تهدید پوپولیسم

گروه جهان- در حالی امروز انتخابات پارلمان اتحادیه اروپا کلید می‌خورد که در روزهای اخیر تلاش‌ها برای آگاه‌سازی و هشدار به مردمان این اتحادیه نسبت به برنامه راست‌گرایان افراطی برای کسب آرا و اثرگذاری بر آینده قاره سبز دو‌چندان شده است.
قدرت گرفتن احزاب ملی‌گرا و پوپولیست مخالف با یکپارچگی اتحادیه اروپا، تهدید بزرگی به شمار می‌رود. این در حالی است که بازار رسوایی در اتریش و هلند داغ شده و از طرفی رییس‌جمهوری فرانسه روس‌ها را به تامین مالی احزاب راست‌افراطی برای تاثیرگذاری در انتخابات پیش رو پارلمان اروپا متهم می‌کند.
در حال حاضر با شکاف ایجاد شده در اروپا، احزاب سنتی راست و چپ در یک سو و راستگرایان افراطی، ملی‌گرایان و پوپولیست‌ها در سوی دیگر قرار گرفته‌اند. مخالفان اتحادیه اروپا امیدوارند که بتوانند این انتخابات را به نوعی همه‌پرسی در مورد اتحادیه اروپا تبدیل کنند. آنها از افزایش ورود پناهجویان به کشورهای عضو نگرانند. در سوی دیگر، طرفداران اتحادیه اروپا بر لزوم همکاری بین کشورهای عضو برای پذیرش پناهجویان و کنترل مرزها تاکید دارند.
۲۳ تا ۲۶ می ‌(دوم تا پنجم خرداد‌ماه) پارلمان اروپا شاهد انتخابات دیگری است که تا سالیان اخیر، کمتر مقامی از سران این قاره این اوضاع را پیش‌بینی می‌کرد. انتخابات پارلمان اروپا هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود و در انتخابات پیش رو، طبق آمار اعلام شده، نزدیک به ۴۰۰ میلیون نفر در ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا در این انتخابات می‌توانند رای دهند. در مجموع ۷۵۱ نماینده پارلمان اروپا نمایندگی بیش از ۵۱۲ میلیون نفر از اعضای این اتحادیه را برعهده دارند. کشور مالت با شش کرسی کمترین و آلمان با ۹۶ کرسی بیشترین نماینده را در پارلمان اروپا خواهند داشت.
پارلمان اروپا نقش حساسی در قانونگذاری این قاره دارد و اعضای این نهاد با همکاری شورای اروپا وظیفه نظارت بر جهت‌گیری و سیاستگذاری‌های کلی در زمینه‌های مختلف مفاد منشور بنیادین اتحادیه اروپا را برعهده دارند. در انتخابات پیش رو، حضور جریان‌های راست‌افراطی در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و تلاش آنها برای ورود به پارلمان این تشکل، به نگرانی بزرگ سردمداران این قاره تبدیل شده است.
نگرانی از حضور این تندروها در اتحادیه اروپا سبب شده تا شهروندان این قاره در کشورهای مختلف با شرکت در راهپیمایی، ضمن مخالفت با این جریان‌های نژادپرست پیام خود را به دیگران برای جلوگیری از به قدرت رسیدن آنها اعلام کنند.
بررسی روند حضور جریان‌ها و احزاب راست‌افراطی در کشورهای اروپا نشانگر اقبال گام به گام مردم نسبت به آنهاست به طوری که این طیف نژادپرست در سالیان اخیر با طرح شعارهای ملی‌گرایانه و ضدمهاجرتی، توانسته‌اند قشر قابل توجهی از مردم را در انتخابات مجالس کشورشان به سمت خود معطوف کنند. آخرین نمونه آن را می‌توان به حضور راستگرایان افراطی در انتخابات اوایل اردیبهشت سال‌جاری مجلس اسپانیا اشاره کرد که برای نخستین بار از زمان پایان حکومت نظامی در دهه ۷۰ میلادی در اسپانیا، یک حزب راست‌افراطی (بوکس) با کسب ۲۴ کرسی به مجلس راه یافت و عنوان پنجمین قدرت حزبی در این کشور را به خود اختصاص داد.
راهبرد تیم ترامپ
تا چند سال پیش، به دلیل دیدگاه‌ها و اقدامات نژادپرستانه جریان‌های راست‌افراطی، اقبال مردم غرب به ویژه در اروپا به این طیف بسیار اندک بود اما در سالیان اخیر عوامل مختلفی سبب شده تا احزاب راست‌افراطی به صورت علنی تلاش خود را برای حضور در راس قدرت در این قاره افزایش دهند.
خواسته‌های ملی‌گرایانه و ضدمهاجرتی طرفداران راست‌افراطی سبب شده تا خروج از اتحادیه اروپا یکی از خواسته‌ها و شعارهای مهم این جریان در قاره سبز باشد‌ آن هم در حالی که این گروه‌های افراطی پس از جنگ جهانی دوم به حاشیه رانده شدند.
درباره نقش و برنامه‌های دونالد ترامپ برای فروپاشی اتحادیه اروپا از طریق قدرت گرفتن ملی‌گرایان افراطی در این قاره، در چند ماه اخیر گزارش‌های مختلفی منتشر شده است. به گفته تحلیلگران و ناظران، آنچه که در این سال‌ها سبب اقبال به نامزدهای راست‌افراطی در جریان انتخابات پارلمانی چند کشور اروپایی شده، بحث افزایش شمار مهاجران از یک سو و حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید همسو با اعمال سیاست‌های افراط‌گرایانه به بهانه ملی‌گرایی بوده است.
رییس‌جمهوری آمریکا با اتخاذ رویکردهای پوپولیستی و شعارهای ملی‌گرایانه، سبب شده تا سفیدپوستان در برخی کشورهای اروپایی با این تاجر کاخ سفید در مخالفت با جهانی‌سازی همسو شوند. ترامپ به شدت به مخالفت با حضور مهاجران در این کشور پرداخته و حتی برای این مساله، تنش‌های زیادی با نمایندگان حزب رقیب در دموکرات‌ها با هدف دیوارکشی با مرز مکزیک داشته است. رییس‌جمهوری آمریکا بارها در سفرهای اروپایی نیز به صراحت بر ملی‌گرایی تاکید کرده و حتی گام‌های زیادی را برای فروپاشی اتحادیه اروپا ترسیم کرده است. این رویکردها، بارها با واکنش سردمداران اتحادیه اروپا مواجه شده که در تازه‌ترین آن، برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه تصریح کرد که آمریکا نمی‌خواهد اروپا متحد و قوی باشد.
طبق اعلام رسانه‌های غربی، هدایت و فرماندهی بخشی از جریان راست‌افراطی در اروپا از آمریکا با نظارت استیو بنن، مشاور و استراتژیست سابق ترامپ صورت می‌گیرد به گونه‌ای که او سازمانی به نام «جنبش» برای ترویج فاشیسم در اروپا را راه‌اندازی کرده است. این سازمان به وسیله مایکل مودریکامن رهبر حزب مردم بلژیک در ژانویه ۲۰۱۷ ثبت شد. اکنون حزب مردم بلژیک، احزاب لیگ شمال و حزب برادران ایتالیا عضو این سازمان هستند.
وزیر دارایی فرانسه که به اتخاذ مواضع و سیاست‌های ضد آمریکایی شهرت دارد، درباره سیاست تیم کاخ سفید گفته، آمریکا به رهبری دونالد ترامپ همواره خواستار از هم‌پاشیدگی، ضعف و دو‌دستگی اتحادیه اروپا بوده است. این واکنش لومر به دنبال تمجید استیو بنن از ماری لوپن، نامزد انتخابات فرانسه و از احزاب راست‌افراطی این کشور است.
وزیر دارایی فرانسه با انتقاد از یکه‌تازی آمریکا در عرصه بین‌المللی و تهدیدهای واشنگتن علیه کشورهای اروپایی، هشدار داده بود اگر کشورهای اروپایی برای اصلاحات در زمینه افزایش همگرایی اقتصادی کشورهای خود به توافق دست نیابند، منطقه یورو با خطر جدی روبه‌رو خواهد شد.
کارزارهای تبلیغاتی افراطی‌ها در اروپا
فعالیت گسترده برای تشویق و ترغیب مردم اروپا به این گروه‌های نژادپرست سبب شده راست‌گرایان در ایتالیا، مجارستان، اتریش، دانمارک، اسلواکی، آلمان، سوئد، فرانسه، لهستان و بلژیک پیروزی‌های چشمگیری به دست آورند.
حزب ضدمهاجرتی «لیگ» به رهبری ماتئو سالوینی، معاون نخست‌وزیر ایتالیا از جمله سردمداران جریان‌های راست‌افراطی در اروپا است. سالوینی چندی پیش در میلان ایتالیا میزبان تجمع احزاب افراطی‌ از ۱۱ کشور اروپا از جمله حزب گردهمایی ملی فرانسه وابسته با ماری لوپن، حزب ضداسلامی «مردم» هلند به رهبری خیرت ویلدرز و حزب آلترناتیوی برای آلمان بود. او در جمع آنها گفت: در این تجمع هیچ افراط‌گرا، نژادپرست یا فاشیستی وجود ندارد؛ افراط‌گرایان همان کسانی هستند که در ۲۰ سال گذشته بر اروپا حکومت کرده‌اند.
این احزاب راست‌افراطی خواهان بازگرداندن اختیارات واگذارشده دولت‌های اروپایی به اتحادیه اروپا، محدود کردن جریان مهاجرت و جلوگیری از گسترش اسلام در اروپا هستند با این حال اختلافات زیادی در بخش‌های اجتماعی و اقتصادی دارند. به جز این کشورها، در بریتانیا نیز حزب جدیدی با اقبال مردمی همراه شده که از طرفداران سرسخت خروج از اتحادیه اروپاست. طبق توافق لندن با بروکسل، بریتانیا تا آبان سال‌جاری برای اجرای برگزیت فرصت گرفته، با این حال قرار شده در انتخابات پارلمانی اروپا شرکت کند.
آخرین نتایج نظرسنجی انجام شده در بریتانیا هم نشان داده نایجل فاراژ، رهبر حزب جدید برگزیت بریتانیا توانسته محبوبیت بیشتری نسبت به حزب محافظه‌کار حاکم و حزب مخالف کارگر کسب کند. فاراژ در ماه مارس سال‌جاری میلادی حزب برگزیت را تاسیس کرد. ناموفق بودن بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا سبب شده حزب برگزیت همچنان بر حمایت از طرح خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ادامه ‌دهد. دونالد ترامپ بارها ضمن حمایت از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، وعده‌ داده در صورت نهایی شدن برگزیت، توافق‌های تجاری زیادی با لندن منعقد خواهد کرد.
نبرد بزرگ سیاسی
در این میدان نبرد سیاسی که دو طرف برای جلب آرای مردمی تلاش می‌کنند، رسوایی رهبر حزب راست‌افراطی اتریش و انحلال دولت این کشور، ضربه بزرگی به احزاب ملی‌گرا و پوپولیست اروپایی زده است. پیامدهای این رسوایی تاکنون سبب کناره‌گیری او از معاونت صدراعظمی، استعفای گروهی وزیران وابسته به این حزب در دولت اتریش و اعلام انتخابات زودهنگام در سپتامبراز سوی صدراعظم شده است. ضمن آنکه این رسوایی دامن سباستین کورتس، صدراعظم را نیز گرفته و طرح استیضاح او در پارلمان اتریش کلید خورده است. واکنش مقام‌های اروپایی به این رسوایی احزاب افراط‌گرا در اتریش مختلف بوده است. صدراعظم آلمان در این باره گفته، با گرایش‌های پوپولیستی که به ارزش‌های ما بی‌احترامی می‌کنند برخورد می‌کنیم. آنها می‌خواهند ارزش‌های اروپایی ما را نابود کنند و ما باید با قدرت در برابر این مساله ایستادگی کنیم. از طرفی مارک ‌هاربرز، وزیر مهاجرت هلند، در جریان مناقشه بر سر یک گزارش مرتبط با جرایم تبهکارانه در میان پناهجویان در این کشور پست خود را از دست داد. او متهم به دستکاری عمدی آمار این نوع جرائم در میان پناهجویان است. استعفای ‌هاربرز اندک‌زمانی پیش از انتخابات پارلمان اروپا در روز یکشنبه آینده (۲۶ ماه می) ضربه‌ای سنگین برای نخست‌وزیر هلند محسوب می‌شود. مارک روته تلاش زیادی برای خنثی کردن پوپولیست‌های راست با گرایش‌های بیگانه‌ستیزانه در هلند کرده بود که ممکن است بتوانند در انتخابات پیش‌رو تقویت شوند.
با این حال، وضعیت اقبال به این احزاب پوپولیستی به گونه‌ای است که ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اروپا خواستار دقت عمل مردم این قاره در انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپا شده است، زیرا نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد احزاب ملی‌گرا ممکن است پیروز انتخابات باشند.
آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، اتحاد احزاب راست‌افراطی اروپا با محوریت «لیگ» خواهد توانست در پارلمان آینده اروپا چهارمین فراکسیون قدرتمند را تشکیل دهد. استیو بنن به روزنامه فرانسوی لوپاریزین گفت: اگر پوپولیست‌ها در انتخابات پارلمانی اروپا بیش از ۳۰ درصد آرا را به دست آورند تحرکی برای ترامپ در سال ۲۰۲۰ ایجاد می‌کند.
صدراعظم آلمان با توجه به افزایش دامنه گرایش‌های افراطی و پوپولیستی در کشورهای مختلف از جمله ترامپ در آمریکا هشدار داده اگر راستگرایان افراطی بیش از این قدرت را در دست بگیرند حقوق اساسی بشر زیر سوال می‌رود و فساد در سیاست ما نقش بازی خواهد کرد. او در پیامی به اروپایی‌ها تاکید کرد: ما باید قاطعانه در برابر این مساله به پا خیزیم.