تقویم تاریخ

سالگرد درگذشت ولتر فیلسوف بزرگ فرانسوی
ولتر (فرانسوا ماری آروون) از بزرگ‌ترین فلاسفه، نویسندگان، طنزنگاران و روشنگران اروپایی سی‌ام ماه می ‌سال ۱۷۷۸ در آستانه انقلاب فرانسه دیده از جهان فرو بست. وی که افکارش در شکل‌گیری انقلاب فرانسه تاثیر زیاد داشت ۲۱ نوامبر سال ۱۶۹۴ تولد یافته بود. ولتر در بیست و سه سالگی به خاطر طنزی که نوشته بود یازده ماه از عمر خود را در زندان باستیل گذراند و در سال ۱۷۲۶ به خاطر نوشتن طنزی دیگر به انگلستان تبعید شد و سه سال در آنجا بود. در سال ۱۷۳۴ دوباره او را از پاریس تبعید کردند. ولتر به سال ۱۷۴۹ به دعوت فردریک قیصر پروس (آلمان) به آنجا رفت و مدت‌ها از نزدیکان و معاشران وی بود.
«ولتر» سرانجام در سال ۱۷۵۹ در فرانسه در نزدیکی مرز سویس جایی را برای خود خرید و نامش را «فری»‌گذارد که پاتوق و مرکز تجمع روشنفکران اروپا شده بود. او در ۸۳‌سالگی به پاریس بازگشت و چنان استقبال از او شد که از ذوق زدگی بیمار شد و چندی بعد درگذشت.
۲۸ اثر مهم از ولتر به یادگار مانده است که دو اثر او «فرهنگ فلسفی» و «کاندید» معروفترند.
ولتر بیش از هر کس دیگر از آزادی اندیشه و بیان و تحمل دیگران دفاع کرده است. او می‌گوید که بدون آزادی اندیشه و بیان، انسان بدون روح و روان است و زندگانی‌اش جسمانی (مانند سایر جانداران) خواهد بود. وی بیش از هر نویسنده‌ای دیگر بر ضد قلدری و زور‌گویی و استبداد نوشته است. ولتر ضدرمانتیسیسم و حامی حقیقی‌نویسی بود. او ثابت کرده است که جنایات بزرگ نتیجه خودخواهی و جاه‌طلبی افراد است و این جنایات قابل مقایسه با خلاف‌های آدم‌های کوچک نیست. کوچک‌ها تنها برابری و آزادی را می‌جویند و بزرگ‌ها همه چیز را می‌خواهند و اگر همه دنیا را هم به ایشان بدهند باز هم می‌خواهند و ولع آنان پایان ندارد.
ولتر در‌باره نظام‌های سلطنتی و جمهوری می‌گوید: خوبی نظام به رییس آن بستگی دارد نه به نوع آن. نظام‌های جمهوری اگر رییس و مسوول خوب نداشته باشند از نظام‌های سلطنتی بدتر خواهند بود. هر نظام جمهوری لزوما یک دموکراسی یا عاری از ظلم نیست. به نظر ولتر، میزان دموکراسی یک کشور و رعایت حقوق افراد متناسب است با رشد سیاسی مردم و آگاهی آنان از دموکراسی و دلسوزی‌شان برای رعایت آن. دموکراسی در کشور‌های کوچک، ایالت و شهر موفق‌تر است. ولتر دموکراسی را از میهن‌دوستی که یک احساس طبیعی (ذاتی) است و در خون هر فرد باید باشد جدا نمی‌داند. این جمله از اوست: وای به روزی که نظام قضایی یک کشور ضعیف و نفوذ‌پذیر باشد یا تضعیف شود و ….
مورخان، ولتر را یک مبارز راه تامین حقوق مدنی اتباع به شمار آورده‌اند.