تورم مصالح ساختمانی در شرایط رکود

حسن محتشم*
بازار مسکن بیش از یک‌سال است که در رکود به سر می‌برد. اکنون پروژه‌هایی فعال هستند که پیشتر شروع شده بودند؛ پروژه‌هایی که پروانه ساختمانی خود را در سال گذشته دریافت کرده و اقدام به آغاز ساخت کرده‌اند. باید توجه داشت پروژه‌های جدیدی که برای آنها پروانه ساختمانی صادر شده، به نسبت کمتر هستند. این مساله از آنجایی ناشی می‌شود که بازار مسکن از رونق کافی برخوردار نیست.
چنانچه قرار باشد تولیدکننده‌ای، کالایی تولید کند که موفق به فروش آن نشود، طبیعتا نمی‌تواند فعالیت خود را ادامه دهد. از آنجایی که میزان معاملات در بازار مسکن کاهش یافته و این بازار در رکود به سر می‌برد، می‌توان گفت در بخش عرضه مسکن نیز با کاهش میزان تولید واحدهای مسکونی روبه‌رو شده‌ایم. مرکز آمار ایران اقدام به ارائه گزارش در خصوص تورم 26‌درصدی مصالح ساختمانی در فصل پاییز سال‌جاری کرده است؛ تورمی که می‌توانست بیشتر از این مقدار باشد چرا که این گزارش شامل ماه‌های دی و بهمن نمی‌شود؛ دو ماهی که اتفاقا نرخ ارز در آنها نوسانات زیادی داشته و افزایش قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این موضوع در تعیین میزان تورم مصالح ساختمانی لحاظ نشده است.
تورم 26‌درصدی مصالح ساختمانی در شرایطی که با تورم بیش از 30‌درصدی در سطح جامعه روبه‌رو هستیم، طبیعتا خیلی دور از انتظار نیست و قاعدتا اگر فصل زمستان نیز در این گزارش لحاظ شود، احتمال اینکه با تورم بیش از 30‌درصدی در بخش مصالح ساختمانی روبه‌رو شویم، وجود دارد. شرایط اقتصادی جامعه به گونه‌ای است که همچنین با کاهش ارزش پول ملی روبه‌رو هستیم؛ موضوعی که سبب شده تا کالاها در همه زمینه‌ها به نسبت درخواست و تقاضایی که دارند، دچار افزایش قیمت شوند بنابراین می‌توان گفت که تورم مصالح ساختمانی به دلیل رکود ناشی از پیشروی کند بازار خرید و فروش مسکن، هنوز ‌درصد بالایی را تجربه نمی‌کند اما باید توجه داشت که این موضوع نمی‌تواند استمرار داشته باشد.
موضوع دیگر این است که ساخت‌وسازهایی که انجام می‌شوند، دو بخش عمده دارند. یکی بخش خصوصی است که در شهرها به صورت مشارکتی اقدام به ساخت واحدهای مسکونی می‌کنند. بخش دیگر پروژه‌های نهضت ملی مسکن هستند؛ پروژه‌هایی که به دلیل سیاست‌های نادرستی که وزارت راه‌وشهرسازی در این بخش اعمال کرده و مدیریت درستی بر آن حاکم نبوده است با کندی پیش می‌رود. پیشروی کند این طرح حمایتی منجر به استفاده کمتر از مصالح ساختمانی شده چرا که پروژه‌ها از سرعت کافی برخوردار نیستند. به عبارتی میزان تقاضا برای مصالح ساختمانی در این بخش موثر، به دلیل اینکه پروژه‌ها با کندی و بعضا با توقف روبه‌رو هستند، کاهش پیدا کرده است. در نتیجه افزایش قیمت ناشی از شرایط اقتصادی هنوز در این بخش نمایان نشده است.
* عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران