توسعه معدن در یک مجموعه به‌هم‌پیوسته

امیر خرمی‌شاد*- عملکرد سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، به عنوان بال توسعه‌ای وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخش معدن و صنایع معدنی تنها مختص به راهبری در سرمایه‌گذاری در بخش فلزات اساسی محدود نشده که حوزه‌های زیرساختی و توسعه دانش را دربر می‌گیرد.
این سازمان طی مدت ۲۰ سال فعالیت خود تلاش کرده با بهره‌گیری از توان بخش خصوصی و نقدینگی جامعه، توسعه معدن و صنایع معدنی را رقم بزند، به طوری که میزان سرمایه‌گذاری در این بخش تا پایان سال گذشته به ۹/۲۳ میلیارد دلار رسید که این رقم سرمایه در ۲۰۲ طرح جریان یافته و رشد اشتغال، ارزآوری، کمک به استقلال صنعتی کشور و درآمدزایی برای مناطق معدنی را به ارمغان آورده است. راهبری پروژه‌های زیرساختی از جمله خطوط انتقال آب از سواحل جنوبی به صنایع معدنی استان‌های جنوبی و مرکزی از جمله هرمزگان، کرمان و یزد (خط یک)، و خطوط بعدی برای انتقال آب به مرکز و نوار شرقی کشور از جمله برنامه‌های این سازمان در این حوزه است. علاوه بر این با توجه به چالش‌های تامین برق صنایع و معادن، از دو سال گذشته برنامه احداث حداقل ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی (بین وزارتخانه‌های صمت و نیرو) آغاز شده که ایمیدرو راهبر آن شده است. تاکنون نیروگاه نخست در سمنان وارد مدار تولید شده و نیروگاه دوم در شرکت فولاد مبارکه (اولین واحد گازی در مبارکه) نیز آماده پیوستن به مدار تولید برق است. طبق برنامه‌ریزی، مقرر شده تا پایان امسال ۱۰۰۰ مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از تفاهمنامه فوق، تکمیل و راه‌اندازی شوند.
حرکت بر مدار دانش و فناوری روز از دیگر برنامه‌های راهبردی جدید سازمان است. تاکنون با کمک مراکز دانشگاهی، سند ورود به نسل چهارم انقلاب صنعتی تدوین شده و در ادامه، محورها و استراتژی‌های آن نیز مشخص شده‌اند. این سند، تحول دیجیتال و هوشمندسازی معادن و صنایع معدنی را به همراه خواهد داشت.
در این میان، توجه به عناصر و مواد معدنی با ارزش‌افزوده بالا و استراتژیک که آینده صنایع را رقم خواهند زد در قالب «نقشه راه عناصر و مواد معدنی استراتژیک و حیاتی» در برنامه‌های اصلی ایمیدرو جای گرفته است. عناصری از جمله لیتیوم، کبالت، وانادیوم، نیکل، منگنز و… در این فهرست قرار دارند.
این سازمان تاکنون تولید مواد معدنی باارزشی همچون بوهمیت که پایه تولید انواع کاتالیست است را در مرکز تحقیقات غرب (آذرشهر)، کلید زده و آن را در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی قرار داده است. علاوه بر این پروژه انتقال دانش تولید پایه و کاتالیست HDS (نفتا) اکسترود نیز با همکاری جهاد دانشگاهی (در مرکز فوق) به ثمر رسیده و تولید آن انجام شده است. در ادامه این مسیر، برنامه پیش‌رو بومی‌سازی کامل خط تولید هیدارت‌های ویژه و راه‌اندازی آن در سال جاری است.
ارائه این تصویر از مجموعه برنامه و اقدامات ایمیدرو، تنها با همراهی بخش خصوصی، تشکل‌ها، مراکز دانشگاهی و کمک‌های وزارت صمت و دولت بوده است. این سازمان تلاش می‌کند که تسهیل‌گر شرایطی برای استفاده از دانش روز در بخش معدن و صنایع معدنی کشور باشد. اکنون فرصتی است برای قدردانی از همراهی‌های تمامی ذی‌نفعان این بخش از اقتصاد کشور که جایگاه ارزنده‌ای در تولید، صادرات و ارزآوری و استفاده از دانش روز دارند.
روز صنعت و معدن را به تمامی اهالی این بخش از مدیران، کارشناسان و… که همچون اجزایی به‌هم‌پیوسته از یک مجموعه تلاش می‌کنند، تبریک عرض می‌کنم و از پروردگار متعال روزهای درخشانی را در یک فضای همگرایی خواستارم.
* معاون وزیر صمت و رییس هیات عامل ایمیدرو