تقویم تاریخ

شکست سپاه محمدعلی شاه از مشروطه‌طلبان
در پی اعمال مستبدانه محمدعلی شاه قاجار و سرکوب آزادی‌خواهان، تعدادی از مشروطه‌طلبان به فکر فتح تهران و سرنگونی شاه افتادند‌. از این رو به سمت پایتخت به راه افتادند و وارد شهر شدند‌. پس از آن که نیروهای محمدعلی شاه، در نبردهای مختلف از قوای مشروطه شکست خوردند، سرانجام درگیری نهایی در تهران روی داد و مشروطه‏طلبان به راحتی تهران را تسخیر کردند‌. با ورود مشروطه‏طلبان و آزادی‏خواهان به تهران، محمدعلی شاه قاجار که خود را در برابر آنان ناتوان دید به سفارت روسیه پناهنده گردید‌. پس از آن، لیاخوف روسی فرمانده قزاقان نیز خود را به سپهدار اعظم، فاتح تهران تسلیم کرد و شمشیر خود را از کمر باز کرده، به عنوان تسلیم در مقابل وی بر زمین نهاد‌. ساعت چهار بعدازظهر همان روز، جلسه مهمی شامل پانصد تن از نمایندگان مجلس، بزرگان پایتخت و آزادی‏خواهان معروف در بهارستان برگزار شد‌. این مجلس تاریخی که تحت عنوان مجلس عالی فوق‌العاده انعقاد یافت، محمدعلی شاه را که به سفارت روس پناه برده بود، از سلطنت عزل کرد و پسر دوازده ساله او، احمد میرزا ولیعهد را به سمت شاهنشاهی ایران اعلام نمود‌.
امضای قرارداد اتحاد بین شوروی و انگلستان در جنگ جهانی دوم
هنگامی که هیتلر نقشه حمله به شوروی را در سر می‏پروراند، تصور می‏کرد که این حمله حرکتی بر ضد کمونیسم است و لذا واکنش مخالفان غربی کمونیسم را برنخواهد انگیخت‌ اما بزرگ‏ترین خطای هیتلر یا در واقع، اشتباه محاسبه او در حمله به روسیه این بود که فکر می‏کرد مخالفت انگلیس و آمریکا با کمونیسم، زمینه مساعدتری برای سازش او با غرب فراهم خواهد آورد یا حداقل امکان سازشی بین استالینِ کمونیست و چرچیل و فرانکلین روزولتِ ضدکمونیست علیه او وجود نخواهد داشت‌. برخلاف تصور و انتظار او، چرچیل و روزولت فردای حمله آلمان به روسیه در ۲۴ ژوئن ۱۹۴۱م آمادگی خود را برای همکاری با استالین در برابر هیتلر اعلام داشتند، زیرا آنها هیتلر را خطر بزرگ‏تر و نزدیک‏تری می‏دانستند و معتقد بودند که اگر هیتلر بتواند روسیه را شکست دهد و بر منابع عظیم ثروت آن کشور دست یابد دیگرهیچ قدرتی قادر به جلوگیری از تسلط وی بر جهان نخواهد شد‌. استالین از پیام‏های کمک و همدردی چرچیل و روزولت استقبال کرد و به دنبال آن، نماینده‏ای از طرف دولت انگلستان برای عقد یک قرارداد دوستی و اتحاد عازم مسکو شد‌. براساس این قرارداد که در روز ۱۳ ژوئیه ۱۹۴۱م در مسکو به امضا رسید، انگلیس و شوروی در برابر خطر آلمان متحد شدند و متعهد گردیدند که هیچ یک به عقد قرارداد جداگانه با آلمان مبادرت نکنند‌. در ادامه انعقاد قرارداد دوستی انگلیس با شوروی، آمریکا آمادگی خود را برای ارسال تجهیزات نظامی به شوروی اعلام کرد و زمینه‏های اشغال ایران از جانب انگلیس، آمریکا و شوروی فراهم گردید‌.