تویسرکان شهر گردو

طی ۱۰ سال گذشته تولید گردو در دنیا به شدت مورد توجه قرار گرفته و کشورهای مختلفی به سمت تولید و توسعه صادرات این محصول رفته‌اند چراکه گردو محصولی با ارزش غذایی فوق‌العاده و سرشار از امگا ۳ و روغن‌های باکیفیت است. در واقع ۶۰ درصد مغز آن روغن است و از نظر پروتئینی ۱۴ تا ۱۵ درصد پروتئین دارد که نزدیک به گوشت قرمز است. از این رو تولید گردو در ایران نیز ارزش و جایگاه بالایی دارد و بر اساس رتبه‌بندی‌های جهانی، ایران به ترتیب بعد از کشورهای چین و آمریکا سومین رتبه را در تولید گردوی جهان دارد. بعد از ایران در رتبه سوم هم به ترتیب، ترکیه، مکزیک و اوکراین قرار می‌گیرند. البته ایران در سال ۱۹۹۲ رتبه چهاردهم را داشته، اما با افزایش تولیدات به رتبه سوم دست پیدا کرده است. هرچند ایران مقام سوم را در تولید گردو در دنیا به خود اختصاص داده و این محصول ظرفیت بالایی برای تحقق اقتصاد مقاومتی مبتنی بر کشاورزی، اقتصاد غیرنفتی و ارزآوری دارد ولی جایگاه مناسبی از نظر صادرات این محصول در بین ۲۰ کشور برتر صادر‌کننده گردو ندارد. طبق بررسی‌ها و گفته‌های برخی کارشناسان، گردوی تولیدی ایران به دلیل تفاوت در اندازه، شکل، مقدار مغز، درصد روغن و خصوصیات کیفی چندان خواهان جهانی ندارد، که علل آن را باید تفاوت در ژنوتیپ‌های موجود در باغات به علت کشت بذری، مسیله تفرق صفات و تکثیر ژنوتیپ‌های نامرغوب جست‌وجو کرد. ۹ استان فارس، آذربایجان‌شرقی، همدان، لرستان، کرمان، قزوین، کرمانشاه، البرز و زنجان از اصلی‌ترین قطب‌های تولید گردو در کشور به‌شمار می‌روند که برخی از آنها حتی از شهرت جهانی هم برخوردارند. گردو درختی است که در مناطق سرد رشد می‌کند و محصول‌دهی مطلوبی دارد و زمان برداشت محصول نیز بسته به شرایط محیطی، از اواسط شهریورماه به بعد آغاز می‌شود. براین اساس شهرستان اقلید که یکی از مناطق سردسیر استان فارس به‌شمار می‌رود، از مهم‌ترین مراکز تولید گردو در کشور به‌حساب می‌آید. نِیریز یا نِی‌ریز یکی از شهرهای استان فارس نیز از مناطقی است که باغات گردوی زیادی در آن وجود دارد. کشت گردو در استان زنجان نیز مورد استقبال باغداران قرار دارد و باغ‌های گردو ۱۰ درصد از کل باغ‌های استان را شامل می‌شوند. همچنین بزرگ‌ترین باغ گردوی «کشت بافت» خاورمیانه به وسعت ۲۰۰ هکتار هم در شهرستان خرمدره قرار دارد. ویژگی مهم گردوی این استان، طعم منحصربه‌فرد آن به ‌دلیل میزان رطوبت موجود است، اما با توجه به مشکلاتی مانند باردهی کم و مقاومت نه‌چندان زیاد در برابر شرایط نامساعد اقلیمی، نیاز به کشت ارقام جدید و برتر احساس می‌شود. کرمانشاه نیز یکی از استان‌های تولیدکننده گردو است. همدان هم یکی از استان‌های مهم در زمینه کشت گردو به‌شمار می‌رود و به‌تنهایی، ۱۵ درصد از مجموع تولید محصول گردوی کشور را به خود اختصاص داده ‌است. در این میان شهرستان تویسرکان با برخورداری از ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار باغ گردو، بیش ‌از ۲۰ درصد از تولید گردوی استان را در اختیار دارد. به طور کلی ایران یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده گردو در سراسر جهان است که بسیاری از شهرهای آن تولید انبوهی از گردو را داراست اما یکی از شهرهای بسیار معروف در تولید گردو در ایران که به عنوان پایتخت گردو معرفی شده است شهر تویسرکان در همدان است.