توزیع عادلانه واکسن

گروه جهان- همایش سالانه سران و رهبران ثروتمندترین کشورهای جهان موسوم به گروه۲۰ به میزبانی عربستان سعودی به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به صورت مجازی برگزار شد. عربستان امیدوار بود که پذیرای رهبران جهان در ریاض باشد و بتواند اصلاحات اجتماعی و اقتصادی اخیر خود را در معرض نمایش بگذارد، اما شیوع ویروس کرونا باعث شد که اجلاس امسال به صورت مجازی برگزار شود. همچنین وضعیت حقوق بشر در عربستان از جمله بازداشت فعالان و روزنامه‌نگاران، میزبانی این کشور را تحت‌الشعاع قرار داد. کارشناسان بر این باورند که عربستان با برگزاری نشست گروه جی ۲۰ در پی بهبود وجهه خویش و جلب سرمایه‌های خارجی است.
این نشست در حالی برگزار شد که دونالد ترامپ همچنان از پذیرش شکست در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری خودداری کرده و در حالی که انتظار می‌رفت در سخنرانی در گروه ۲۰ با حاضران خداحافظی کند، از تداوم همکاری با آنها خبر داد. او به خودستایی از اقتصاد و ارتش آمریکا و موفقیت در مهار مشکلات داخلی در مواجهه با ویروس کرونا پرداخت.
یک روز پس از اعلام خبر درخواست تصویب اضطراری واکسن‌های ضدکرونای شرکت‌های آمریکایی فایزر و مدرنا، کشورهای گروه ۲۰ در یک اجلاس مجازی به میزبانی عربستان، نسبت به عدم دسترسی کافی کشورهای جهان به این واکسن‌ها ابراز نگرانی کردند.
رهبران گروه ۲۰ در بیانیه پایانی نشست خود در ریاض متعهد شدند، بودجه توزیع عادلانه واکسن کووید ۱۹ در سراسر جهان را تامین و بار بدهی کشورهای فقیرتر را کاهش دهند. در پیش‌نویس بیانیه پایانی گروه ۲۰ آمده است، رهبران ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان متعهد شدند که بودجه توزیع عادلانه واکسن، داروها و آزمایشات کووید۱۹ در سراسر جهان را تامین کنند تا کشورهای فقیر از آن محروم نمانند. آنها همچنین به کاهش بار بدهی این کشورها متعهد شدند.
رهبران در این پیش‌نویس اعلام کردند، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا واکسن کرونا به صورت عادلانه و با قیمت مناسب در دسترس تمام مردم دنیا قرار بگیرد. رهبران گروه۲۰ اعلام کردند، اقتصاد جهان رو به بهبودی است اما این بهبودی بسیار نامطمئن و با افزایش خطرات سیر نزولی همراه است.
اتحادیه اروپا در این نشست از کشورهای عضو گروه۲۰ درخواست کرد تا پایان سال ۲۰۲۰ برای تامین بودجه ابزارهای مقابله با کرونا در کشورهای بسیار فقیر مبلغ ۵/۴ میلیارد دلار ارائه کنند.
کشورهای گروه ۲۰ قصد دارند برای مقابله با این شرایط، سازوکاری برای تاخیر شش‌ماه در پرداخت بدهی کشورهای در حال توسعه تا میانه سال ۲۰۲۱ تنظیم کنند، این سازوکار ممکن است برای مدتی طولانی‌تر نیز تمدید شود.
رهبران اذعان کردند که کشورهای آفریقایی و کشورهای در حال توسعه کوچک با چالش‌هایی روبه‌رو هستند و این امر نشان می‌دهد برخی از این کشورها ممکن است به دلیل شیوع کرونا به کاهش بار بدهی‌های خود نیاز داشته باشند. رهبران همچنین در خصوص آمادگی هرچه بالاتر برای مقابله با هر نوع بیماری همه‌گیر دیگر اعلام کردند، آمادگی جهانی را برای هرگونه بیماری همه‌گیر و راه‌های پیشگیری، رصد و مقابله با آن تسریع کنند. در حالی که جو بایدن دموکرات که صریحا از رویکرد چندجانبه حمایت می‌کند برای تصدی ریاست‌جمهوری آمریکا به عنوان جانشین دونالد ترامپ طی دو ماه آینده آماده می‌شود، رهبران گروه ۲۰ در بیانیه خود از لحن جسورانه‌تری در مورد مسائلی مانند تجارت بین‌المللی، تغییرات آب‌وهوا و نقش سازمان بهداشت جهانی استفاده کرده‌اند. برخلاف بایدن، ترامپ معاملات تجاری دوجانبه را به کار با آژانس‌های بین‌المللی ترجیح می‌دهد.
گروه ۲۰ همچنین اعلام کرد، به دنبال یافتن راهی برای وضع مالیات بر شرکت‌های بزرگ فناوری و در راس آنها گوگل، آمازون، فیس‌بوک، اپل و مایکروسافت است. شرکت‌های غول اینترنتی از شرایط دورکاری به وجود آمده در اثر شیوع کرونا بسیار سود برده‌اند و کشورهای عضو اتحادیه اروپا مدت‌هاست که به دنبال وضع چنین مالیات‌هایی بر این نوع شرکت‌ها هستند.
ترامپ نشست گروه ۲۰ را نیمه‌کاره رها کرد
دونالد ترامپ در نشست مجازی گروه ۲۰ شرکت کرد و از اقدامات دولتش در مورد کروناویروس و فشار برای تولید یک واکسن کووید-۱۹ گفت، اما پیش از آغاز یک کنفرانس درباره واکنش به این پاندمی، جلسه را ترک کرد. دونالد ترامپ ساعت هشت صبح به وقت شرق آمریکا از طریق ویدئو‌کنفرانسی از اتاق وضعیت کاخ سفید به جمع ده‌ها تن از رهبران پیوست تا در آغاز این نشست به میزبانی عربستان سخنرانی کند. با این حال، اندکی پس از آغاز نشست، رییس‌جمهوری آمریکا توئیت‌هایی درباره انتخابات ارسال کرد. ترامپ اندکی پیش از ۱۰ صبح کاخ سفید را به مقصد کلوب گلفش در خارج از واشنگتن دی‌سی ترک کرد، در حالی که دیگر رهبران جهان نظیر امانوئل ماکرون، آنگلا مرکل و مون جائه-این در حال گفت‌وگو درباره آمادگی و واکنش به پاندمی بودند. ترامپ به دیگر رهبران گروه ۲۰ تاکید کرد که می‌خواهد شهروندان آمریکایی اولین کسانی باشند که واکسن کرونا را دریافت می‌کنند.
دعوت مرکل به تلاش‌های جهانی علیه کرونا
آنگلا مرکل در نشست گروه ۲۰ خواستار همسبتگی جهانی برای مبارزه با کرونا شد. او همچنین از رهبران گروه ۲۰ خواست که از طرح بین‌المللی واکسن، موسوم به کوواکس حمایت کنند.
ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی و میزبان نشست، در سخنرانی خود از شرکت‌کنندگان خواست، با کمک یکدیگر بر چالشی که جهان را دربر گرفته روبه‌رو شوند و پیام امیدوارانه محکمی به بیرون ارسال کنند. صدراعظم آلمان هم در یک پیام ویدئویی از پیش‌ضبط شده گفت: این‌گونه چالش‌های جهانی فقط با تلاش جهانی می‌توانند برطرف شوند. آنگلا مرکل تاکید کرد که همگان باید برای حمایت از طرح بین‌المللی واکسن، موسوم به کوواکس (Covax) و تقویت سازمان بهداشت جهانی تلاش کنند. صدراعظم آلمان تصریح کرد، برای پیروزی بر سارس‌کووید۲ باید تمامی شهروندان، حتی در فقیرترین کشورها امکان دسترسی به واکسیناسیون داشته باشند. او از شرکت‌کنندگان خواست، برای این منظور بودجه طرح کوواکس را افرایش دهند.
بسیاری از ناظران معتقدند که کشورهای ثروتمند واکسن‌های احتمالی را پیش‌خرید کرده‌اند و احتمال اینکه کشورهای فقیرتر واکسن کافی دریافت نکنند وجود دارد. در این راستا امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه ضمن تاکید بر اینکه قدرت خرید کشورها نباید معیار توزیع جهانی واکسن باشد، خواستار جلوگیری از تلاش ثروتمندترها برای رزرو واکسن‌هایی که هنوز مجوز نگرفته‌اند شد.
شی جین پینگ، رییس دولت و رهبر حزب کمونیست چین نیز گفت، قصد دارد همکاری با سایر کشورها را در زمینه پژوهش، توسعه، تولید و توزیع واکسن تقویت کند. در حاشیه نشست ریاض سازمان گزارشگران بدون مرز از عربستان سعودی به عنوان یکی از بدترین دشمنان آزادی رسانه‌ها انتقاد کرد. بر اساس داده‌های این سازمان در حال حاضر در عربستان ۳۴ روزنامه‌نگار به دلیل فعالیت شغلی‌شان در زندان هستند. گزارشگران بدون مرز همچنین به قتل وحشیانه جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد دولت عربستان در اکتبر ۲۰۱۸ اشاره کرد که به فرمان مقامات دولتی و در کنسولگری این کشور در استانبول کشته شد.
پوتین خواستار پایان تحریم‌ها شد
رییس‌جمهوری روسیه در اجلاس بیست کشور صنعتی خواستار لغو و خودداری کشورها از سیاست‌های تحریمی در سطح جهانی شد و بر حمایت بیش از اندازه از اقتصاد خود به زیان کشورهای دیگر تاکید کرد. پوتین بیکاری گسترده و افزایش فقر را به عنوان اصلی‌ترین خطر برای جهان عنوان کرد و گفت بیماری همه‌گیر کرونا باعث ایجاد یک بحران اقتصادی سیستمی می‌شود که جهان از زمان رکود بزرگ تاکنون به خود ندیده است.
رهبر روسیه خاطرنشان کرد که خطر اصلی جهان همچنان بیکاری طولانی‌مدت با افزایش فقر و بی‌نظمی اجتماعی است و نقش G20 را برای جلوگیری از وقوع این حادثه مهم عنوان کرد. پوتین در ادامه سخنان خود گفت که بشریت در سال ۲۰۲۰ با مسائلی مواجه شد که از نظر ابعاد بی‌سابقه بود. وی افزود: شیوع همه‌گیر ویروس کرونا، تعطیلی مراکز اقتصادی و خانه‌نشینی و توقف فعالیت‌های اقتصادی سبب بروز بحران اقتصادی گسترده شد که جهان معاصر از دوره رکود اقتصادی بزرگ در آمریکا با آن مواجه نشده بود.
تهدید کاهش ارزش ارزهای ملی کشورها
پوتین به خطر کاهش شدید ارزش ارزهای ملی کشورها به عنوان یکی از پیامدهای شیوع همه‌گیر ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: این مساله به ویژه برای کشورهای کم‌درآمد خطرناک است که درآمدهای آنها کاهش می‌یابد. او اضافه کرد: در همین حال ضرورت برای تخصیص منابع مالی بیشتر برای مبارزه با ویروس کرونا در سطح جهانی افزایش می‌یابد.
رییس‌جمهوری روسیه خاطرنشان کرد که تامین مالی تدابیر برای حمایت از اقتصاد و مردم روسیه در شرایط شیوع همه‌گیر ویروس کرونا از سوی دولت، امکان گرفتن قرض در بازار داخل روسیه و انباشتن ذخایر ارزی را فراهم کرد اما کشورهای در حال توسعه که دارای اقتصاد آزاد هستند چنین امکانی را ندارند.
وی در بخش دیگر سخنان خود به بیکاری بلندمدت شمار بسیار زیادی در دوره شیوع کرونا به عنوان یک معضل اشاره کرد که به فقر و نداری در سطح جهان دامن می‌زند و از کشورهای جی ۲۰ خواست با این پدیده منفی اجتماعی مقابله کنند. رییس‌جمهوری روسیه بر ضرورت اتخاذ تدابیر موثر برای جلوگیری از رشد نابرابری‌های اجتماعی از سوی کشورهای جهان تاکید کرد. او گفت: روسیه از پیش‌نویس تصمیم مهم اجلاس فعلی، با هدف در دسترس قرار دادن واکسن‌های موثر و ایمن برای همه حمایت می‌کند.
پوتین با تاکید بر ضرورت حفظ سازمان تجارت جهانی گفت: اما این سازمان نیاز به مدرن‌سازی مطابق با چالش‌های معاصر دارد. او اضافه کرد: در مجموع باید در چارچوب گروه ۲۰ کشور صنعتی به جست‌وجوی رویکردها برای اصلاحات سازمان تجارت جهانی مطابق با چالش‌های کنونی جهان ادامه داد.
تاکید اردوغان بر رشد عادلانه اقتصاد جهانی
رییس‌جمهوری ترکیه در سخنرانی خود در اجلاس سران گروه ۲۰ تصریح کرد: آنکارا خواهان رشد عادلانه اقتصاد جهانی و تقسیم منصفانه ثروت در چارچوب اصول اساسی سازمان تجارت جهانی است.
رجب طیب ‌اردوغان اظهار کرد: واکسن کرونای تولید ترکیه را در اختیار تمام مردم جهان قرار خواهیم داد. اردوغان با بیان اینکه از واکسن‌های تولیدی در جهان به جای تعمیق بی‌عدالتی‌های موجود، به عنوان دارایی مشترک بشریت استفاده شود، گفت: پلتفرم جی‌۲۰ باید مکانیسم‌های لازم برای اطمینان از دسترسی عادلانه همگان به واکسن کرونا را فراهم و مدیریت کند.
اردوغان خطاب به سران گروه ۲۰ با بیان اینکه شیوع ویروس کرونا همچنان بشریت را تهدید می‌کند، تصریح کرد: همان‌طور که در اجلاس فوق‌العاده در ماه مارس سال جاری نیز گفتم، سرنشینان یک کشتی سرنوشت مشترک دارند. رییس‌جمهوری ترکیه با بیان اینکه بدون همکاری و همبستگی در مبارزه با پاندمی نمی‌توان موفق شد، اظهار کرد: متاسفانه جهان به ویژه کشورهای پیشرفته در دوران پاندمی نتوانستند در خصوص همبستگی و همیاری امتحان خوبی دهند.
اردوغان همچنین با بیان اینکه در مبارزه با کرونا به ویژه کشورهایی که از لحاظ اقتصادی ضعیف هستند به حال خود رها شده‌اند، اعلام کرد: ترکیه به درخواست‌ ۱۵۶ کشور و ۹ سازمان بین‌المللی پاسخ مثبت داده و به آنها کمک کردیم. تا امروز علاوه بر کمک به ۱۵ کشور عضو گروه ۲۰، راه‌های خرید و صادرات آنها از کشورمان را نیز فراهم و تسهیل کرده‌ایم.
او در ادامه سخنانش در این اجلاس با بیان اینکه پاندمی علاوه بر حوزه سلامت، بر اقتصاد جهانی نیز تاثیر گذاشته است، افزود: ترکیه خواهان رشد عادلانه اقتصاد جهانی و تقسیم منصفانه ثروت در چارچوب اصول اساسی سازمان تجارت جهانی است. اردوغان ادامه داد: به همین دلیل روند اصلاحات سازمان تجارت جهانی باید ادامه یابد. باید عملکرد این سازمان برای نظارت، مذاکره و رفع اختلافات بهبود یابد. پاندمی، بازار نیروی کار را نیز تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد. به ویژه زنان، جوانان و معلولان بار سنگین این بیماری را بر دوش دارند.
آمادگی چین برای مشارکت با سایر ملل
رییس‌جمهور چین در سخنرانی در گروه ۲۰ از تلاش با دیگر ملل جهان برای ساخت و توزیع واکسن کرونا خبر داد.
شی جین ‌پینگ با اشاره به آمادگی کشورش برای همکاری با کشورهای دیگر در ساخت واکسن کرونا، خواستار همکاری بهتر کشورهای جهان و تسهیل امور تردد مردم با توجه به شیوع کرونا شد. او در این نشست مجازی به میزبانی عربستان گفت: چین مشتاق تقویت همکاری با کشورهای دیگر در توسعه، ساخت و تولید و توزیع واکسن کروناست. ما به تعهدات خود عمل خواهیم کرد، به سایر کشورهای در حال توسعه کمک و پشتیبانی خواهیم داد و سخت تلاش خواهیم کرد تا واکسن‌ها را به عنوان یک کالای عمومی تبدیل کنیم که شهروندان همه کشورها بتوانند از آن استفاده کنند.
همچنین سوگا یوشیهیده نخست‌وزیر ژاپن از گروه ۲۰ خواست برای در دسترس بودن واکسن و درمان ویروس کرونا برای مردم سراسر جهان با یکدیگر همکاری کنند. او اضافه کرد: گروه ۲۰ باید به وضوح در پاسخگویی به همه‌گیری کرونا، بازگرداندن رشد اقتصادی، ازسرگیری سفرهای بین‌المللی و ایجاد نظم بین‌المللی بعد از کووید ۱۹ پیشگام باشد.
نخست‌وزیر ژاپن تصریح کرد: برای دستیابی به بهبود اقتصاد جهانی و ازسرگیری سفرهای بین‌المللی، در حالی که اقداماتی برای جلوگیری از شیوع عفونت‌ها انجام می‌شود، نباید از هیچ تلاشی فروگذار کرد.