جای خالی فرهنگ در مناظره ریاست‌جمهوری

محمد تاج‌الدین- اولین دور مناظرات زنده نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی روی آنتن رفت که قرار بود در مورد مسایل اجتماعی و فرهنگی بحث و تبادل نظر شود.
جدای از اینکه مناظرات برای تبیین برنامه‌هاست یا مچ‌گیری و دروغگویی و زدن اتهامات بی‌اساس، این نکته سوال‌برانگیز است که سهم فرهنگ از مناظره روز اول چه بود؟ مگر قرار نبود در این مناظره در مورد مسایل اجتماعی و فرهنگی بحث شود؟ کدام سوال در مورد فرهنگ بود و کدام دغدغه سمت و سوی هنر داشت؟
صدا و سیما بر چه اساسی سوالات را طراحی می‌کند و موضوعات را تقسیم‌بندی؟ سوالاتی که در مناظره اول پرسیده شد بیشتر از آنکه دغدغه مردم باشد، ساخته و پرداخته ذهن مدیران سازمان صدا‌و‌سیما بود. چطور می‌شود در مورد مسایل اجتماعی سخن گفت و به اعتیاد توجه نکرد؟ مگر می‌شود از معضلات گفت و از حقوق زنان سخن نگفت؟ سهم حقوق شهروندی در سوالات صدا‌وسیما چه بود؟ قرارگیری سوالی در مورد ورزش پهلوانی در بین سوالات اجتماعی چه توجیهی دارد؟ تمام اینها پرسش‌هایی است که باید مدیران صدا‌وسیما به آن پاسخ دهند. اما بازگردیم به بحث اول. جایگاه فرهنگ در برنامه نامزدهای ریاست‌جمهوری چیست؟
در فرصت اندکی که تا برگزاری انتخابات مانده، مردم چگونه باید با برنامه‌های فرهنگی نامزدها آشنا شوند؟ به عنوان مثال نگاه محمدباقر قالیباف به ادبیات چیست؟ رییسی چه دیدی نسبت به موسیقی و برگزاری کنسرت دارد؟ میرسلیم تئاتر را مهم می‌شمارد یا نه؟ روحانی قصدی برای حل مشکل بیمه هنرمندان دارد؟ جهانگیری از وضعیت سینما آگاه است؟‌ هاشمی‌طبا تا به حال سری به گالری‌های نقاشی زده؟ سهم مدیریت فرهنگی در دولت آینده چیست؟ جایگاه مطبوعات در دولت آینده کجاست؟ انجمن‌های صنفی در دولت بعدی فضایی برای تنفس دارند؟
چطور در تمام رسانه‌ها از تهاجم فرهنگی و لزوم مقابله با فرهنگ غربی سخن گفته می‌شود اما در مقام عمل وقعی به فرهنگ نمی‌نهند؟ مدیران صدا‌وسیما که خودشان را طلایه‌دار مبارزه با فرهنگ غرب می‌دانند، چطور می‌شود فرهنگ را فراموش کنند؟ نمی‌شود این‌طور نتیجه گرفت که عملکرد مورد انتقاد عده‌ای از نامزدها در حوزه‌های فرهنگی و هنری دلیلی برای عدم توجه به این مهم است؟ باز هم صدا‌وسیما می‌خواهد عملکردش مورد نقد قرار گیرد و متهم شود به طرفداری از حزب و گروهی خاص؟
روشن است که دیگر با افزایش شبکه‌های اطلاع‌رسانی انحصارگری خبری به پایان رسیده است. تلگرام و اینستاگرام و توئیتر فرصتی را مهیا کرده‌اند که نامزدها بدون سانسور و اعمال سلیقه به مخاطبان‌شان سخن بگویند. در این فضا صدا‌وسیما می‌تواند راه و روشش را درست کند و باز هم تاثیرگذار باشد یا آنکه به همین شیوه ادامه دهد و جایگاهش را بین مخاطبان متزلزل‌تر کند.