جدال مالیاتی در اتاق تهران

دیروز در اتاق تهران یک جدال مالیاتی قابل اعتنا میان بخش خصوصی و دولت درگرفت. روسای برخی کمیسیون‌های اتاق تهران و شماری از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران از فرصت به دست آمده حضور رییس سازمان مالیاتی استفاده کرده و همه گلایه‌های مالیاتی خود را مطرح کردند.
فریال مستوفی رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران با اشاره به مفاد قانون جهش تولید مسکن و اینکه سهمیه هر بانک به موجب این قانون از پرداخت تسهیلات مشخص شده است، گفت: قرار بوده که وزارت مسکن و شهرسازی فهرست افراد مشمول دریافت تسهیلات را به بانک‌ها معرفی کند که هنوز این فهرست ارائه نشده است. اکنون نیز سازمان امور مالیاتی بدون توجه به فراهم نبودن زمینه اجرای این حکم قانونی و عدم معرفی افراد توسط وزارت مسکن و شهرسازی، بانک‌ها را مقصر می‌داند و برای آنها برگ تشخیص مالیاتی صادر می‌کند در حالی که بانک‌ها در این زمینه مقصر نبوده و کسری پرداخت تسهیلات نباید منتج به پرداخت جریمه شود. محمدرضا نجفی‌منش‌ رییس کمیسیون بهبود محیط کسب‌و‌کار و رفع موانع تولید اتاق تهران‌ نیز با اشاره به مشکلات متعدد برای دریافت استعلام ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم برای فعالان اقتصادی و مودیان مالیاتی پیشنهاد کرد اعتبار این استعلام برای دارندگان کارت بازرگانی یا حداقل فعالان خوش‌حساب مالیاتی یک ساله شود. محمدرضا غفراللهی دیگر عضو هیات نمایندگان نیز به مسئله استرداد مالیات ارزش‌افزوده اشاره کرد و این پیشنهاد را مطرح کرد که در سازمان امور مالیاتی همانند گمرک، فهرست شرکت‌های خوشنام و خوش‌حساب تعیین شود تا براساس آن، صادرکنندگان خوشنام از مزایای مربوط به زمان استرداد مالیات ارزش‌افزوده بهره‌مند شوند.
چند درصد اظهارنامه‌ها تایید می‌شود؟
مهراد عباد‌ عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز در سخنان خود ابتدا این پرسش را مطرح کرد که معمولا چند درصد از اظهارنامه‌ها در مرحله نخست مورد تایید قرار می‌گیرد و ادامه داد: براساس پرس‌وجویی که از چندین شرکت کوچک و متوسط به انجام رسانده‌ام، دریافتم که عملا هیچ اظهارنامه‌ای در مرحله اول تایید نمی‌شود و عمدتا این پرونده‌ها به سوی توافق سوق پیدا می‌کند. عباد با تاکید بر اینکه این رویه اسباب بی‌اعتمادی به سازمان را فراهم می‌کند، ادامه داد: چنین به نظر می‌رسد که ما با سازمان قلدری مواجه هستیم که صرفا به تامین بودجه دولت می‌اندیشد. همچنین اگر سازمان امور مالیاتی پاداشی برای ممیزان خود در نظر می‌گیرد، آن را معطوف به اظهارنامه‌های تاییدشده بکند. در این صورت، هم اعتماد به سیستم مالیاتی ارتقا پیدا می‌کند و هم نرخ مالیات‌ستانی افزایش می‌یابد. این پیشنهاد را هم دارم که درصورت قسط‌بندی مبالغ مالیاتی این قسط‌بندی مشمول دریافت بهره نشود. علی نقیب دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران‌ نیز بر پایش و رسیدگی به عملکرد ممیزان مالیاتی تاکید کرد و به‌‎روزرسانی سامانه‌های مالیاتی را ضروری دانست.
ارزش‌افزوده صادرات اخذ نشود
حمیدرضا صالحی نیز از ضرورت ارائه بیلانی از عدالت مالیاتی سخن گفت و افزود: این تصور در بخش خصوصی کشور شکل گرفته است که بنگاه‌هایی که شفاف عمل می‌کنند، در تیررس سیاست‌های مالیاتی قرار دارند و این تصور باید با عملکرد درست سازمان برطرف شود. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران همچنین درخواست کرد که مالیات ارزش‌افزوده صادرات محاسبه شود اما دریافت نشود تا قدرت رقابت صادرکنندگان ایرانی در بازارهای جهانی ارتقا پیدا کند.پیمان دارابیان مدیر مالیاتی اتاق تهران نیز در سخنانی به جرائم مالی که برای برخی مودیان پایانه‌های فروشگاهی از سوی سازمان امور مالیاتی صادر شده اشاره و این پیشنهاد را مطرح کرد که برای مودیانی که برای ایفای تکالیف قانونی خود تلاش کرده‌اند، بخشودگی جرایم اعمال شود.
ضرورت کاهش نقش ممیزان
عباس آرگون خزانه‌دار و عضو هیات‌رییسه اتاق تهران با بیان اینکه بحث مالیات به یک جاده دو‌طرفه می‌ماند، توضیح داد: بخش خصوصی مالیات می‌پردازد و دولت در قبال آن باید خدمات ارائه کند. بنابراین پرسش ما این است که چه برنامه‌ای برای ارائه خدمات بهتر در ازای این مالیات‌ستانی وجود دارد؟ او سپس به فرار مالیاتی بخش‌های غیرشفاف اشاره کرد و گفت: براساس گزارش‌های رسمی، ارقام قابل توجهی قاچاق در کشور صورت می‌گیرد که حقوق دولتی را نمی‌پردازند و لازم است به این مساله توجه شود. سیستمی شدن مالیات‌ستانی و کاهش نقش ممیزان در فرآیند تعیین و دریافت مالیات نیز یک ضرورت است.مرتضی حاجی‌آقامیری دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز با اشاره به ظرفیت اشتغالزایی که صادرکنندگان کالاهای سنتی از جمله فرش در کشور ایجاد کرده‌اند، به ضرورت معافیت مالیاتی برای صادرکنندگان این بخش تاکید کرد و یادآور شد که صادرکنندگان محصولات سنتی کشور، بخش عمده‌ای از بار اشتغالزایی در کشور را بردوش دارند و افزایش مالیات‌ستانی از این گروه، عملا اشتغال در کشور را مورد تهدید قرار می‌دهد.
پرداخت‌ها به موقع ثبت نمی‌شود
هرویک یاریجانیان رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران هم گفت که براساس شکایاتی که از سوی فعالان اقتصادی به او منعکس شده، پرداخت‌های مالیاتی به سرعت در سامانه نمی‌نشیند و گاه ثبت این پرداخت‌ها تا چند ماه بعد نیز به درازا می‌کشد که این مساله فعالان بخش خصوصی را در دریافت سایر خدمات با مشکل مواجه می‌کند. داود رنگی دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز به عدم استرداد مالیات ارزش‌افزوده واردکنندگان مواد غذایی طی دست‌کم دو سال اخیر اشاره کرد و پیشنهاد داد که مبلغ ارزش‌افزوده این گروه از فعالان اقتصادی با مالیات قطعی آنان تهاتر شود.
چالش مالیاتی شرکت‌های حوزه تجهیزات پزشکی و دارویی
ابوالفتح صانعی، از اعضای هیات نمایندگان هم با اشاره به اینکه اغلب تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی با مراکز و نهادهای عمومی از جمله بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی طرف معامله هستند، گفت: پرداخت‌ها از سوی این نهادها گاه تا یک سال به طول ‌می‌انجامد و در مقابل این شرکت‌ها باید سر موعد مالیات بر ارزش‌افزوده خود را بپردازند. لازم است ترتیبی اتخاذ شود تا این شرکت‌ها بتوانند مالیات بر ارزش‌افزوده خود را همزمان با مالیات عملکرد بپردازند. مریم تاج‌آبادی دیگر عضو هیات نمایندگان نیز به شرکت‌های دانش‌بنیان و شتاب‌دهنده‌ها که به تولید دانش مشغول هستند، اشاره کرد و درخصوص تجدید و ارزیابی پرداخت مالیات ارزش‌افزوده این گروه از اقتصاد کشور تاکید کرد. محمد عبده‌زاده رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران هم به مشکل تولیدکنندگانی اشاره کرد که از ظرفیت خالی دیگر واحدهای تولیدی برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند، در حالی که سازمان امور مالیاتی آنها را به عنوان فعالان تولیدی به رسمیت نمی‌شناسد. او با بیان اینکه ۴۰ درصد تولید قراردادی در کشور به این صورت انجام می‌گیرد، خواستار کمک به حل چالش این بخش شد.
پیشنهاد تسویه مالیات با سرمایه‌گذاری در اقتصاد نوآوری
شهاب جوانمردی نایب‌رییس اتاق تهران نیز در سخنانی به قانون مترقی جهش تولید دانش‌بنیان اشاره کرد و یادآور شد که سرمایه‌گذاری در اقتصاد نوآوری کشور بسیار کمرنگ است و بنگاه‌های فعال در این حوزه، برای رشد و توسعه خود به اجرای این قانون دل‌بسته‌اند. از این رو‌ این فرصت ایجاد شود تا شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذار با ورود به سرمایه‌گذاری در اقتصاد نوآوری و شرکت‌های نوپا، بخشی از تسویه مالیاتی خود را از این طریق انجام دهند.
فعالان شناسنامه‌دار، شرکای راهبردی هستند
رییس امور مالیاتی کشور در بخش پاسخ به پرسش‌ها و مسائل مطرح شده از سوی نمایندگان بخش خصوصی، سخنان خود را با این عبارت آغاز کرد‌: این سازمان، فعالان شناسنامه‌دار را به عنوان شرکای راهبردی خود می‌شناسد و به جای مانع‌تراشی در مقابل این افراد باید راه را هموار و تسهیل کند. به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، محمدهادی سبحانیان در ادامه با اشاره به ضرورت تغییر نظام مالیات‌ستانی از حالت سنتی به صورت سیستمی گفت: اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان این هدف را محقق کرده و منجر به توسعه عدالت مالیاتی خواهد شد. او در ادامه آموزش ‌مودیان و پاسخگویی به آنان را به عنوان ارکان تکریم جامعه‌ای که اقدام به پرداخت مالیاتی می‌کند برشمرد و گفت‌: در این جهت گام‌های خوبی برداشت شده و مرکز تماس سازمان امور مالیاتی با شماره ۱۵۲۶ به صورت شبانه‌روزی پاسخگوی مودیان خواهد بود. در عین حال، اقداماتی هم در جهت عمومی کردن آموزش مالیاتی انجام شده است. رییس سازمان امور مالیاتی با اشاره به آنچه در ارتباط با جریمه بانک‌ها در قالب طرح جهش تولید مسکن مطرح شد، گفت: سازمان امور مالیاتی به‌رغم مکاتبه با نهادهای مسوول اطلاعاتی درباره افراد مشمول دریافت تسهیلات دریافت نکرده و وزارت مسکن یا بانک مرکزی باید این اطلاعات را ارائه کنند. مساله این است که نمی‌توانیم اجرای قانون را متوقف کنیم. او در ادامه با اشاره به پیچیدگی‌های قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان عنوان کرد که ایرادات این سامانه را رد نمی‌کند اما به طور طبیعی باید مدت زمانی را برای بلوغ این سامانه در نظر گرفت.
تاکید رییس سازمان مالیات بر تسهیل‌سازی ‌مودیان
رییس سازمان امور مالیات کشور در ادامه از موافقت ‌اصولی برای ایجاد اعتبار مدت‌دار برای استعلام ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم خبر داد و یادآور شد تلاش این سازمان بر این است که امور فعالان اقتصادی در حوزه مالیاتی تسهیل شود.
سبحانیان درخصوص وضعیت استرداد مالیات ارزش‌افزوده صادرکنندگان نیز این توضیح را داد که فرآیند و سرعت استرداد این مبالغ در مقایسه با دوره‌های پرداختی قبل شتاب گرفته است. او همچنین تصریح کرد که ایجاد مسیر سبز برای فعالان اقتصادی خوش‌حساب از جمله برنامه‌های تسهیل‌گری این سازمان است و در این رابطه، وی و تیم مدیریتی سازمان مالیات آماده دریافت راهکارهای پیشنهادی اتاق بازرگانی تهران هستند.
او در عین حال، از برنامه سازمان امور مالیات برای سیستمی کردن رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی ‌مودیان خبر داد و با بیان اینکه در حال حاضر، در سازمان امور مالیات ۷۰ سامانه فعال است، تصریح کرد که اصلاح و به‌‎روزرسانی این سامانه‌ها در دستورکار قرار گرفته است. وی همچنین از ایجاد و شروع به کار گروهی ویژه در سازمان امور مالیات برای واحدیابی سیستماتیک خبر داد و یادآور شد که طی دو سال گذشته، تعداد مودیان مالیاتی شناسایی شده دو برابر افزایش یافته است.
محمدهادی سبحانیان همچنین به بررسی لایحه مربوط به سامانه پایانه‌های فروشگاهی در مجلس اشاره کرد که به تایید صحن مجلس رسیده و در حال حاضر نیز مراحل رسیدگی و بررسی نظرات شورای نگهبان روی این لایحه در دست بررسی مجلس است. رییس سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه آموزش ‌مودیان در صدر برنامه‌های سازمان قرار دارد، از امکان مشارکت اتاق در برگزاری دوره‌های آموزشی سخن گفت. به گفته او، سازمان امور مالیاتی در تعامل با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به دنبال استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان برای شناسایی فرارهای مالیاتی است.
سبحانیان در ادامه یکی از مزیت‌های اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان را پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده براساس اقساط پرداخت شده برای خرید کالا عنوان کرد. او همچنین با اشاره به چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه مالیات گفت: یکی از پیچیدگی‌های نظام مالیاتی در شرایط حاضر، ظهور کسب‌وکارهای جدید است. علاوه‌بر سیستمی کردن مالیات‌ستانی که به حل مشکلات این کسب‌وکارها کمک می‌کند، قصد داریم بررسی پرونده‌های مربوط به این حوزه را هم در یک اداره‌کل متمرکز کنیم تا وحدت رویه‌ای در این زمینه حاکم شود.
محمدتقی پاکدامن، معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی نیز در رابطه با معافیت مالیاتی برای تولیدکنندگانی که از ظرفیت خالی کارخانه‌ها استفاده می‌کنند، این توضیح را داد که طبق قانون ۱۳۲ مالیات‌های مستقیم، این معافیت برای سرمایه‌گذاران خارجی برقرار است و برای بهره‌مندی شرکت‌های داخلی نیز باید ظرفیت قانونی مربوط به آن ایجاد شود.