار بین‌الملل هستند را ایجاد کرد.
جاویدی گفت: یکی از بحث‌هایی که در توسعه بازار از آن غافل شده‌ایم این است که ضمن گسترش بازار، دانش مربوط به بازار سرمایه را نیز باید بسط داد. بازار گسترش یافت، اما فرهنگ آن، جا نیفتاده خصوصا با توجه به اتفاقاتی که در سال ۹۹ افتاده هنوز بازار را به دید منفی می‌بینند، بنابراین فرهنگ‌سازی جهت بازگشت اعتماد از‌دست‌رفته کاری بسیار مهم و حیاتی برای بازار است. او ادامه داد: دیگر مورد برای توسعه بورس، قوانین موجود در کشور است. قوانین هر روز در حال تغییر است و گاهی شاهد مصوبات عجیب و غریبی که سود شرکت را بسیار تغییر می‌دهد، هستیم.
متاسفانه نمی‌توان به این موارد به دید مثبت نگاه کرد و تاثیر بسیار منفی را روی بازار دارد. قوانین جاری ثبات بسیار بهتر است و چنین تغییراتی را اصلا نمی‌توان با دید مثبت متصور شد و نگرانی از دستکاری در سایر صنایع نیز افزایش پیدا کرده و روند کلی بازار را تغییر می‌دهد. پذیرش شرکت‌های جدید هم به نوع خود بسیار مفید و موثر است و شامل گسترش بازار نیز می‌شود، اما برای اطلاعاتی که مبنای ارزش‌گذاری برای سهام است، باید دقت بیشتری داشت.
این کارشناس بورس گفت: صرفا نباید هدف را بزرگ کردن بازار قرار داد، بلکه در کنار آن باید کیفیت اطلاعات شرکت‌ها بررسی شود، نه اینکه شرکتی بعد از ۲ سال و رشد نرخ ارز و محصولات، گزارشی داده که حتی به بودجه‌ای که قبل از عرضه قرار داده نرسیده باشد. وقتی قصد بزرگ کردن بازار سرمایه است نباید صرفا از جهت کمیت باشد، باید نظارت‌ها بر اجرای قوانین و ارزش‌گذاری افزایش یابد که خریداران و سرمایه‌گذاران از این بابت متضرر نشوند.
او ادامه داد: گسترش بازارهای دیگر ازجمله بازار ابزار نوین مالی، شرکت‌های کوچک‌تر، ‌ SME و غیره می‌تواند ازجمله مواردی باشد که در آینده نه چندان دور باعث رونق بازار شود. به دارایی‌های فکری نیز طوری که باید پرداخته نشده است و بسیار جای کار دارد.
مورد دیگر کارمزدی که در نظر گرفته می‌شود، مثلا در تامین مالی جمعی شرکت بیش از ۳۳ درصد تامین مالی می‌کند، ولی نرخ موثر بیش از ۴۰ درصد می‌شود، زیرا ۴ تا ۵ درصد به عنوان کارمزد برداشت می‌شود. این نرخ بالا بوده و شرکت‌ها راغب به استفاده از این صندوق‌ها جهت تامین مالی نیستند و وام گرفتن از بانک را ترجیح می‌دهند.