تنفس مصنوعی با بنزین سوپر

«جهان‌صنعت»- واردات بنزین سوپر آزاد شد. خبری که هم بخش خصوصی از آن استقبال کرده و هم برای دولت به منزله کم‌شدن بخشی از ناترازی بنزین است. هرچند برخی‌ها آن را مقدمه‌ای برای افزایش قیمت بنزین می‌دانند اما بی‌درنگ می‌تواند بخشی از فشار کسری بودجه را هم امسال و هم سال آینده کم کند.
واردات بنزین سوپر که به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و «موافقت هیات دولت» قرار است، انجام شود، اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت با قیمت غیریارانه‌‌ای به‌صورت مجزا از زیرساخت‌های توزیع سوخت یارانه‌ای، با رعایت قوانین و مقررات نسبت به واردات آن اقدام خواهند کرد. براساس مصوبه دولت فروش این نوع بنزین به صورت غیریارانه‌ای و مجزا از زیرساخت‌های توزیع سوخت یارانه‌ای است.
هنوز مشخص نیست که بنزین وارداتی با کدام ارز قرار است وارد شود. از آنجا که درحال حاضر قیمت هر لیتر بنزین سوپر با قیمت فوب خلیج‌فارس حدود 2/1 دلار است در صورت واردات با نرخ دلار آزاد قیمت هر لیتر بنزین سوپر حدود ۸۰‌هزار تومان تمام خواهد شد اما اگر قرار باشد که قیمت بنزین در صورت محاسبه با دلار نیمایی که درحال‌حاضر حدود 51‌هزارتومان محاسبه شود، نرخ هر لیتر بنزین سوپر تقریبا ۶۱‌هزار تومان برای هر لیتر بنزین سوپر خواهد بود.
براساس این گزارش هر لیتر بنزین سوپر با دلار آزاد نزدیک به ۸۰‌هزار تومان می‌شود که در صورت محاسبه یک باک بنزین ۵۰ لیتری باید ۴‌میلیون تومان و با در نظر گرفتن دلار مبادله‌ای ۳‌میلیون و ۵۰‌هزار تومان پرداخت کرد.
پیش از این کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش از توزیع روزانه ۳۰۰‌هزار لیتر بنزین سوپر در تهران خبر داده بود. این 300‌میلیون لیتر بنزین که محصول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است، از دیروز توزیع شده و هنوز قیمت جدید برای این بنزین محاسبه نشده است. افزایش تقاضا برای بنزین سوپر و قطع آن باعث اعتراض مالکان خودروها در ماه‌های اخیر شده است. بسیاری از دارندگان خودروهای مدل بالا می‌گویند که بنزین توزیع‌شده کیفیت لازم را ندارد و استهلاک در خودروها را بالا برده است.
از سویی براساس اعلام شرکت ملی پخش میانگین مصرف بنزین در کشور در حال حاضر 124‌میلیون لیتر است که با توجه به ناترازی تولید و مصرف، دولت روزانه 10 الی 12‌میلیون لیتر بنزین با قیمت هر لیتر 40‌هزار تومان وارد کرده و با نرخ 3‌هزار تومان توزیع می‌کند. این موضوع کسری بودجه را هم تشدید کرده است.
مسعود پزشکیان، رییس‌جمهوری بارها نسبت به این روند توزیع بنزین انتقاد کرده است. او در جریان ارائه لایحه بودجه سال آینده هم نسبت به این روند انتقاد کرد. به گفته پزشکیان بنزین وارداتی برای دولت 30 الی 40‌هزار تومان تمام می‌شود و اگر این روند ادامه یابد، باید سال آینده 130‌هزار‌میلیارد تومان برای واردات بنزین هزینه شود. کمبود منابع برای واردات بنزین در نیمه دوم سال فشار مضاعفی را به بودجه کل کشور وارد کرده است و به همین دلیل هم با تصویب واردات بنزین سوپر می‌توان انتظار داشت که بخشی از فشار هزینه‌ای ناشی از واردات بنزین از دوش بودجه عمومی کشور برداشته شود.
پالایشگاه‌ها نفس می‌کشند
سیدحمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی از این تصمیم دولت استقبال می‌کند. او می‌گوید که سرانجام بعد از یک‌سال پیشنهادی که از سوی بخش خصوصی به دولت داده شده بود، پذیرفته شد و می‌توان انتظار داشت که با واردات روزانه 5‌میلیون لیتر بنزین سوپر، بخشی از مشکلات ناترازی بنزین حل شود. حسینی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: قاعدتا این تصمیم فشار را از روی دولت کم می‌کند و دست دولت باز می‌شود که بتواند به سایر اقشار کشور یارانه بدهد. اگر روزانه 4 الی 5‌میلیون لیتر از تقاضای بنزین تولیدی کشور با واردات تامین شود، کمک خوبی به ناترازی بنزین خواهد بود. مثلا به سفارتخانه‌ها، مالکان خودروهای مدل بالا، یا خودروهای جدیدی که وارد شده است می‌توان این بنزین وارداتی را عرضه کرد؛ هم آلودگی هوا کمتر می‌شود، هم اشتغال جدید ایجاد می‌شود و هم فشار از روی پالایشگاه‌ها برداشته می‌شود که ناچار نباشند بنزین بی‌کیفیت تولید کنند.
حسینی گفت: الان پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس می‌تواند روزانه 40‌میلیون لیتر بنزین یورو 5 تولید کند اما چون می‌خواهیم بنزین بیشتر تولید کند، مجبورش می‌کنیم که بنزین معمولی تولید کند اگر بخشی از تقاضای بنزین مصرفی کم شود، این پالایشگاه هم امکان تولید بنزین با کیفیت دارد. او در پاسخ به این سوال که آیا این میزان واردات می‌تواند کمکی به کسری بودجه دولت باشد، گفت: به نظرم دولت نباید از واردات بنزین سوپر به‌دنبال درآمدزایی باشد، بلکه باید این هدف را دنبال کند که 5‌میلیون لیتر از بنزین یارانه‌ای که توزیع می‌کند، کم کند. قاعدتا اصلا اقتصادی نیست که دولت بنزین لیتری 40‌هزار تومان بخرد و لیتری 1500 توزیع کند، کلی هزینه بر دوش بودجه می‌گذارد. الان برای سال آینده 6‌میلیارد دلار منابع برای واردات بنزین در نظر گرفته است اگر این هزینه کم شود، کلی برد کرده است. حسینی با بیان اینکه این واردات حتما برای دولت و مردم فایده دارد، تصریح کرد: بنزین باکیفیت آلودگی هوا را کمتر کرده و استهلاک خودروها را کمتر می‌کند. بعد هم لازم است به سمت اصلاح قیمت فرآورده‌ها حرکت کرد تا قیامت که نمی‌توانیم بنزین 3 سنت و 5 سنت نگه داریم. کجای دنیا بنزین لیتری 5 سنت است؟
حذف سهمیه بنزین خودروهای جدید وارداتی
حسینی با تاکید بر اینکه اگر این مصوبه راه رسیدن به آزادسازی قیمت بنزین باشد چه اشکالی دارد؟ گفت: درحال‌حاضر پالایشگاه اراک امکان تولید بنزین سوپر را دارد. پالایشگاه آبادان در شرف تولید بنزین سوپر است و پالایشگاه اصفهان هم می‌تواند کیفیت بنزین تولیدی‌اش را بالا ببرد. با این وجود، این تولیدات پاسخگوی نیاز کشور نیست. ما حدود 10میلیون لیتر در روز کسری داریم. اگر همه پالایشگاه‌ها از همه ظرفیت‌شان استفاده کنند حدود 110‌میلیون لیتر بیشتر نمی‌توانیم تولید کنیم.
او افزود: با توجه به اینکه متوسط مصرف 118 یا 120 است، برای تامین آن 10‌میلیون لیتر از دو شیوه استفاده می‌کنند؛ یا رافینت از پتروشیمی‌ها گرفته و با نفتا قاطی می‌کنند و بنزین تولید می‌کنند یا واردات می‌کنند. این روند هم رو به افزایش است و اینگونه نیست که اگر امسال ناترازی 120‌میلیون لیتر است، تقاضای سال آینده هم همین باشد. حتما سال آینده 8 تا 10‌درصد به مصرف بنزین کشور اضافه می‌شود .
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه باید به سمت راه‌های کنترل و جلوگیری از هدررفت و آزاد‌سازی پیش رفت، گفت: همین تصمیمی که برای بنزین سوپر انجام شد، می‌تواند ادامه یابد. مثلا به خودورهای جدید وارداتی سهمیه بنزین ندهیم. هرکس می‌خواهد برود خودرو وارد کند، بنزین آن آزاد است. به این ترتیب دولت کم‌کم‌ فشار را از روی خودش کم می‌کند. عدالت یارانه‌ای هم بهتر اجرا می‌شود. حداقل آن کسی که یارانه می‌گیرد بخش متوسط و پایین جامعه است. حسینی یادآور شد: آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد که 5‌درصد جامعه ایران سوپرپولدار است. یعنی 4-3‌میلیون ایرانی هستند که اصلا برایشان اهمیت ندارد بنزین لیتری 3‌هزار تومان باشد یا 30‌هزار تومان؛ چرا این گروه باید دغدغه دولت باشد؟ به اینها بنزین باکیفیت خوب بدهید، استقبال هم می‌کنند.
به گفته وی، مصرف روزانه سوپر در تهران 5/1 الی 2‌میلیون لیتر بوده است اما تا 5‌میلیون لیتر هم در کل کشور تقاضا وجود دارد.