تولیدکنندگان سرگردان‌ هستند

گروه انرژی- دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی می‌گوید: اگر به دنبال جذب سرمایه هستیم باید یک ثبات ۵ تا ۱۰ ساله در سیاستگذاری‌ها داشته باشیم، در غیر این صورت خبری از توسعه و ایجاد زنجیره ارزش نخواهد بود.
هرچند موانعی مثل تحریم‌ها دستیابی به تکنولوژی‌های روز دنیا را برای صنعت نفت سخت کرده است، با این حال به گفته کارشناسان مانعی برای توسعه این صنعت محسوب نمی‌شود. زیرا اصولا وقتی پول باشد، کارها روی روال می‌افتد.در سال‌های اخیر که ایران تحت تحریم‌های بین‌المللی و سپس تحریم‌های آمریکا قرار گرفته، مسابقه جذب سرمایه خارجی در کشورهای همسایه سرعت بیشتری گرفته است.
بیشترین جذب سرمایه خارجی در پروژه‌های نفت و گاز پس از قطر توسط عراقی‌ها در سال‌های اخیر جذب شده است، با این حال ایران از این امکان به دلیل تحریم‌ها محروم است.
هرچند مقامات دولت سیزدهم در نزدیکی با روسیه و چین سعی بر جذب و مشارکت سرمایه‌های این کشورها داشته‌‌اند، اما عملا سرمایه چندانی از طریق این دو کشور جذب نشده است و بیشتر تفاهم‌ها روی کاغذ باقی مانده است. ریدون اسعدی دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به ناترازی انرژی در حوزه‌های مختلف می‌گوید: متاسفانه به دلیل نبود سیاستگذاری کلان در حوزه صنعت، دچار روزمرگی در تصمیم‌گیری‌ها شده و صنایع پایین‌دست با سردرگمی‌های متعددی مواجه هستند. او معتقد است که دولت و مجلس نباید در بحث خوراک ورود کنند؛ چرا که در جایی که دولت انحصار تامین گاز دارد، باید قانونگذار اختیار تعیین نرخ را به شورای رقابت واگذار کند اما شاهد هستیم که در دولت و مجلس، در خصوص تشکیل نظام تنظیم و رگولاتوری مقاومت می‌شود.
چالش‌های دائمی پتروشیمی‌ها
اسعدی در گفت‌وگو با بازار گفته است: هم‌اکنون چندین چالش در صنعت پتروشیمی وجود دارد که رسیدن اهداف تعیین‌شده را سخت می‌کند و در صورت بی‌توجهی به آن غیرممکن می‌سازد. یکی از چالش‌های بسیار جدی که تولیدکنندگان با آن مواجه هستند عدم دسترسی پایدار به خوراک است. شاهد هستیم که در نیمه دوم سال به دلیل ناترازی گاز، تامین خوراک واحدهای پتروشیمی به سختی انجام می‌شود و بسیاری از واحدهای پتروشیمی ناچار به تعطیلی می‌شوند. این در حالی است که اگر بخواهیم به قدرت برتر منطقه خاورمیانه در حوزه پتروشیمی تبدیل شویم و منویات رهبری را در مسیر تحقق شعار سال عملی کنیم باید شرایط را برای دسترسی بخش خصوصی و فعالان صنعت پتروشیمی به خوراک ارزان فراهم کنیم.
او می‌گوید: اما دیگر چالش فعالان این حوزه بی‌ثباتی در سیاست‌های تعیین‌شده از سوی دولت است. به عنوان مثال در حوزه پتروشیمی مداخله‌هایی توسط دولت درباره موضوع ارز و بازگشت ارز می‌شود که باعث نابسامانی در بخش تولید می‌شود.
اسعدی با تاکید بر اینکه این بی‌ثباتی‌ها تنها به حوزه بازگشت ارز واحدهای پتروشیمی محدود نمی‌شود، با ذکر مثالی می‌گوید: به تازگی یک بخشنامه‌ای از سوی وزارت صمت درباره تولیدکننده و دریافت‌کننده «وکیوم باتوم» (ماده اولیه قیر) صادر شده که کاملا مغایر با مباحث رقابتی بوده و نابسامانی در بازار تولید ایجاد خواهد کرد. متاسفانه باید بگویم برخی تصمیماتی که گرفته می‌شود مغایر با اصول مربوط به رشد سرمایه‌‌گذاری بوده و با اسناد بالادستی مطابقت ندارد.
اسعدی بر این باور است که ناپایداری در سیاستگذاری مختص به خوراک پتروشیمی‌ها نیست بلکه به گفته وی گاهی اوقات تغییر فرمول‌های قیمت‌گذاری دسترسی واحدهای پالایشی را به خوراک سخت می‌کند.
او می‌گوید: به عنوان مثال تا همین چند وقت پیش خوراک مینی‌ریفاینری‌ها بر اساس یک فرمول مشخص، ثابت و منطقی تامین می‌شد و همین مساله موجب ایجاد ثبات نسبی در پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس شده بود. اما حالا فرمول قیمتی که به نوعی انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و تولید را افزایش داده بود، با تغییراتی مواجه شده است. این تغییرات باعث شده که عرضه‌های بورس مورد استقبال بخش خصوصی قرار نگیرد. در چنین شرایطی بعید است که شعار سال در حوزه پالایشی محقق شود.
به گفته وی‌، دولت و مجلس نباید در بحث خوراک ورود کنند؛ چرا که در جایی که دولت انحصار تامین گاز دارد، باید قانونگذار اختیار تعیین نرخ را به شورای رقابت واگذار کند اما شاهد هستیم که در دولت و مجلس، در خصوص تشکیل نظام تنظیم و رگولاتوری مقاومت می‌شود.
قیمت منطقی خوراک چقدر است؟
در آستانه تصویب قانون بودجه امسال دولت پیشنهاد کرده بود که قیمت خوراک پتروشیمی‌ها از ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان افزایش یابد، اما لابی‌ها برای ممانعت از این تصمیم دولت باعث شد تا در نهایت این تصمیم تغییر کند.
دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی درباره نرخ خوراک امسال پتروشیمی‌ها می‌گوید: متاسفانه باید اشاره کنم که تعیین نرخ خوراک خیلی ساز‌و‌کار مشخصی نداشته و بخش خصوصی و تولیدکنندگان نمی‌دانند که این نرخ با چه وضعی مواجه است.
او اضافه کرد: نابسامانی در سیاستگذاری می‌تواند مساله تولید را تحت تاثیر قرار دهد. جدای از انتقاداتی که در محاسبه فرمول قیمتی وجود دارد، به نظر بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی دولت و مجلس نباید در بحث خوراک ورود کنند؛ چرا که در جایی که دولت انحصار تامین گاز دارد، باید قانونگذار اختیار تعیین نرخ را به شورای رقابت واگذار کند اما شاهد هستیم که در دولت و مجلس، در خصوص تشکیل نظام تنظیم و رگولاتوری مقاومت می‌شود.
اسعدی توسعه و سرمایه‌گذاری در همه بخش‌های پتروشیمی را دارای مزیت‌های نسبی برای کشور می‌داند و معتقد است: نمی‌توان صفر و یک به مساله نگاه کرد و گفت که فقط احداث مینی‌ریفاینری به اقتصاد کشور کمک می‌کند یا اینکه تنها و تنها باید روی ایجاد پتروپالایشگاه متمرکز شد.
اگر به دنبال جذب سرمایه‌گذار در پایین‌دست هستیم باید سیاست‌های‌مان از یک ثبات ۵ تا ۱۰ ساله برخوردار باشند در غیر این صورت خبری از توسعه و تولید محصولات با ارزش افزوده بالای اقتصادی نخواهد بود.
او می‌گوید: هر سیاستی که در کشور اتخاذ می‌شود باید یک سیاست باثبات و حامی سرمایه‌گذار و بخش خصوصی باشد، اما متاسفانه آنچه ما در کشور شاهد آن هستیم، متفاوت با این اصول است. متاسفانه به دلیل نبود سیاستگذاری کلان در حوزه صنعت، دچار روزمرگی در تصمیم‌گیری‌ها شده و صنایع پایین‌دست دچار سردرگمی شده‌اند.
او تاکید می‌کند: هم‌اکنون مسوولان حوزه پتروشیمی مدام اعلام می‌کنند که باید به دنبال ایجاد زنجیره ارزش باشد غافل از اینکه این زنجیره بدون جذب سرمایه‌گذار اتفاق نخواهد افتاد.
به گفته وی، اگر به دنبال جذب سرمایه‌گذار در پایین‌دست هستیم باید سیاست‌هایمان از یک ثبات ۵ تا ۱۰ ساله برخوردار باشند در غیر این صورت خبری از توسعه و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالای اقتصادی نخواهد بود.