تولید و توسعه بر محور بومی‌سازی

«جهان‌صنعت»- بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای نظیر جایگزینی کوره ریورب با کوره مدرن فلش در مجتمع مس سرچشمه و راه‌اندازی فاز ۲ تغلیظ در مجتمع مس سونگون در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، نبض تولید و فروش در شرکت ملی صنایع مس ایران را تندتر کرده است. با انجام این اقدامات شرکت مس توانست در سال ۱۳۹۶ رکوردهای بی‌نظیری را ثبت کند. دستیابی به بالاترین تولید کنسانتره مس به میزان یک میلیون و ۱۴۵ هزار و ۹۱ تن و بالاترین تولید مس محتوای معدنی به میزان ۲۹۵ هزار و ۶۲۱ تن از زمان راه‌اندازی شرکت تاکنون از مهم‌ترین این دستاوردها بود. از سوی دیگر شرکت مس در سال گذشته موفق به دستیابی به فروش خارجی به میزان ۲۱۸/۱ میلیون دلار که بالاترین میزان صادرات در هفت سال اخیر محسوب می‌شود، شد و در همین سال تکمیل و بهره‌برداری از ۱۳ پروژه توسعه‌ای با سرمایه‌گذاری بیش از ۳۵۲۰ میلیارد تومان اتفاق افتاد.
این دستاوردها اگرچه در چند ماه ابتدایی سال‌جاری نیز ادامه پیدا کرده است اما آنچه در عرصه بین‌المللی در جریان است، مدیریت شرکت مس را بر آن داشته تا هوشمندانه‌تر از گذشته اقدام و عمل کند. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در همین زمینه و با اشاره به آغاز دور اول تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران گفت: «جنگ اقتصادی از ناحیه استکبار جهانی علیه ملت مظلوم ایران کلید خورده است و در این شرایط خانواده صنعت مس به فضل الهی و با همتی بلند و با کار گروهی و مضاعف تلاش خواهند کرد تهدیدات موجود را به فرصت تبدیل کنند.»
محمدرضا بنی‌اسدی‌راد با بیان اینکه شرکت مس پیش از آغاز تحریم‌ها راهکارهای عملی برای مقابله با تهدیداتی را که پیش روی این شرکت است، بررسی کرده و کارگروه‌هایی برای این منظور تشکیل داده، گفت: «افزایش تولید، بومی‌سازی و تقویت ساخت داخل و پیگیری قدرتمندانه طرح‌های توسعه‌ای سه محور اساسی شرکت مس برای مقابله با تهدیدات موجود است.»
به گفته مدیرعامل شرکت مس نخستین راه عملی برای حفظ جایگاه موجود افزایش تولید است اما راه دوم از مسیر بومی‌سازی می‌گذرد. بنی‌اسدی‌راد در این زمینه گفت: «تقویت ساخت داخل و اتکا به پتانسیل‌های داخلی و ظرفیت‌های موجود در جهت بومی‌سازی هرچه بیشتر تجهیزات و قطعات خط تولید با تشکیل کارگروهی قوی به جد در حال پیگیری است و تاکید کرده‌ایم که واحد ساخت داخل این شرکت آمادگی ساخت قطعاتی را که حتی صرفه اقتصادی ندارند، داشته باشند.»
او همچنین تاکید کرد: راه دیگر مقابله عملی با تحریم‌ها، توسعه است و رسالت ما در حال حاضر ادامه باقدرت پروژه‌های حیاتی و مطمئن تا راه‌اندازی در زمان مقرر و بدون تاخیر است که نتیجه آن بدون شک افزایش سودآوری و ارتقای وجاهت شرکت مس در مجامع معدنی و صنعتی دنیا خواهد شد.»
قدم‌های استوار برای اجرای تعهدات
با مشخص شدن نقشه راه شرکت ملی صنایع مس ایران در سال ۱۳۹۷، این شرکت در راه اجرای تعهدات تولیدی و توسعه‌ای خود در راستای سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ و در سایه شعار «حمایت از کالای ایرانی» قدم برداشت به‌طوری‌که نه‌تنها در سه مجتمع سرچشمه، شهربابک و سونگون موفق به تحقق برنامه‌های تولیدی شد بلکه در برخی حوزه‌ها توانست رکوردهای قابل‌توجهی را ثبت کند.
برای مثال مجتمع مس سرچشمه از ابتدای امسال تا نیمه مردادماه موفق به استخراج ۳۳ میلیون و ۲۶۱ هزار تن از معدن مس سرچشمه شده که در مجموع نسبت به برنامه پیش‌بینی‌شده چهار میلیون و ۵۸۰ هزار تن بیشتر استخراج کرده است. مس محتوای تولیدی کارخانجات تغلیظ مجتمع مس سرچشمه نیز در تیرماه سال‌جاری ۵۹۴۶ تن بوده که در مجموع طی این ماه ۴۷۸ تن بیشتر از برنامه پیش‌بینی‌شده تولید شده است. همچنین تولید ۶۴ هزار و ۶۲۵ تن مس محتوای کنسانتره طی این بازه زمانی اتفاق افتاده که نسبت به برنامه پیش‌بینی‌شده ۴۸۰ تن بیشتر است.
تولید آند این مجتمع نیز تا نیمه مردادماه سال جاری ۶۹ هزار و ۵۴۷ تن بوده است. در همین بازه زمانی پالایشگاه مجتمع مس سرچشمه موفق به تولید ۴۶ هزار و ۶۶۹ تن کاتد شده است. علاوه بر این، از لیچینگ مجتمع مس سرچشمه ۲۵۱۳ تن کاتد تولید شده که نسبت به برنامه پیش‌بینی‌شده ۶۰ تن رشد تولید داشته است. از سوی دیگر مس محتوای معدنی تولیدی مجتمع مس شهربابک از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا نیمه مردادماه ۱۸ هزار و ۷۸۱ تن بوده که نسبت به برنامه، ۲۳۳۳ تن افزایش تولید داشته است. کنسانتره تولیدی تغلیظ میدوک هم از ابتدای سال تا نیمه اول مردادماه، ۵۶ هزار و ۷۲۸ تن بوده است که در این مدت نسبت به برنامه سه هزار و ۴۲ تن بیشتر تولید کرده است. همچنین در این مدت تغلیظ میدوک ۱۶ هزار و ۳۰۴ تن مس محتوای (۱۸۰۸ تن بیشتر نسبت به برنامه) با عیار ۴/۲۷ درصد تولید کرده است. همچنین در این بازه زمانی کاتد تولیدی لیچینگ میدوک، ۲۵۵۹ تن بوده است که نسبت به برنامه این امور ۶۱ تن رشد تولید داشته است. آند تولیدی امور ذوب خاتون‌آباد نیز از ابتدای سال تا ۱۵ مردادماه ۳۸ هزار و ۷۲۵ تن بوده که ۳۶۶۱ تن نسبت به برنامه سال ۱۳۹۷ شرکت مس بیشتر تولید شده است. همچنین کاتد تولیدی امور پالایشگاه خاتون‌آباد طی این مدت ۲۹ هزار و ۵۲۹ تن بوده که ۱۹۲ تن نسبت به برنامه بیشتر تولید شده است. همچنین مجموع کاتد تولیدی (لیچینگ و پالایشگاه) ۳۲ هزار و ۸۸ تن بوده که ۷۵۳ تن بیشتر از برنامه تولید شده است.
مجتمع مس سونگون نیز از ابتدای سال تا نیمه مردادماه درمجموع موفق به تولید ۳۲ هزار و ۶۰۰ تن مس محتوای معدنی شده که نسبت به برنامه رشد هفت درصدی داشته است. کل استخراج از معدن مس سونگون از ابتدای سال جاری تا نیمه مردادماه ۲۱ میلیون و ۳۵۶ هزار تن بوده که ۹ درصد جلوتر از برنامه تولید مجتمع مس سونگون در سال ۱۳۹۷ است. همچنین در این بازه زمانی ۱۵ میلیون و ۴۰۹ هزار تن اکسید و باطله استخراج شده که ۱۳ درصد نسبت به برنامه سال رشد داشته است. کنسانتره تولیدی تغلیظ یک و دو مجتمع مس سونگون نیز از ابتدای سال ۱۳۱ و ۴۹۰ تن بوده است که نسبت به برنامه سال‌جاری رشد ۵/۶ درصدی داشته است.
علاوه بر عملکرد مثبت شرکت مس در حوزه تولید، سود خالص شرکت مس از ۴۵۴ میلیارد تومان در سه‌ماهه نخست سال ۱۳۹۶ به ۱۱۴۷میلیارد تومان در سه‌ماهه نخست سال جاری رسیده است که ۱۵۳ درصد افزایش در این حوزه را نشان می‌دهد.
تعامل متقابل دولت و شرکت ملی صنایع مس ایران
شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان یک شرکت سهامی عام در راستای حمایت از ذی‌نفعان خود تعاملات خوبی را با دولت آغاز کرده و به انجام رسانده است. نمونه بارز این تعاملات صدور مصوبه دولت در سال ۱۳۹۵ برای استمهال حقوق دولتی در برابر رفع آلودگی‌های کارخانه‌های ذوب به مدت سه سال با اقدامات فوری و بلندمدت شرکت است که همراهی و مساعدت دولت را در این زمینه نشان می‌دهد.
فعال‌سازی معادن کوچک که سازوکارهای لازم آن از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و با مشارکت صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی کشور انجام شده است، با رویکرد حمایتی از بخش خصوصی فعال در زمینه تولید کنسانتره مس برای تامین خوراک و تکمیل ظرفیت کوره‌های ذوب مس از دیگر جلوه‌های این تعامل خوب و سازنده است.
لازم به ذکر است شرکت مس به عنوان شرکت مادر و بزرگ‌ترین تولیدکننده مس کشور در سال حمایت از کالای ایرانی همانند سال‌های گذشته ضمن تامین نیاز بازار داخل به مس، تشویق‌های دیگری در رابطه با حمایت از سازندگان داخلی به انجام خواهد رساند. در سال ۱۳۹۷ همچنین برنامه حمایت از بخش خصوصی در رابطه با تولید از معادن کوچک به عنوان یک هدف بزرگ با جدیت دنبال می‌شود. از سوی دیگر شرکت ملی صنایع مس ایران ضمن تقویت ساخت داخل از توانایی سازندگان و ظرفیت داخل کشور استفاده و قطعات و تجهیزات مورد نیاز خط تولید را حتی‌الامکان از این بازار تامین می‌کند.