تلنگر

کتاب «تلنگر» اثر ریچارد تیلر وکاس آر سانستین به بررسی مفهومی از اقتصاد رفتاری می‌پردازد که ترکیبی از آزادی انتخاب و طراحی محیط تصمیم‌گیری است. این مفهوم تلاش دارد تا افراد را بدون اجبار به سمت انتخاب‌های بهتر هدایت کند. تیلر و همکارش کاس سانستین این ایده را با نام معماری انتخاب معرفی کرده‌اند که در آن، نحوه ارائه گزینه‌ها می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر تصمیم‌های افراد داشته باشد. نویسندگان کتاب توضیح می‌دهند که انسان‌ها برخلاف فرضیه‌های اقتصاد کلاسیک، همیشه عقلانی عمل نمی‌کنند. تصمیم‌های آنها اغلب تحت‌تاثیر سوگیری‌های شناختی، احساسات و شرایط محیطی قرار می‌گیرد. در نتیجه، بسیاری از انتخاب‌های آنها ممکن است به ضرر خودشان باشد. تیلر و سانستین بر این باورند که طراحی مناسب محیط تصمیم‌گیری می‌تواند افراد را به سمت گزینه‌هایی سوق دهد که به نفع آنها باشد، بدون اینکه آزادی آنها را محدود کند. این همان مفهوم تلنگر است؛ تلنگر، مداخله‌ای کوچک اما هدفمند است که بدون اعمال زور، مسیر تصمیم‌گیری افراد را تغییر می‌دهد. یکی از مثال‌های مطرح شده در کتاب، نحوه چیدمان غذاها در سلف‌سرویس مدارس است. اگر غذاهای سالم در معرض دید بیشتر قرار گیرند و غذاهای ناسالم در قسمت‌های پایین‌تر یا دورتر چیده شوند، احتمال انتخاب غذاهای سالم افزایش پیدا می‌کند. این تغییر، یک تلنگر محسوب می‌شود زیرا افراد همچنان حق انتخاب دارند اما طراحی محیط، آنها را به سمت گزینه‌های بهتر سوق می‌دهد. تیلر و سانستین نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیم‌های مالی افراد تحت‌تاثیر بی‌توجهی یا رفتارهای پیش‌فرض است. برای مثال، اگر کارمندان به طور پیش‌فرض در یک برنامه بازنشستگی ثبت‌نام شوند و در صورت تمایل بتوانند از آن خارج شوند، میزان مشارکت به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این موضوع نشان می‌دهد که تغییر ساده در نحوه ارائه گزینه‌ها می‌تواند تاثیر بسزایی در رفتار اقتصادی افراد داشته باشد مثال دیگری که در کتاب مطرح شده، مربوط به افزایش اهدای اعضای بدن است.
در کشورهایی که سیستم ثبت‌نام اهدا به‌صورت پیش‌فرض برمبنای رضایت است (یعنی افراد باید اقدام کنند تا از فهرست خارج شوند)، میزان اهدای عضو بسیار بالاتر از کشورهایی است که افراد باید به‌صورت فعال برای اهدای عضو ثبت‌نام کنند. این تفاوت تنها به دلیل نحوه ارائه گزینه‌ها ایجاد شده است، نه به دلیل تغییر در نگرش‌های اخلاقی مردم. نویسندگان همچنین تاکید می‌کنند که تلنگرها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که آزادی انتخاب را حفظ کنند و به نفع افراد باشند. یکی دیگر از مباحث مطرح ‌شده در کتاب، تاثیر هنجارهای اجتماعی بر رفتار افراد است. تحقیقات نشان داده است که اگر مردم بدانند دیگران چگونه رفتار می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که از آن الگو پیروی کنند. به عنوان مثال، اگر به مصرف‌کنندگان برق اطلاع داده شود که همسایگان‌شان مصرف کمتری دارند، احتمالا مصرف انرژی خود را کاهش می‌دهند. در مجموع، تیلر و سانستین با ارائه مثال‌های متعددی نشان می‌دهند که تصمیم‌گیری انسان‌ها تحت‌تاثیر نحوه ارائه گزینه‌ها، سوگیری‌های شناختی و هنجارهای اجتماعی قرار دارد. از این‌رو، تلنگرها می‌توانند ابزاری موثر برای بهبود تصمیم‌های فردی و اجتماعی باشند. هدف اصلی این کتاب، ارائه راهکارهایی برای طراحی سیاست‌هایی است که ضمن حفظ آزادی افراد، آنها را به سمت تصمیم‌های بهتر
هدایت کند.