تولید در سال ۹۱ اسیر ضعف مدیریت شد

پریا احمدی‌دستجردی
ضعف مدیریتی، آشفته‌بازار و نوسانات نرخ ارز، تحریم‌ها، نبود حمایت کافی از تولیدکنندگان و عدم همکاری بانک‌ها از جمله مسایلی هستند که تاثیرات چشمگیری بر بیمار شدن صنعت کشور گذاشته است. از سویی افزایش لجام‌گسیخته قیمت خودرو و از سوی دیگر نبود تناسب بین کیفیت خودرو و قیمت‌گذاری آن از سوی خودروسازان، عرصه را بر مصرف‌کنندگان در سال ۹۱ تنگ‌تر کرد. مساله شیوه قیمت‌گذاری خودروهای تولید داخل، نیازمند راه علاج درازمدت است.در حین عملی نشدن وعده‌های دولت در اختصاص دادن ۳۰ درصد سود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به بخش تولید که در پی آن شاهد روند نزولی تولید یا حتی اعلام ورشکستگی برخی واحدهای بزرگ تولیدی در سال ۹۱ بودیم با حسین فتاحی، عضو کمیسیون صنایع‌ومعادن مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشستیم.
نظر حضرتعالی در مورد نوسانات و آشفته‌بازار نرخ ارز و تاثیرات آن بر صنعت و همچنین تولید داخلی چیست؟
قطعا نوسانات قیمت ارز تاثیر منفی بر صنعت و تولید کشور گذاشته است و این در حالی صورت گرفت که مجلس، دولت را موظف کرده بود ۳۰ درصد هزینه‌های حاصل از سود یارانه‌ها را به تولید اختصاص بدهد که چنین امری صورت نگرفت. وقفه‌ای نیز با افزایش نرخ ارز به وجود آمد که تولیدکنندگان را با کمبود نقدینگی مواجه کرد و تصمیم‌گیری را برایشان دشوار ساخت و تولیدکنندگان قدرت ریسک کردن را ندارند. ما همچنان نگران افزایش نرخ ارز هستیم چون تولیدکنندگان حاضر به فروش تولیدات خود با نرخ ارز مرجع نیستند و با نرخ فعلی خرید و فروش می‌کنند.
آقای فتاحی! در مورد دلال‌بازی و سود زیاد آن در شرایطی که اقتصاد کشور دچار بی‌ثباتی است، چه پیشنهادی برای بالا رفتن کیفیت محصولات داخلی و کوتاه شدن دست دلالان برای رسیدن قیمت محصولات تولیدی به قیمت واقعی‌شان دارید؟
بخشی از افزایش قیمت کالاها در بازار، بی‌رویه اتفاق افتاده که این مساله باعث تقویت دلالان و احتکار کالا شده است. این مساله در مورد همه محصولات از جمله محصولات کشاورزی نیز دیده می‌شود به طوری که قیمت فروش این محصولات ۱۰ برابر قیمت خرید محصول از کشاورز است که برای حل این مشکلات باید دستگاه‌های نظارتی فعال باشند.به‌عنوان مثال در مورد پسته، اگر در سال، ۲۰۰ هزار تن تولید داشته باشیم، ۱۰ درصد آن مورد مصرف بازار داخلی قرار می‌گیرد و ۹۰ درصد آن صادراتی است. دولت باید این ۱۰ درصد را با نرخ مناسب مثلا در مهرماه از کشاورزان خریداری کرده و برای عید نوروز و عید مسیحیان نگهداری کند تا دیگر شاهد این افزایش قیمت نباشیم.
آیا در شرایط کنونی به صلاح فضای اقتصادی کشور است که صادرات
آزاد باشد؟
این اعتقاد ماست که صادرات باید آزاد باشد. شایان ذکر است که افزایش نرخ ارز تنها برای بخش صادرات و کشاورزی مفید واقع شده است. البته باید قیمت نهادهای کشاورزی از جمله ماشین‌ها و ادوات کشاورزی پایین بیاید تا هزینه تولید و قیمت نهایی محصولات تولیدی کاهش پیدا کند.
ارزیابی حضرتعالی درباره روند نزولی تولید در کشور و عدم همکاری بانک‌ها با تولیدکنندگان چیست؟
ما پیش‌بینی می‌کنیم که نرخ ارز به ثبات برسد در این صورت روند تولید نیز بهبود خواهد یافت. بانک‌ها بیش از ظرفیتشان نیز همکاری کرده‌اند، مشکل اصلی بانک‌ها نبود منابع مالی مشخص است و تقریبا اکثر منابع آنها از منابع مالی مردم تامین می‌شود. در این میان دولت اگر ۳۰ درصد سود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را به تولید اختصاص می‌داد دیگر شاهد به وجود آمدن این مشکلات نبودیم.
به نظر شما ضعف مدیریتی سرمنشا مشکلات به‌وجود آمده نیست؟
کاملا درست است. وجود ضعف مدیریتی و همچنین خوش‌خیالی ما که تحت هر شرایطی می‌گوییم همه چیز خوب است، اوضاع را بدتر کرده باید برای مشکلات به وجود آمده راه‌حل‌های مناسب ارایه داد. همچنین باید قدرت پیش‌بینی مسایل و مشکلات احتمالی را داشته باشیم و با برنامه‌ریزی صحیح و قوی قدم برداریم.
تحریم‌ها عرصه را بر فعالان اقتصادی تنگ کرده است اما مساله خود تحریمی داخلی مزید بر علت شده است، نظرتان در این‌باره چیست؟
هم دولت و هم خود تولیدکننده مقصر است. از طرفی اگر مردم محصولات داخلی خریداری کنند، دیگر نیازی به وارد کردن محصولات خارجی نیست. البته نسبت به ۳۰ سال گذشته رشد بالایی در تولیدات داخلی داشته‌ایم. وقتی علاقه به کالای خارجی نشان می‌دهیم در واقع به خارج شدن ارز از کشور کمک کرده‌ایم که در پی آن، تولید می‌خوابد و بیکاری آشکار می‌شود و فضا برای کالای قاچاق از جمله گازوییل و مواد معدنی گسترده می‌شود. به‌عنوان مثال گازوییلی که در ایران لیتری ۱۵۰ هزار تومان است در ترکیه شش هزار تومان است. به راستی چرا باید قاچاق گازوییل به ترکیه داشته باشیم؟
آقای فتاحی! آیا می‌توان در مورد احتمال کاهش قیمت خودرو خوشبین بود؟
با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، امکان کاهش قیمت نیز وجود دارد. در نتیجه برخی مشکلات که در اثر کمبود تولید در بازار خودرو وجود دارد حل خواهد شد. با توجه به گزارش دو شرکت خودروساز در مورد هزینه‌ها و قیمت‌هایی که عرضه می‌شود، نتایج مثبتی حاصل شد و ان‌شاءالله می‌توانیم با افزایش تولید شاهد کاهش قیمت باشیم. درست است که با افزایش نرخ ارز یکسری تغییرات در قیمت تمام شده خودروها ایجاد شده ولی در حال حاضر اختلاف زیادی بین قیمت تمام‌شده و قیمت فروش خودرو به مردم وجود دارد. همچنین با ساماندهی بازار خودرو، قیمت خودرو نباید بیش از اندازه افزایش یابد و قیمت‌ها باید در حد معقول باشد تا به مردم فشاری وارد نشود.
علت افزایش بی‌رویه قیمت خودروهای داخلی که بیشتر قطعات آنها تولید داخل است و ارزبری زیادی ندارند، چیست؟
قیمت فروش این محصولات باید در حد متعادلی حفظ شود. با توجه به تدوین قانون حمایت از مصرف‌کنندگان متاسفانه این قانون هنوز عملی نشده در حالی که تولیدکنندگان برای رعایت حقوق مردم باید به یکسری اعتقادات پایبند باشند.
نظر حضرتعالی در مورد روند کیفی‌سازی خودروهای تولید داخل و نوع قیمت‌گذاری آنها چیست؟
طی سال‌های گذشته خودروسازان وعده‌هایی مبنی بر کیفی‌سازی خودروهای در دست تولید ارایه داده بودند که تاکنون متاسفانه بعد از گذشت چند سال این امر صورت نگرفته و خودروهای استاندارد به بازار وارد نشده‌اند. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان خودرو و همچنین مسوولان و نمایندگان مجلس و مردم درخصوص خودروهای تولید شده و به بازار ارایه‌شده گلایه و ابراز نارضایتی داشته و دارند.
درخصوص افزایش قیمت خودرو و تنوع قیمت‌گذاری نیز خودروسازان بدون تناسب و ارزیابی روز و بدون در نظر گرفتن خواسته مشتریان، قیمت‌های خودرو را با افزایش مواجه کرده و باعث ایجاد التهاب بازار شده‌اند.
و سخن پایانی؟
همه ما باید دلسوز انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشیم و نسبت به سرمایه‌های مملکت خویش احساس مسوولیت کنیم. باید در ساخت هرچه بهتر کشورمان بیش از پیش با یکدیگر متحد شده و به خودباوری برسیم.