تقویم تاریخ

مرگ محمدولی‌خان سپهدار تنکابنی
محمدولی خان خلعتبری معروف به سپهدار تنکابنی در حدود سال ۱۲۲۵ ش (۱۳۶۴ ق) در یکی از روستاهای اطراف تنکابن به دنیا آمد و پس از فراگیری دروس ابتدایی، وارد کارهای نظامی شد‌. وی مراحل ترقی را به سرعت پیمود و در زمان مظفرالدین شاه، با تقدیم پیش‏کشی قابل ملاحظه‏ای، وزیر گمرک شد‌. محمد‌ولی‌خان طی سالیان متمادی پست‏های متعددی از قبیل حکمرانی گیلان، اردبیل و مشکین‌شهر را بر‌عهده گرفت و از طرف مظفرالدین‌شاه، لقب سپهدار اعظم را دریافت کرد‌. وی همچنین مدتی حاکم تهران بود و بر آزادیخواهان خشونت زیادی روا داشت‌. سپهدار هنگام مشروطه از رجال مستبد و خودکامه به‌شمار می‏رفت و با آزادی و مشروطیت دشمنی داشت به‌طوری که با شنیدن نام مشروطه، حالش دگرگون می‏شد‌. وی که برای سرکوبی شورش آذربایجان راهی این خطه شده بود، وقتی نتوانست کاری از پیش ببرد، راهی گیلان شد و انجمن عدالت را تشکیل داد‌. سپهدار در حالی که ابتدا از طرفداران محمدعلی شاه بود، پس از چندی قصد فتح تهران کرد و پس از فتح پایتخت و خلع پادشاه، شخص اول ایران شد‌. وی پس از مدتی صدراعظم احمدشاه شد و همزمان وزارت جنگ و داخله را بر عهده داشت‌. سپهدار پس از سه بار نخست‏وزیری و در حالی که لقب سپهسالار اعظم را هم یدک می‏کشید، مدتی والی آذربایجان بود تا اینکه در کودتای اسفند ۱۲۹۹ ش در زمره توقیف‌شدگان قرار گرفت و مدتی را در زندان گذراند‌. وی در سال‏های آخر عمر به عنوان یک رَجُل برجسته در مراسم‏ها حضور می‏یافت تا اینکه بابت مالیات املاک وسیع خود، مبالغ هنگفتی بدهکار شد‌. سپهدار که هرگز سختی ندیده و عمری زیر بار این حرف‏ها نرفته و کسی از او مطالبه مالیات نکرده بود، چون عرصه را بر خود تنگ دید در ۲۷ تیر ۱۳۰۵ ش در ۸۰ سالگی با اسلحه کمری‏اش خودکشی کرد و در امامزاده صالح تجریش به خاک سپرده شد‌.
درگذشت جِین آستین
جِین آستین، بانوی داستان‏نویس و نویسنده معروف انگلیسی، ۱۶ دسامبر ۱۷۷۵م در انگلستان به دنیا آمد‌. پدر جین، کشیش بود و با خانواده خود در شهرستان‏های مختلف اقامت می‏کرد‌. پس از مرگ پدر، جین زندگی را میان افراد خانواده پر اولاد خود و دوستان شهرستانی و در محیطی محدود و یکنواخت می‏گذراند‌. همین محیط کوچک بعدها زمینه بسیاری از داستان‏هایش قرار گرفت‌. جین در ابتدا برای سرگرم کردن فرزندان و افراد خانواده به خلق داستان‏ها و صحنه‏های نمایشی خنده‏آور می‏پرداخت که آثار نخستین دوره نویسندگی او را تشکیل می‏داد‌. او که از ۱۴ سالگی کار نویسندگی را آغاز کرده بود، طی سال‏های جوانی، داستان‏های بعدی خود را نگاشت و به شهرت رسید‌. جین در سال‏های اولیه قرن نوزدهم اولین داستان‏هایش را در مجموعه‏ای به نام عشق و دوستی فراهم آورد و پس از آن داستان غرور و تعصب را منتشر کرد که پیروزی بسیار به دست آورد‌. جین اوستین در تمام طول عمرش بیش از شش داستان ننوشت ولی همین شش رمانْ، مقام والایى در تاریخ ادبیات انگلیس دارند‌. از یک نقطه نظر، این کتاب‏ها پیش‏قدمِ داستان‏های عشقی هستند و آن هم به واسطه خاتمه‏های خوب و خوش، دسیسه‏های جالب و نیز احترام عمیقی که برای فضیلت خانوادگی قائل شده، است. با اینکه جِین اوستین تمام عمرش را در ایام جنگ سرد بین فرانسه و انگلستان گذراند ولی هیچ‏گونه بازتابی از این حادثه در نوشته‏هایش نمودار نیست‌. پیروزی اوستین در زمان حیات او قابل توجه نبود؛ تنها در اواخر زندگی‌اش بود که نقدهایى آمیخته با ستایش از آثار وی به عمل آمد و هنر نویسندگی و سبک انشای دلپذیرش بر مردم انگلستان آشکار شد‌. آثار جِین اوستین و زندگی او، دو خط موازی را تشکیل می‏دهد که هر دو به طبقه متوسط و محیط محدود شهرستان تعلق دارد‌. اشخاص داستان‏های اوستین از میان مردم عادی برگزیده می‏شوند نه از افراد برجسته و جِین با همین مردم آشنا و معمولی، دنیایى رنگارنگ و غنی می‏سازد و از کوچک‏ترین اعمال و رفتار، عمیق‏ترین معانی را بیرون می‏کشد‌. شکست و ناکامی در عشق، فریب و اغوا، دروغ و نادرستی، ابتذال و امیدهای واهی، همه‏جا در برابر اعتدال و حد و اندازه معقول قرار می‏گیرد‌. تجزیه و تحلیل درست، وصف زنده و گویا، بینش دقیق، ظرافت فکر، ذوق طنز و هنر نویسندگی موجب می‏شود که اوستین در شمار معروف‏ترین داستان‌نویسان انگلیس قرار گیرد‌. جِین اوستین در ماه‏های پایانی عمر به دستور پزشک برای مداوای طبی به وینچستر انگلیس سفر کرد و سرانجام ۱۸ ژوئیه ۱۸۱۷م در ۴۲ سالگی درگذشت‌.