تولید مسکن در سراشیبی

گروه مسکن- بازار مسکن ایران طی سال‌های اخیر با مشکلاتی از جمله کاهش تولید، افزایش قیمت‌ها و نبود تناسب میان عرضه و تقاضا روبه‌رو بوده است. یکی از سیاست‌های کلیدی برای افزایش تولید مسکن و کاهش هزینه‌های ساخت، صنعتی‌سازی در بخش ساختمان است اما به نظر می‌رسد عدم تحقق وعده‌های مربوط به پرداخت وام صنعتی‌سازی تاثیر منفی عمیقی بر این حوزه گذاشته است. در این گزارش به بررسی نتایج این موضوع پرداخته می‌شود.
عدم پرداخت وام‌های صنعتی‌سازی، که هدف آنها کاهش هزینه‌های ساخت و تسریع در تولید مسکن است، باعث شده تا بسیاری از سازندگان نتوانند پروژه‌های خود را آغاز کنند یا آنها را به پایان برسانند. در نتیجه، عرضه مسکن در کشور به‌ویژه در شهرهای بزرگ کاهش یافته و فشار بیشتری بر بازار وارد شده است.
صنعتی‌سازی با کاهش اتلاف منابع و استفاده از فناوری‌های نوین، هزینه‌های تولید مسکن را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد اما در شرایط فعلی، سازندگان مجبورند به روش‌های سنتی روی بیاورند که این امر منجر به افزایش هزینه‌ها و در نهایت قیمت تمام‌شده مسکن می‌شود.
پرداخت ‌نشدن وام‌های صنعتی‌سازی، اطمینان سرمایه‌گذاران و انبوه‌سازان را کاهش داده است. بسیاری از فعالان این حوزه به دلیل نبود حمایت مالی، پروژه‌های خود را متوقف کرده یا از ورود به پروژه‌های جدید خودداری می‌کنند. این مساله باعث کاهش سرمایه‌گذاری در بخش مسکن و کاهش تولید می‌شود.
در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی بازار مسکن، عدم تعادل میان عرضه و تقاضاست. کاهش تولید مسکن به دلیل عدم حمایت از صنعتی‌سازی، این شکاف را بیشتر کرده و باعث افزایش قیمت‌ها شده است. این امر فشار اقتصادی بیشتری بر خریداران به‌ویژه اقشار کم‌درآمد وارد کرده است.
صنعتی‌سازی علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها، باعث بهبود کیفیت ساخت‌وساز نیز می‌شود. با عدم پرداخت وام‌های مرتبط، سازندگان نمی‌توانند از فناوری‌های نوین و مواد اولیه پیشرفته استفاده کنند، که این موضوع به کاهش کیفیت ساختمان‌ها منجر شده است.
اظهارات مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن
به‌تازگی مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن از پرداخت مستمر وام ساخت مسکن خبر داد و گفت:‌ برای ساخت مسکن با فناوری‌های نوین در ۱۲ شهر وام یک‌ میلیارد تومانی پرداخت می‌شود.
علی خورسندیان از پرداخت مستمر تسهیلات خرید و ساخت واحد مسکونی به مشتریان خبر داد و اظهار کرد: از ابتدای امسال تا پایان آذرماه، 19هزار و 96قرارداد برای احداث 42هزار و 815 واحد مسکونی به ارزش 195هزار و 634‌میلیارد ریال در بانک مسکن به امضا رسیده که این میزان، 20‌درصد از کل حجم تسهیلات امضا شده بانک مسکن را شامل می‌شود.
او یادآور شد: سقف تسهیلات اعطایی ساخت مسکن به سازندگانی که از روش‌های نوین و فناوری‌های ساخت استفاده می‌کنند، برای هر واحد در شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، کرج، اهواز، بندرعباس، بوشهر، قم، ساری و رشت یک‌‌میلیارد تومان، در مراکز استان‌ها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت 900‌میلیون تومان و سایر شهرها 800‌میلیون تومان پرداخت می‌شود.
اظهارات رییس انجمن انبوه‌سازان
رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران اظهار داشت: تااکنون موفق به دریافت وام یک‌‌میلیارد تومانی صنعتی‌سازی مسکن از بانک مسکن نشده‌ایم. او با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است، به تسنیم گفت: براساس برنامه هفتم توسعه باید 15‌درصد از ساخت‌وسازهای بخش مسکن به‌صورت صنعتی و با استفاده از فناوری‌های نوین انجام شود.
رییس انجمن انبوه‌سازان با اشاره به اهمیت قانونگذاری در این حوزه، تصریح کرد: این اولین قانون مصوب مجلس برای توسعه صنعتی‌سازی مسکن در کشور است.
او تاکید کرد: پرداخت وام یک‌‌میلیارد تومانی می‌تواند انگیزه سازندگان را برای حرکت به سمت صنعتی‌سازی و بهره‌گیری از فناوری‌های روز افزایش دهد.
رهبر افزایش ظرفیت ارجاع کار مهندسان را از دیگر مزیت‌های صنعتی‌سازی مسکن در کشور اعلام کرد: ظرفیت کنونی اشتغال سالانه مهندسان 60هزار مترمربع است که با استفاده از فناوری‌های نوین ساخت‌وساز این ظرفیت 50‌درصد افزایش می‌یابد.
آیا بحران مسکن تمام می‌شود؟
برای مقابله با این بحران، پیشنهاد می‌شود بانک‌ها و نهادهای مالی متعهد به پرداخت وام‌های صنعتی‌سازی شوند و این تسهیلات را با شرایط مناسب در اختیار سازندگان قرار دهند.
دولت نیز می‌تواند با ارائه مشوق‌های مالیاتی و کاهش بوروکراسی، جذابیت سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را افزایش دهد.
باید توجه داشت که توسعه فناوری‌های صنعتی‌سازی و ارائه تسهیلات برای واردات ماشین‌آلات پیشرفته می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت ساخت‌وساز کمک کند.
همچنین باید نظارت بر اجرای پروژه‌ها و تخصیص وام‌ها به درستی انجام شود تا از هرگونه سوءاستفاده جلوگیری شود. به طور کلی باید توجه داشت که پرداخت ‌نشدن وام‌های صنعتی‌سازی به یکی از عوامل اصلی کاهش تولید مسکن در ایران تبدیل شده است. این مساله، علاوه‌بر ایجاد فشار بر بازار مسکن، تاثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد کشور و رفاه اجتماعی دارد. با توجه به اهمیت مسکن در تامین امنیت و رفاه خانوارها، لازم است دولت و نهادهای مالی با اتخاذ سیاست‌های کارآمد و پرداخت به‌موقع وام‌ها، از این بحران جلوگیری کنند و گامی مؤثر در جهت رونق تولید مسکن بردارند.