تولید و تجارت قربانی بانک مرکزی

«جهان‌صنعت»- رییس تازه‌کار بانک مرکزی برخلاف وعده استوارگونه‌اش در روزهای نخست بر این پایه که دلار را ارزان می‌کنم به این نتیجه رسید که بازار دلار دولتی را گران کند و به بیش از هر دلار ۴۱ هزار تومان برساند که با قیمت اظهاری دادوستد‌کنندگان بازار ارز ۱۰ هزار تومان فاصله دارد. با این همه رییس دولت از مجموعه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مو‌سسه‌های دولتی خواسته است برای بهتر شدن وضعیت بازار ارز با بانک مرکزی همکاری کنند. با توجه به روش و راهبرد محمدرضا فرزین در اداره نهادهای زیر نظرش و اینکه وعده بزرگی داده است به نظر می‌رسد رییس دولت با اصرار ایشان چنین دستور نرمی داده است تا مجموعه فعالیت‌های اقتصادی تابع سیاست‌های ارزی شوند. به نظر می‌رسد این دستور ضمنی رییسی از یک‌سو از همین امروز دست رییس بانک مرکزی را باز می‌گذارد که هرجا با ناکامیابی روبه‌رو شد از مدیران دولت گلایه کند و توپ را به زمین آنها بفرستد. از سوی دیگر مدیران دولتی را در موضعی قرار می‌دهد که باید وظایف ذاتی وزارتخانه و موسسه و سازمان و بنگاه‌های خود را تعطیل یا تعدیل کنند و بعد هم می‌توانند بگویند بانک مرکزی چنین خواست و چنین کرد.
واقعیت این است که عرضه و تقاضای ارز در ایران به دلایل گوناگون از عدم تعادل رنج می‌برد و تا زمانی که این تعادل در ذهن و روح جامعه احساس نشود وضعیت همین است که می‌بینیم. در حال حاضر تقاضای ارز در همین قیمت‌هایی که رییس بانک مرکزی آن را نادیده می‌گیرد و می‌گوید کار کشورهای متخاصم است، بیشتر از عرضه آن است و به همین دلیل انتظارات تورمی هم دیده می‌شود و نرخ تبدیل ارزهای معتبر را در مدار صعود قرار می‌دهد. ادامه سیاست‌های بانک مرکزی بر پایه ایجاد محدودیت برای بازرگانان اعم از صادرکنندگان و وارد‌کنندگان اثر بازدارنده خواهد داشت. این شروع کار است و در یک گام بعد این بخش تولید است که به دلیل آسیب در صادرات به روزگار سخت‌تری می‌رسد و انگیزه تولید در بخش واقعی اقتصاد زائل می‌شود. کارشناسان باور دارند افزایش قیمت دلار و سایر ارزهای معتبر از یک سو به سیاست‌های بودجه‌ای برمی‌گردد که نمی‌تواند تعادل لازم در دخل و خرج را تضمین کند و برای تامین منابع موردنیاز بودجه به منابع بانک مرکزی و بانک‌ها‌ی دولتی دست‌درازی می‌شود و از سوی دیگر به بی‌اعتمادی فعالان اقتصادی به آمارهای ارائه‌شده درباره درآمد ارزی قابل تصرف صادرات نفت دامن می‌زند.
رشد نقدینگی و حجم پول به تورم منجر می‌شود و دلار نیز با این نرخ تورم سازگار می‌شود و حالا به اینجا رسیده‌ایم که به صادرکننده گفته می‌شود باید و حتی با زور هم که شده دلار خود را به قیمت ارزان به بانک مرکزی بفروشد.