تقویم تاریخ

آغاز انتشار روزنامه نسیم شمال
۹ ماه پیش از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار، روزنامه ادبی و فکاهی کوچکی به نام نسیم شمال در شهر رشت انتشار یافت که مدیر آن سیداشرف‏الدین حسینی قزوینی معروف به گیلانی بود‌. وی مندرجات نسیم شمال را که غالبا اشعار فکاهی و انتقادی بود، خود می‏نگاشت و اشعار دیگران را در آن چاپ نمی‏کرد‌. این روزنامه به قدری در میان توده مردم محبوبیت داشت که مدیر آن را نسیم شمال می‏نامیدند و هرگاه که منتشر می‏شد، ولوله‏ای در شهر به وجود می‏آورد‌. آنچه در ایرانِ آن روز می‏گذشت در شعر و روزنامه وی منعکس می‏شد و از جور و تبعیض و بی‌عدالتی شکوه می‏کرد‌. علاوه بر جوهر و درون‌مایه اجتماعی و انتقادی اشعار منتشر شده در نسیم شمال و سخن از دل‏برآمده سید اشرف‌الدین، نکات ظریف دیگری شعر او را دلنشین کرده و به آن رواج و اشتهار بخشیده بود که در خور توجه است‌. نخست طرح مسایل جدی به صورت فکاهی همراه با طعن و طنز و کنایه به نوعی که هر کس از توده مردم درد خود را در سروده‏های او می‏دید‌. دیگر اینکه پروراندن این معانی به زبان ساده گفتار مردم کوچه و بازار، فارغ از هر نوع محافظه کاری ادبی‌. وی بعدها به عنوان محبوب‏ترین و معروف‏ترین شاعر ملی عهد مشروطه شناخته شد و روزنامه‏اش در تهران انتشار یافت‌. این روزنامه به مدت ۲۰ سال، هر هفته توزیع می‏شد و پس از مرگش نیز انتشار آن تا مدتی ادامه یافت‌.
درگذشت آیت‌‏الله طالقانی
آیت‏‌اللَّه سیدمحمود طالقانی در سال ۱۲۸۹ شمسی (۱۳۲۹ق) در طالقان دیده به جهان گشود‌. وی پس از فراگیری دروس مقدماتی در زادگاه خود، راهی قم شد و پس از شرکت در درس خارج حضرات آیات: سید محمد حجت کوه کمره‏ای و سید محمدتقی خوانساری، از آیت‏اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی، اجازه اجتهاد گرفت‌. مبارزات ایشان از زمان ورود به حوزه علمیه قم شروع شد‌. در سال ۱۳۱۸، برای اولین بار، خشم خویش به رژیم را با صدور یک اطلاعیه در رابطه با کشف حجاب ابراز کرد و در پی آن دستگیر و زندانی شد‌. پس از شهریور ۱۳۲۰، مبارزه را به طور رسمی آغاز کرد و پس از وقفه‏ای در این میان، به جرم پنهان کردن شهید نواب صفوی راهی زندان شد‌. آیت‏‌اللَّه طالقانی با پیروی از امام خمینی(ره) در سال ۱۳۴۲ وارد مبارزه با رژیم شد که در این راه چندین بار محکوم به زندان شد‌. این عالم مجاهد، پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۵۷، نقش مهمی در برپایی راهپیمایی عظیم و پرشور تاسوعا و عاشورای آن سال داشت‌. آیت‌‌اللَّه طالقانی، پس از پیروزی انقلاب، به ریاست شورای انقلاب برگزیده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی، به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد‌. در اوایل مرداد ۱۳۵۸، از سوی امام خمینی، به امامت جمعه مردم تهران منصوب شد و آخرین نمازجمعه ایشان در سالگرد کشتار خونین ۱۷ شهریور، در بهشت‌زهرا برگزار شد‌. سرانجام این عالم بزرگ و مبارز انقلابی در ۱۹ شهریور ۱۳۵۸ در ۶۹ سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه در بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد‌.