جا برای ایران باز شد

گروه نفت و انرژی- همزمان با افزایش تقاضا برای واردات LNG توسط اروپایی‌ها و برنامه ایران برای ورود به بازار LNG اروپا، حجم صادرات LNG قطر به کشورهای اروپایی کاهش یافت.
قیمت اکثر شاخص‌های معتبر بازار نفت هر چند در معلاملات منتهی به هشتم آگوست سال‌جاری میلادی افزایش بیش از دو دلاری را تجربه کرد اما بهای گاز طبیعی در بازارهای منطقه‌ای جهان روندی رو به کاهش را پشت سر می‌گذارد. بر این اساس همزمان با آغاز موج جدید سقوط آزاد قیمت گاز در بازارهای آسیایی و اروپایی، در بازار شمال شرقی آسیا بهای هر میلیون «بی تی یو» تک محموله گاز طبیعی با کاهشی ۶۰ سنتی در محدوده پنج دلار و ۷۵ سنت داد و ستد شد. علاوه بر این در بازار جنوب غربی اروپا هم بهای هر میلیون «بی تی یو» گاز طبیعی با ۲۵ سنت کاهش در محدوده چهار دلار و ۷۵ سنت معامله شده است. در بازار NBP انگلیس هم روند رو به کاهش قیمت گاز متاثر از آسیا ادامه یافت و در معاملات منتهی به هشتم آگوست، قیمت گاز طبیعی با ۲۴ سنت کاهش در محدوده چهار دلار و ۳۳ سنت به مشتریان عرضه شده است. در بازار هنری‌هاب آمریکا هم قیمت گاز ارزان‌تر شد و با دو سنت کاهش در محدوده دو دلار و ۸۳ سنت معامله شد تا آمریکا به ارزان‌قیمت‌ترین بازار فروش و عرضه گاز جهان تبدیل شود.
افزایش مازاد عرضه گاز
در شرایط فعلی تضعیف تقاضا به ویژه از سوی ژاپن و کره جنوبی و پیشی گرفتن عرضه و به ویژه افزایش مازاد عرضه گاز در بازار مهم‌ترین عامل سقوط آزاد این حامل انرژی پاک به شمار می‌رود.
یکی از مهم‌ترین تحولات هفته‌های اخیر بازار گاز فرار قطر به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده LNG جهان از بازار گاز اروپا و جایگزین شدن سایر کشورهایی همچون الجزایر است.
گزارش مدیریت امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی ایران نشان می‌دهد که طی هفت ماهه سال‌جاری با وجود افزایش واردات LNG به کشورهای اروپایی اما سهم صادرات LNG قطر به ویژه در بلژیک با کاهش همراه شده است.
طی هفت سال‌جاری میلادی حجم واردات LNG کشورهای اروپایی به بیش از ۲۰ میلیون و ۵۶۰ هزار تن افزایش یافته و با وجود کاهش صادرات LNG قطر به بلژیک اما صادرات LNG الجزایر با افزایش همراه بوده است.
از سوی دیگر در حالی حجم صادرات LNG قطر به اروپا کاهش یافته که بیژن زنگنه، وزیر نفت هفته گذشته صادرات LNG به کشورهای اروپایی را یکی از سیاست‌های تجارت گاز ایران در دوران پسابرجام اعلام کرده و یادآور شده است: برنامه‌ریزی برای حضور ایران در بازار LNG اروپا آغاز شده است. به عبارت دیگر به نظر می رسد قطر با افزایش صادرات LNG به هند و امضای قراردادهای جدید فروش گاز با کشورهای مصر، پاکستان، اردن عملا صحنه بازار LNG اروپا را خالی کرده تا جا برای گازهای ایران در این بازار استراتژیک اقتصادی در پسابرجام بازتر شود.
نکته قابل توجه آن است که از ابتدای سال‌جاری میلادی تاکنون لهستان و لیتوانی هم به جمع مشتریان و واردکنندگان LNG اروپا پیوسته تا عملا تقاضا برای واردات LNG در سطح قاره سبز بالا بماند.
برنامه ایران برای فروش گاز به ژاپن
از سوی دیگر ایران حجم عظیمی از گاز را برای فروش به آسیا سرازیر می‌کند چراکه آسیا به نسبت به اروپا بازار بهتری برای صادرات گاز است.
امیرحسین زمانیان، معاون بین‌الملل وزیر نفت به آژانس خبری کایدو ژاپن گفت: قیمت گاز در شرق آسیا جذاب‌تر از اروپاست.
وی افزود: ایران امید دارد که در نهایت گاز بیشتری به کشورهای شرق آسیا نظیر ژاپن صادر کند.
زمانی‌نیا با ترسیم چشم‌انداز شکل‌گیری همکاری ایران و ژاپن برای تامین LNG برای کشورهای آسیایی، ادامه داد: ژاپن پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به شریک بزرگ ایران در توسعه صنعت گاز را داراست.
زمانیان گفت: شرکت‌های ژاپنی تمایل دارند دوباره وارد بخش انرژی ایران به ویژه در بخش گاز این کشور شوند. وی افزود به نظر می‌رسد سیاست کنونی ژاپن کمتر بر نفت خام تمرکز دارد.
به گفته این مقام ایرانی، گاز طبیعی طی ۲۰ تا ۳۰ سال آینده به سوخت اصلی تبدیل خواهد شد و طی دو، سه سال آینده، ایران به تامین‌کننده عمده گاز برای همسایگانش تبدیل شود.
بر اساس این گزارش، روابط تجاری دو کشور تاریخ پرتحولی دارد. در سال ۲۰۱۰ شرکت دولتی اینپکس ژاپن از توافق برای توسعه میدان گازی آزادگان تحت فشار آمریکا کناره گرفت.
ایران پیش از تحریم‌ها ۱۰ درصد واردات نفت ژاپن را تامین می‌کرد که پس از تحریم‌ها به پنج درصد کاهش یافت. توکیو قصد دارد میزان خرید نفت از ایران را به سطح گذشته افزایش دهد.
کایدو به نقل از یک منبع آگاه در صنعت نفت و گاز ژاپن نوشت: با توجه به اینکه ذخایر نفت و گاز طبیعی ایران، از بزرگ‌ترین ذخایر جهان است، در صورتی که ژاپن تلاش کند منابع تامین نفت و گازش را متنوع سازد، این احتمال وجود دارد که ایران مشارکت کند.
یوچی یاماموتو، مشاور غرب آسیا در سازمان تجارت خارجی ژاپن در توکیو نیز می‌گوید اکنون برای شرکت‌های ژاپنی محصولات پتروشیمی جذاب‌تر از گاز طبیعی هستند.
وی ادامه داد: برای انتقال گاز از طریق دریا، لازم است گاز را به LNG تبدیل کرد و تانکرهای ویژه‌ای مورد استفاده قرار داد که نیازمند سرمایه‌گذاری به نسبت زیاد است.