توافق یا جنگ؛ هزینه‌های ویرانگر

– توان نظامی و آسیب‌پذیری ایران در جنگی گسترده: هرچند جمهوری اسلامی با رونمایی از شهرهای موشکی و برگزاری مانور دریایی قدرت بازدارندگی نسبی خود را به نمایش گذارده اما در حوزه پدافند هوایی، نیروی هوایی مدرن و توان دریایی در برابر نیروی نظامی آمریكا و متحدانش ضعف دارد. یک جنگ تمام‌عیار می‌تواند به زیرساخت‌های كلیدی، تاسیسات نفتی و اقتصادی ایران ضربات جبران‌ناپذیری وارد كند. علاوه بر آن، تداوم تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی، بازسازی را دشوار خواهد کرد.
وضعیت داخلی و خطر اعتراضات مردمی
اقتصاد ایران شکننده است: تداوم جنگ باعث فروپاشی بیشتر آن خواهد شد.
نارضایتی اجتماعی بالاست: مردم توان تحمل فشارهای مضاعف را ندارند.
سرکوب داخلی هزینه‌زاست: اعتراضات گسترده، نظام را با چالش بقا روبه‌رو می‌کند.
جمع‌بندی: توافق یا جنگ؟
به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی با ارسال پاسخ ترامپ از طریق مقامات عمان، تمایل به جنگ ندارد. فکر نمی‌کنم در شرایط کنونی، به یک توافق برد- برد هم بیندیشد. اگر مجبور شود بین جنگ و یك توافق تحمیلی مشابه آنچه ترامپ می‌خواهد، یکی را انتخاب کند، احتمالا تا سر حد امكان مقاومت و در نهایت تلاش می‌کند گزینه بینابین یعنی نه جنگ تمام‌عیار و نه یک توافق کاملا مطابق خواست آمریکا را بپذیرد که احتمالا مسیر به این شكل خواهد بود:
١- ادامه تنش‌های محدود (مانند حملات نیابتی، تهدیدات موشکی و دریایی)
٢- مقاومت حداکثری تا حد ممکن، همراه با مانورهای نظامی و دیپلماتیک
٣- در صورت افزایش فشارهای داخلی و خارجی پذیرش نوعی از توافق اما نه کاملا توافقی تسلیم شده در برابر آمریکا، در این صورت احتمال ورود به ‌درگیری نظامی بسیار بالاست.
مخلص کلام آنکه شرایط به‌گونه‌ای برای جمهوری اسلامی رقم خورده که انتخاب هر یک از دو گزینه توافق یا جنگ، بارآور عواقب مصیبت‌بار و مخربی است که هزینه‌های ویرانگر آن بر کشور پهناور ایران جبران‌ناپذیر خواهد بود.
* اقتصاددان