تولید در ‌هزارتوی گرانی

سارا اصغری- نزدیک به ۹۰‌درصد لوازم یدکی و قطعات خودرو در داخل تولید می‌شود و مشکلی از بابت عرضه در این بازار وجود ندارد. هرچند شاهد برخی کالاهای بی‌کیفیت لوازم یدکی در بازار هستیم اما مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان این صنف، ثابت نبودن قیمت ارز است؛ نوسان و بی‌ثباتی که سبب می‌شود از یک‌سو تولیدکنندگان قادر به برنامه‌ریزی برای تولید خود نباشند و از سوی دیگر فروشندگان با افزایش مداوم قیمت‌ها نگران بازاری باشند که دیگر رویه آن از دست‌شان در رفته است.
سیدمهدی کاظمی، کارشناس لوازم خانگی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» به وضعیت لوازم یدکی در کشور پرداخت و عنوان کرد: در سال گذشته در زمینه لوازم یدکی کمبودی در بازار وجود نداشت و قیمت‌ها نیز تا چند ماه به پایان سال متناسب بود و از اسفند ماه که شاهد رشد قیمت‌ ارز و تورم بودیم، قیمت لوازم خانگی تا هم‌اکنون نیز در بازار رو به افزایش است.
کاظمی در ادامه خاطرنشان کرد: در زمینه عرضه لوازم یدکی در کشور با مشکل خاصی روبه‌رو نیستیم، البته ممکن است در تامین برخی لوازم یدکی و قطعات بعضی خودروهای وارداتی به کشور که تعداد آنها نیز کم است، با مشکل روبه‌رو شویم چراکه زمانی که خودرو وارد شده، قطعات و لوازم یدکی آن وارد نشده است، از این ‌رو واردکننده هم بابت تعداد پایین این قطعات اقدام به واردات آنها نمی‌کند. در این مواقع قطعات این خودروهای کم‌تردد کمیاب و گران می‌شود. با این وجود تمام تلاش صنف ما بر این است که تمام قطعات مورد نیاز این خودروها را بتوانند از طریق کشورهای ترکیه یا دوبی از طریق دسترسی اتوبوسی و در تعداد پایین وارد کنند، به همین دلیل قیمت این لوازم گران تمام می‌شود.
لوازم یدکی ۳۰۰ نوع خودرو در کشور
کاظمی در ادامه با اشاره به تعداد خودروهای موجود در کشور بیان کرد: هم‌اکنون ۳۰۰نوع خودروی داخلی و خارجی در کشور وجود دارد. برای نمونه خودروی پراید به چند نوع تقسیم می‌شود، بنابراین تمام لوازم این ۳۰۰نوع خودرو در داخل وجود دارد که در این بین لوازم‌فروشی‌ها تقسیم‌شده هستند. برای نمونه در تهران برخی‌ فروشندگان لوازم یدکی فقط یک برند خاص را می‌فروشند. البته در شهرستان ممکن است این روال وجود نداشته باشد، هرچند مراکز استان‌ها ممکن است خود واردکننده قطعات شده باشند و در مراکز استان‌ها تمام قطعات موجود بوده که در تهران بیشتر است. پس در کل نگرانی بابت کمبود لوازم یدکی و قطعات خودرو به‌ویژه خودروی ایرانی وجود ندارد. در ایران حدود ۹۰‌درصد لوازم یدکی و قطعات خودرو تولید می‌شود.
۱۰‌ درصد لوازم یدکی بازار کیفیت ندارد
کاظمی در پاسخ به این پرسش که آیا لوازم یدکی و قطعات خودرو از کیفیت لازم برخوردار هستند، گفت: تولید قطره بی‌کیفیت در این صنف وجود دارد، البته ممکن است در هر صنفی کالای بی‌کیفیت تولید شود بر این اساس می‌توانم عنوان کنم که ۱۰‌درصد لوازم یدکی و قطعات خودرو در بازار بی‌کیفیت هستند، این ۱۰‌درصد نیز شامل کاسبان قدیمی و کسانی که جواز کسب دارند، نمی‌شود. برخی افراد ناشناس در این صنف به‌ صورت وانت‌بار یا پیک موتوری با عنوان جنس باکیفیت لوازم یدکی می‌فروشند اما کیفیت لازم را ندارد، البته باید یادآور شد که در این زمینه نظر مکانیک نیز اهمیت دارد.‌ صنف مکانیک‌ها در این راستا زحمتکش هستند اما ممکن است برخی شاگردان آنها اطلاعات کافی نداشته باشند و قطعه باکیفیت و بی‌کیفیت را از هم تشخیص ندهند.
مکانیک‌کار باید به ‌درستی قطعات لوازم یدکی باکیفیت را از بی‌کیفیت تشخیص بدهد و به مشتری توصیه کند که از قطعات باکیفیت استفاده کند بنابراین در لوازم یدکی و قطعات خودروی بی‌کیفیت اگر ۵۰‌درصد فروشنده مقصر است، ۵۰‌درصد نیز تعمیرکار مقصر خواهد بود، از همین ‌رو با مراجعه به لوازم یدکی‌های مجوزدار، می‌توان قطعات باکیفیت تهیه کرد، هرچند در صورت بی‌کیفیت بودن می‌توان آن را مرجوع کرد.
البته اتحادیه لوازم یدكی خودرو و ماشین‌آلات تهران همواره به‌ دنبال این موضوع است تا لوازم یدکی و قطعات بی‌کیفیت در بازار وجود نداشته باشد. بازرسان این صنف نیز بر واحدها نظارت دارند.
این عضو سابق هیات‌مدیره اتحادیه لوازم یدكی خودرو و ماشین‌آلات تهران در ادامه عنوان کرد: وظیفه سازمان استاندارد و گمرک است که از تولید و ورود کالای بی‌کیفیت در داخل کشور جلوگیری کند و به محض ورود کالا به داخل گمرک، استاندارد آن کالا را تعیین کند، البته سازمان استاندارد نیز به شکل واقعی نمی‌تواند جوابگوی این موضوع باشد چراکه لوازم مورد نیاز برای تشخیص این امر را ندارد، از سوی دیگر کارمندان گمرک ممکن است در زمینه کیفیت این قطعات تخصص نداشته باشند، از این ‌رو باید برای این امر به سراغ صنف لوازم یدکی رفت. در صنف ما بیش از‌ هزار متخصص وجود دارد، هم‌اکنون ۱۲‌هزار واحد لوازم یدکی در تهران و بیش از ۱۵۰‌هزار واحد لوازم یدکی در شهرستان‌ها وجود دارند. با توجه به این موضوع که شهرستان‌ها اتحادیه‌های جداگانه دارند، می‌توانند بر این امر نظارت داشته باشند. در تهران بزرگ این صنف بر لوازم یدکی کاملا نظارت دارد و مردم نیز اگر کالای بی‌کیفیت خریداری کردند، از صنف بخواهند که به این امر نظارت داشته باشد. گمرک نیز می‌تواند یک کمیسیون با صنف لوازم یدکی ایجاد کند و از نظر کارشناسان این صنف استفاده کند‌. برای نمونه اگر قرار است کالایی از چین وارد شود باید اتحادیه تایید آن را بدهد، اگر بی‌کیفیت بود باید بازگردانده شود یا به نحوی از بین برده شود و بدین طریق جلوی واردات کالای بی‌کیفیت گرفته شود. در کل در این زمینه ناظری وجود ندارد، هرچند بارها این راهکارها را عنوان کرده‌ایم.
افزایش ۴۰‌ درصدی قیمت لوازم یدکی
کاظمی در پاسخ به این پرسش که آیا هم‌اکنون قیمت‌ لوازم یدکی مناسب است، بیان کرد: از چند ما پیش تاکنون قیمت لوازم یدکی چه واردات و چه تولید داخلی تحت تاثیر قیمت ارز با ۴۰‌درصد افزایش قیمت روبه‌رو شده است. البته برخی معتقدند که ۹۰‌درصد لوازم یدکی و مواد آن در داخل تهیه می‌شود، بنابراین نباید تحت تاثیر قیمت ارز قرار بگیرد، اما افزایش سایر هزینه‌ها چون بیمه و حقوق کارگران سبب افزایش هزینه تولید می‌شود. از سوی دیگر واردات نیز تحت تاثیر قیمت ارز است که با افزایش یافتن قیمت دلار واردات لوازم یدکی نیز گران می‌شود. این در حالی است که معتقدیم قیمت ارز هر اندازه که باشد و هر اندازه که گران شود، اهمیت ندارند اما مهم این است که در طول یک سال قیمت ثابتی داشته باشد زیرا در این صورت هم زمینه برنامه‌ریزی برای تولیدکننده فراهم است و هم امکان خرید و فروش براساس قیمت ثابت وجود دارد و هم واردکننده با خیالی آسوده کالای خود را وارد می‌کند اما به دلیل افزایش قیمت‌ها به طور مداوم در طول سال برخی نگرانند که کالای خود را بفروشند اما قادر نباشند جایگزین کنند. بدون شک مسوول این امر دولت است و قرار نیست ریشه تمام این مشکلات را به تحریم‌ها گره زد.