جایگاه خاص برجام

چهل‌وچهارمین رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در آخرین سخنرانی خود به دغدغه‌هایش درباره ارزش‌های آمریکا و دموکراسی در کشور پرداخت.اوباما ضمن دفاع از عملکردش در هشت سال گذشته تاکید کرد که به دنبال انتقال مسالمت قدرت به دولت بعدی است.
اوباما در این سخنرانی که سه‌شنبه شب گذشته در تالار مک کورمیک شیکاگو، شهری که فعالیت‌های سیاسی خود را از آنجا آغاز کرد، صورت گرفت، خطاب به مردم گفت: شما مرا رییس‌جمهور بهتری کردید، شما مرا انسان بهتری کردید. اوباما تاکید کرد: نسبت به این امر متعهد است که گذار قدرت به رییس‌جمهور بعدی کشورش در مسالمت‌آمیزترین حالت ممکن صورت گیرد.
وی در این سخنرانی به دفاع از موفقیت‌های دولتش در هشت سال گذشته پرداخت و در همین راستا با اشاره به برنامه خدمات‌درمانی خود موسوم به «اوباماکر» تصریح کرد: چنانچه کسی برنامه بهتری به عنوان جایگزین داشته باشد، به طور علنی از آن حمایت خواهم کرد.
اوباما در نطق خداحافظی خود در شیکاگو از همه آمریکایی‌ها خواست از نظام دموکراتیک این کشور دفاع کنند. او هشدار داد: هر وقت دموکراسی را بدیهی فرض می‌کنیم به خطر می‌افتد.
وی همچنین نسبت به تهدیدهایی که متوجه نظام دموکراتیک آمریکاست، هشدار داد؛ تهدیدهایی از جمله نابرابری اقتصادی، شکاف‌های نژادی و فرورفتن بخش‌های مختلف جامعه در حباب‌هایی که افکار و عقاید در آنها بر یک مجموعه از واقعیت‌های مشترک استوار نیست، وجود دارد.
اوباما گفت: با هر معیاری بسنجید، آمریکا جای بهتری شده و در موقعیت قوی‌تری نسبت به هشت سال پیش قرار دارد. او از همه آمریکایی‌ها از همه دیدگاه‌ها خواست مسایل را از دید یکدیگر بررسی کنند و تاکید کرد: ما باید به دیگران توجه و گوش کنیم.
رییس‌جمهور آمریکا در آخرین نطق خود با لحنی خوشبینانه صحبت کرد و گفت انتقال مسالمت‌آمیز قدرت نقطه درخشان دموکراسی در کشورش است. وی ادامه داد: دموکراسی ما بدون وجود این احساس که همه از فرصت‌های اقتصادی برخوردارند، کار نخواهد کرد.
شعار «امید و تغییر» در ۲۰۰۸
اوباما که در سال ۲۰۰۸ با شعار امید و تغییر به عنوان اولین رییس‌جمهور سیاهپوست آمریکا انتخاب شد، اکنون ۵۵ سال دارد. دونالد ترامپ که جای اوباما را خواهد گرفت، قول داده است بعضی از دستاوردهای اصلی او را باطل کند که قانون اصلاح نظام مراقبت‌های بهداشتی موسوم به اوباماکر در کانون آنهاست. او روز ۲۰ ژانویه به قدرت خواهد رسید.او سخنرانی پیروزی چهار سال پیش مقابل میت رامنی، نامزد جمهوریخواهان را در همین نقطه در شیکاگو ایراد کرده بود. میشل اوباما، جو بایدن، معاون اوباما و همسرش در این سخنرانی حضور داشتند. هواداران اوباما پیش از شروع این سخنرانی به BBC گفتند منتظرند او به آنها امید دهد و آنها را راهنمایی کند. ایراد سخنرانی خداحافظی یکی از سنت‌های روسای جمهور آمریکا بوده است. جورج دبلیو بوش و بیل کلینتون نطق خداحافظی خود را در کاخ سفید ایراد کردند و جورج بوش پدر در آکادمی نظامی وست‌پوینت نطق کرد. اوباما درحالی به کار خود پایان می‌دهد که میزان رضایت از او براساس نظرسنجی آسوشیتدپرس- مرکز تحقیقات امور دولتی NORC- ۵۷ درصد است که رقمی شبیه بیل کلینتون هنگام ترک کاخ سفید است. بخش‌هایی از سخنرانی رییس‌جمهور آمریکا به نقل از واشنگتن‌پست به شرح زیر است:
– نباید بگوییم که ملت ما از ابتدا هیچ اشتباهی نداشته اما ما نشان دادیم که ظرفیت تغییر را داریم و می‌توانیم زندگی افراد را بهتر کنیم. پیشرفت ما دارای فراز و نشیب بوده است، کار دموکراسی همواره دشوار بوده و در مواردی خونریزی‌هایی به دنبال داشته است.
– به ازای هر دو گامی که به سمت جلو حرکت می‌کنیم در مواردی حس می‌کنیم که یک گام به عقب برگشته‌ایم اما جهت حرکت آمریکا در بلندمدت همواره با حرکت به سمت جلو تعریف شده است.
از رابطه با کوبا تا گفت و گو با ایران
– اگر هشت سال پیش به شما می‌گفتم آمریکا از رکود خارج خواهد شد، صنایع خودروسازی بهبود خواهد یافت و مشکل اشتغال در کشور حل‌وفصل خواهد شد؛ اگر به شما می‌گفتم که فصل جدیدی در روابط خود با کوبا ایجاد خواهیم کرد، برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران را بدون شلیک یک گلوله متوقف خواهیم کرد و عامل پشت پرده حملات ۱۱ سپتامبر را از بین خواهیم برد؛ اگر به شما می‌گفتم خواهیم توانست امکان بیمه ۲۰ میلیون آمریکایی دیگر را فراهم آوریم؛ اگر همه اینها را به شما می‌گفتم ممکن بود بگویید این حرف‌ها بلندپروازانه و دور از ذهن است. اما این کاری بود که ما توانستیم انجام دهیم.
– برعهده همه ماست که اطمینان حاصل کنیم که دولت می‌تواند به حل‌وفصل چالش‌های بسیاری که با آن مواجه هستیم، کمک کند. ما همه چیزهایی را که برای این چالش‌ها نیاز داریم در اختیار داریم. در عین حال ما ثروتمندترین و قدرتمندترین کشور روی زمین هستیم.
– خبر خوب این است که اقتصاد ما مسیری رو به رشد را طی می‌کند، حقوق‌ها، درآمدها، ارزش مسکن و حساب‌های بازنشستگی بار دیگر همگی رو به افزایش هستند و فقر رو به کاهش است.
– بدون توجه به کشوری که در آن هستیم باید همگی تلاش بیشتری کنیم و در عین حال همگی کار خود را با این پیش‌فرض آغاز کنیم که هر یک از شهروندان آمریکا کشورمان را به همان اندازه‌ای که ما دوست داریم،‌ دوست دارند.
حکمرانی قانون
– نظام جهانی نمی‌تواند صرفا برمبنای قدرت نظامی یا مناسبات ملی باشد بلکه باید برمبنای اصول حکمرانی قانون، حقوق بشر،‌ آزادی دین و عقیده و تجمع و رسانه‌ آزاد باشد. این نظام اکنون به چالش کشیده شده که نخستین چالش از جانب روان‌پریشان افراطی است که خود را از جانب اسلام معرفی می‌کنند.
– تهدیدی که هر یک از این افراد برای دموکراسی ما ایجاد می‌کنند فراتر از بمبگذاری یا شلیک موشک است. آنها نمودی از واهمه تغییر هستند و ترس از افرادی که با زبان دیگری سخن می‌گویند و عبادت می‌کنند را بازنمایی می‌کنند.
– به خاطر شجاعت بسیار زیاد مردان و زنان ما در نیروهای نظامی و افسران اطلاعاتی و مجریان قانون و دیپلمات‌هایی که از ارتش حمایت می‌کنند، هیچ سازمان تروریستی نتوانسته حمله‌ای را در هشت سال گذشته در خاک این کشور برنامه‌ریزی و اجرا کند. با این حال اتفاقاتی که در بوستون، اورلاندو، سن برناردینو و فورتود روی داده یادآور آن است که افراط‌گرایی تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد از همین رو نهادهای ضابط قانون موثرتر و هوشیار‌تر از گذشته عمل می‌کنند.
– ائتلاف بین‌المللی که ما علیه داعش به راه انداختیم باعث شده رهبران آنها از بین بروند و سرزمین‌هایی که پیشتر در اختیار داشتند را از دست بدهند. داعش نابود خواهد شد. همه افرادی که آمریکا را تهدید می‌کنند روی آرامش را نخواهند دید.
– باید از ارزش‌هایی که هویت ما را تشکیل می‌دهد حفاظت کنیم از همین رو است که در هشت سال گذشته در راستای مبارزه با تروریسم برمبنای حقوقی تلاش کردم.
از همین رو است که ما شکنجه را متوقف کردیم برای بستن گوانتانامو اقدام کردیم و در قوانین مربوط به استراق سمع در راستای حفظ حریم شخصی شهروندان، اصلاحات به عمل آوردیم.
از همین رو است که من مخالف تبعیض علیه مسلمانان آمریکایی هستم که به اندازه ما میهن‌پرست هستند.
– باید هوشیار باشیم و نترسیم. داعش بر آن خواهد بود که بی‌گناهان را به کام مرگ بکشاند اما آنها نمی‌توانند آمریکا را مغلوب سازند مگر اینکه ما به قانون اساسی و اصول خود در این نبرد خیانت کنیم.
– رقبایی نظیر روسیه و چین هرگز نمی‌توانند به پای نفوذ ما در جهان برسند مگر اینکه ما ارزش‌های خود را رها کنیم.
– اگر چیزی نیاز به تغییر و ترمیم دارد باید خود را آماده کنید و دست به سازماندهی بزنید. اگر از مقام‌هایی که انتخاب کردید ناامید هستید، کاغذ بردارید، امضا جمع کنید و خود کاندیدا شوید.