16 - 12 - 2024
جریان پول خطرناک
نوید خیرخواه- بازار سرمایه روز گذشته با ورود نقدینگی سنگین حقیقیها به کار خود ادامه داد؛ روندی که در نگاه اول نوید رشد و رونق بیشتری میدهد اما در پس این هیجان و اعداد مثبت، زنگ خطرهایی نیز به صدا درآمده است. جریان پول خطرناک است؛ این جمله شاید در فضایی که همه از صفهای خرید و رکوردشکنی شاخصها سرمست هستند، عجیب به نظر برسد، اما تاریخ بازار سرمایه بارها نشان داده که ورود بیمحابای نقدینگی اگر بدون تحلیل و برنامهریزی درست همراه باشد، میتواند آثار منفی عمیقی برجای بگذارد.
دیروز بیش از 995میلیارد تومان پول حقیقی به بازار وارد شد و همزمان خروج 1103میلیارد تومان از صندوقهای درآمد ثابت، نشان داد که سرمایهگذاران با سرعت بیشتری به سمت داراییهای پرریسکتر حرکت میکنند. این تغییر رفتار، هرچند در کوتاهمدت باعث رشد شاخصها شده و فضایی مثبت در بازار ایجاد کرده است اما اگر نقدینگی بدون توجه به ارزندگی سهام و تحلیلهای منطقی وارد شود، در آیندهای نهچندان دور میتواند بازار را با نوسانات شدید و حتی اصلاحهای سنگین مواجه کند.
جریان نقدینگی اگر هوشمند نباشد، هیجان میسازد. در روزهای اخیر، برخی از نمادها و گروههای بزرگ با رشدهای پرشتاب مواجه شدهاند و در این میان، رفتار هیجانی برخی سرمایهگذاران حقیقی و حتی حقوقی به وضوح دیده میشود. خریدهای گلهوار و ورود سرمایهها به سهمهای بدون پشتوانه بنیادی، بازار را در معرض خطر حباب قیمتی قرار میدهد. این رفتارها نهتنها موجب زیان سرمایهگذاران تازهوارد خواهد شد، بلکه میتواند مسیر کلی بازار را نیز متزلزل کند.
در چنین شرایطی، بازار بیش از هر زمان دیگری نیازمند رفتار تحلیلی و منطقی است. رشد پرقدرت شاخصها نباید سرمایهگذاران را از توجه به اصول بنیادی و ارزندگی نمادها غافل کند. اگر جریان نقدینگی به درستی مدیریت نشود و سرمایهگذاران تنها براساس هیجان و صفهای خرید تصمیمگیری کنند، این جریان پرقدرت به عاملی برای آسیبپذیری بیشتر بازار تبدیل خواهد شد. آنچه امروز بهعنوان فرصت دیده میشود که در صورت بیدقتی، میتواند در آینده به چالشی بزرگ بدل شود.
بنابراین، در شرایطی که بازار در نقطهای حساس قرار دارد و ورود نقدینگیهای جدید به آن سرعت گرفته، توجه به تحلیلهای دقیق و پرهیز از رفتارهای احساسی بیش از پیش اهمیت دارد. مدیریت صحیح این جریان پول و هدایت آن به سمت شرکتهای بنیادی و سودآور، تنها راه جلوگیری از خطرات احتمالی و حفظ رشد پایدار بازار سرمایه خواهد بود.
غولهای دلاری، صفوف ریالی
روز گذشته بازار سرمایه در حالی به کار خود ادامه داد که همچنان شاهد روزی پرهیجان و پرتلاطم بودیم. باوجود انتظارها برای تحولات متفاوت و متعادلتر، بازار بار دیگر با فشار فروش در نمادهای بانکی و خودرویی مواجه شد. این در حالی است که نمادهای دلاری همچنان با قدرت در مسیر صعودی ایستادگی کردند و به روند مثبت خود ادامه دادند. در این میان، برخی از سرمایهگذاران از سرعت رشد بازار هیجانزده و خوشبین هستند، در حالی که گروهی دیگر با نگرانی به عرضههای اخیر نگاه میکنند و نگران ایجاد نوسانات منفی هستند. خطاب به هر دو گروه باید گفت که حفظ آرامش و دقت در تحلیل شرایط بازار، راهکار مناسبی برای عبور از این مرحله خواهد بود. اگر نگاهی دقیقتر به روند معاملات این روزها و تابلوی دلار داشته باشیم، درخواهیم یافت که تحولات بازار کاملا در چارچوب طبیعی خود قرار دارد و رشد پرقدرت اخیر نیازمند حجم خوردنها و دستبهدست شدن سهام است.
بازار سرمایه، پس از عبور از سقف تاریخی قبلی خود، اکنون در مرحلهای قرار گرفته که دیگر هیچکس از آن سقف بهعنوان مانعی یاد نمیکند. بلکه برعکس، بسیاری بر این باورند که آن نقطه اکنون به یک کف حمایتی قدرتمند برای بازار تبدیل شده و مسیر صعودی از این به بعد با گامهایی محکمتر و مطمئنتر ادامه خواهد یافت.
بازار از دید آمار
بازار سرمایه روز گذشته در فضایی متعادل و با فشارهای عرضه و تقاضای همزمان به کار خود پایان داد. در حالی که شاخص کل با ثبت رشد دودرصدی به محدوده 2653417 واحد رسید، شاخص هموزن نیز با افزایش 4/1درصدی نشان داد که نمادهای کوچکتر بازار نیز مورد توجه سرمایهگذاران قرار گرفتهاند.
یکی از مهمترین نکات روز گذشته، ورود نقدینگی حقیقی به بازار بود. براساس آمارها، 5/995میلیارد تومان پول حقیقی به کل بازار وارد شد. این ورود پول نشاندهنده آن است که جریان نقدینگی همچنان به دنبال فرصتهای سودآوری در بازار سرمایه است. در همین حال، خروج 1/1103میلیارد تومان نقدینگی از صندوقهای درآمد ثابت نشان میدهد که سرمایهگذاران تمایل بیشتری برای ورود به ابزارهای پرریسکتر مانند سهام و صندوقهای سهامی پیدا کردهاند.
در بخش سهام و حقتقدمها، ورود 1/231میلیارد تومان پول حقیقی ثبت شد که بیانگر افزایش تقاضا برای این گروه بود. همچنین، صندوقهای سهامی و مختلط با ورود 7/253میلیارد تومان پول حقیقی، همچنان یکی از گزینههای جذاب برای سرمایهگذاران باقی ماندند. این روند نشان میدهد که سرمایهگذاران حقیقی به دنبال حضور در ابزارهایی هستند که بازدهی بیشتری را در شرایط مثبت بازار فراهم کنند.
در میان گروههای مختلف بازار، 50 شرکت بزرگ با ورود 5/364میلیارد تومان نقدینگی حقیقی عملکرد مثبتی داشتند. این گروهها معمولا با توجه به شرایط بنیادی و نرخهای تعادلی ارز، در مقاطع رشد بازار بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. در همین حال، صندوقهای اهرمی نیز توانستند با ورود 8/171میلیارد تومان نقدینگی حقیقی، خود را به عنوان یکی دیگر از گزینههای سرمایهگذاری جذاب معرفی کنند.
در بخش صندوقهای کالایی و طلا، خروج 6/107میلیارد تومان پول حقیقی گزارش شد. این خروج میتواند ناشی از کاهش تمایل سرمایهگذاران به داراییهای امن مانند طلا و افزایش اقبال آنها به سهام و صندوقهای سرمایهگذاری پرریسکتر باشد.
بازار دیروز از نظر عملکرد شاخصها نیز قابلتوجه بود. رشد 51994واحدی شاخص کل و 11665واحدی شاخص هموزن، نشان داد که جریان نقدینگی بهطور همزمان در صنایع بزرگ و کوچک در حال گردش است. برتری 38/1 برابری قدرت خرید حقیقیها در صندوقهای سهامی و مختلط نیز گواه این موضوع است که سرمایهگذاران حقیقی همچنان با اطمینان بیشتری در حال ورود به بازار هستند.
در مجموع، بازار سرمایه با ثبت یک روز مثبت و متعادل نشان داد که توانایی جذب نقدینگیهای جدید را دارد. ورود 5/995میلیارد تومان پول حقیقی به بازار و خروج نقدینگی از صندوقهای کمریسک، نشانهای از اعتماد مجدد سرمایهگذاران به بازار سرمایه است. با این حال، آنچه در روزهای آینده اهمیت بیشتری پیدا میکند، رفتار منطقی و تحلیلی سرمایهگذاران در مواجهه با فرصتهای بازار است.
انباشت تقاضا؛ فرصتهای بزرگ در روزهای آینده
آنچه این روزها جذابیت بازار سرمایه را دوچندان کرده است، انباشت تقاضای سنگین از سوی سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی است. این تقاضا به دلیل شرایط صعودی دلار و وضعیت بنیادی مناسب بسیاری از شرکتها، هنوز بهطور کامل پاسخ داده نشده و هر روز به روزهای بعد منتقل میشود. این انباشت تقاضا میتواند در روزهای پیشرو به ویژه امروز و فردا، فرصت بزرگی برای بازار ایجاد کند تا با فراغ بال بیشتری به مسیر خود ادامه دهد. نکته قابلتوجه آن است که جریانهای نقدینگی که تاکنون در مواجهه با رشد سریع بازار یا روند را باور نداشتند یا به امید اصلاح قیمتی اقدام به فروش کردند، بار دیگر وارد چرخه خرید شدهاند. این جریان نقدینگی در روزهای اخیر با حجم خوردنهای بالا و معاملات سنگین، توانسته است استحکام بیشتری به روند صعودی بازار ببخشد. حتی اگر بازار در روزهای آینده به تعادل برسد و روندی درجا زننده را تجربه کند، باز هم به مسیر صعودی خود بازخواهد گشت و این موضوع میتواند به دوام و قوام حرکت بازار کمک کند.
بازار سرحال در روزی نیمهتعطیل
بازار سرمایه روز گذشته در حالی معاملات خود را آغاز کرد که بخش زیادی از کشور در وضعیت نیمهتعطیل قرار داشت. این شرایط یادآور روزهای دوران کرونا بود که باوجود تعطیلی بخشهای زیادی از اقتصاد کشور، بازار سرمایه همچنان بهعنوان قلب تپنده اقتصاد به فعالیت خود ادامه میداد. روز گذشته نیز فعالان بازار با شوق و اشتیاق زیادی منتظر آغاز معاملات بودند و با قدرت بیشتری در صحنه حاضر شدند.
در این روزها که بازار پس از شوک مثبت حذف نیما وارد مسیر جدیدی شده، شوق و اشتیاق برای ادامه روند مثبت در میان سرمایهگذاران به وضوح دیده میشود. برخلاف دورههای گذشته که تعطیلی بازار، بهانهای برای توقف روند آن بود، اکنون فعالان بازار بهخوبی درک کردهاند که فرصتهای پیشرو بسیار ارزشمند بوده و نباید وقفهای در این حرکت ایجاد شود. موتور بازار تازه روشن شده و توقف هرچند کوتاهمدت میتواند انرژی مثبت این روزها را کاهش دهد.
فروکش هیجان؛ آغاز تعادل
پس از شوک مثبت و تقاضای شدید روزهای اخیر، بازار سرمایه روز گذشته به تعادل نسبی رسید. شدت عطش خرید که در روزهای قبل موجب تشکیل صفهای سنگین خرید شده بود، بهطور طبیعی کمی فروکش کرد و معاملات متعادلتری در نمادهای مختلف بهویژه در گروههای بانکی و خودرویی انجام شد. تعداد نمادهایی که در محدودههای مثبت و متعادل قرار داشتند، بهطور محسوسی افزایش یافت و به نظر میرسد این روند در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد.
درواقع، فروکش هیجان اولیه و ورود به فاز تعادل برای بازار امری کاملا طبیعی و لازم است. این اتفاق به بازار فرصت میدهد تا در فضایی منطقیتر و بدون هیجانات غیرمنطقی به مسیر خود ادامه دهد. انتظار میرود که در روزهای آینده، موجی از تعادل و تحلیلمحوری جایگزین هیجان روزهای گذشته شود و جریان نقدینگی وارد نمادهایی شود که از منظر بنیادی و تحولات اخیر ارزی، شرایط بهتری برای رشد دارند.
از هیجان تا تحلیل؛ تغییر فاز بازار
یکی از نکات قابلتوجه در روز گذشته، تغییر رفتار تحلیلگران تکنیکال و چارتیستها بود. این گروه که پیشتر با سلاح تحلیلهای نموداری به دنبال شناسایی مقاومتها و حمایتهای کلیدی بازار بودند، اکنون به نظر میرسد که تحتتاثیر فضای مثبت بازار، از تحلیلهای دقیق خود فاصله گرفته و ترجیح دادهاند از این مناظر زیبای بازار لذت ببرند. با این حال، این هیجان نمیتواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.
همزمان با فروکش کردن موج هیجانی بازار، انتظار میرود که تحلیلهای عقلانی و منطقی جای خود را به رفتارهای هیجانی بدهند. سرمایهگذاران نیز بهتدریج به سمت نمادهایی حرکت خواهند کرد که از منظر بنیادی و تحولات جدید ارزی، سودآوری بهتری خواهند داشت. جریانهای پولی که تاکنون در انتظار فرصت مناسب بودند، در روزهای آینده دست به کار خواهند شد و بهویژه در نمادهایی که به تعادل رسیدهاند، اقدام به خرید خواهند کرد.
بازار سرمایه اکنون در آستانه فاز جدیدی از رشد قرار دارد که در آن، تحلیل و منطق جایگزین هیجان خواهد شد. این تغییر فاز میتواند موجب تقویت روند صعودی و جذب نقدینگیهای جدید به بازار شود. در این مسیر، شرکتهایی که از شرایط جدید ارزی و اقتصادی سود بیشتری میبرند، در کانون توجه سرمایهگذاران قرار خواهند گرفت و این موضوع میتواند جهتگیری بازار را در روزهای آتی مشخص کند.
موج دوم؛ تمرکز بر صنایع کلیدی
با عبور از موج اول صعودی، بازار سرمایه اکنون در آستانه ورود به موج دوم قرار دارد، موجی که دیگر یکپارچه و همگون نخواهد بود. برخلاف موج نخست که تمام صنایع و شرکتها بهطور همزمان و گسترده رشد میکردند، در موج دوم، بازار روی صنایعی تمرکز خواهد کرد که بیشترین تاثیر مثبت را از تغییر نرخ نیما دریافت میکنند. انتظار میرود که توجه سرمایهگذاران در این مرحله به سمت گروههای پالایشی، پتروشیمی، فلزات اساسی، فولاد، بانکها و برخی از هلدینگهای مرتبط با این صنایع معطوف شود.
نکته قابلتوجه این است که در دل این صنایع نیز بازار به سراغ تمامی شرکتها و نمادها نخواهد رفت. جریان پول و سرمایهگذاران با دقت بیشتری عمل خواهند کرد و نمادهایی را انتخاب میکنند که از منظر بنیادی و تاثیرپذیری از تغییرات ارزی، شرایط بهتری داشته باشند. به این ترتیب، موج دوم بازاری گزیدهکارتر خواهد بود و استراتژی سهامداران در این مرحله باید بر سوار شدن بر این موج و حرکت همراه با آن استوار باشد.
ورود جریان نقدینگی معطلمانده به موج دوم
یکی از ویژگیهای مهم موج دوم، ورود جریان پولی است که تاکنون پشت خط بازار باقی مانده و هنوز فرصت ورود پیدا نکرده است. این نقدینگی که از سوی سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی بهصورت بالقوه در انتظار ورود به بازار بوده است، با اطمینان بیشتری در موج دوم وارد بازار خواهد شد و خریدهای خود را با تمرکز بر نمادهای منتخب انجام خواهد داد. این امر میتواند تقویتکننده حرکت موج دوم باشد و فرصتی جدید برای سرمایهگذاران ایجاد کند.
موج سوم؛ بازگشت به شرکتهای کوچک و بنیادی
پس از موج دوم، بازار بهتدریج وارد موج سوم خواهد شد که ماهیتی متفاوت با دو موج قبلی دارد. در این مرحله، توجه بازار از صنایع بزرگ و شاخصساز به سمت شرکتهای کوچکتر و بنیادیتر معطوف خواهد شد. شاخص هموزن در این موج اهمیت بیشتری پیدا میکند و بازار به سمت شرکتهایی با شرایط بنیادی مناسب حرکت خواهد کرد.
همزمان با آغاز موج سوم، انتشار گزارشهای آذرماه و تحلیل عملکرد ۹ ماهه شرکتها میتواند چشمانداز واضحتری از وضعیت مالی و عملکردی آنها در اختیار سرمایهگذاران قرار دهد. این گزارشها، ابزاری مهم برای تحلیل دقیقتر و تصمیمگیری بهتر در بازار خواهند بود. درواقع، موج سوم را میتوان فرصتی برای غربالگری دقیقتر و انتخاب بهترین نمادها براساس گزارشهای عملکردی و بنیادی دانست.
سناریوپردازی و تحلیل؛ راهی برای پرهیز از جوزدگی
در این مرحله، سهامداران باید با استفاده از تحلیلهای بنیادی و سناریوپردازی دقیق، گزینههای مناسب را شناسایی کنند. پرهیز از رفتارهای هیجانی و جوزدگی، یکی از مهمترین توصیههایی است که در این روزها باید به آن توجه داشت. بازار طی ماههای گذشته بارها نشان داده است که حتی حقوقیهای بزرگ و باسابقه نیز تحتتاثیر رفتارهای گلهوار و جو عمومی بازار قرار گرفته و بدون تحلیل، تصمیمات اشتباهی اتخاذ کردهاند. مدیریت داراییهای بزرگ نیازمند نگاه تحلیلی و منطقی است، نه پیروی کورکورانه از جریانهای روزمره بازار.
نیاز به شفافیت در عملکرد صندوقها
یکی از مسائل مهم روز گذشته، بازگشت جریان پول به صندوقهای سرمایهگذاری بود که بهویژه در صندوقهای درآمد ثابت و سهامی اهرمی مشهود بود. اگرچه این رویداد به خودی خود نشانه مثبتی از اعتماد سرمایهگذاران به بازار سرمایه و ابزارهای غیرمستقیم آن است اما پرسشهای مهمی را نیز به همراه دارد. یکی از این پرسشها، عملکرد مدیران صندوقها در مواجهه با شرایط بازار است.
چگونه ممکن است مدیری که در دو ماه گذشته، هنگام رشد ۴۰ تا ۵۰درصدی بازار، با منابعی که در اختیار داشته صرفا نظارهگر بوده و به بازار اعتقاد نداشته است، حالا با صدورهای جدید بتواند استراتژی موثری ارائه دهد؟ یا چرا مدیر صندوق اهرمی که ذاتا باید ریسکپذیر باشد اما رویکردی محافظهکارانه اتخاذ کرده، اکنون با صدورهای جدید به میدان میآید؟ اینها پرسشهایی است که پاسخگویی به آنها نیازمند شفافیت بیشتر در عملکرد صندوقها و نظارت دقیقتر نهادهای مسوول است.
بازار سرمایه، بهویژه در شرایط فعلی که جریانهای قوی پولی به سمت آن هدایت میشود، نمیتواند صرفا به گزارشهای ماهانه محدود شود. مدیران صندوقها باید همانند مدیران پورتفویهای حقوقی، تحت نظارت دقیقتر قرار گیرند و عملکردشان بهطور شفاف به سرمایهگذاران ارائه شود. سازمان بورس نیز وظیفه دارد با ارتقای شفافیت در گزارشدهی، از قفل شدن دوباره جریانهای پولی در برخی صندوقها جلوگیری کند. این تغییرات، نهتنها اعتماد عمومی را افزایش میدهد، بلکه از تکرار اشتباهات گذشته نیز جلوگیری خواهد کرد.
آمادگی برای جریانهای جدید پولی
بازار سرمایه امروز بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه قرار گرفته است. صدای شاخص کل، اگرچه بلندتر از سودآوری پرتفوی بسیاری از سهامداران بوده اما خبر از ورود جریانهای قوی نقدینگی به بازار میدهد. این شرایط بهوضوح نشان میدهد که بازار سرمایه در آستانه تبدیل شدن به مقصد اصلی سرمایهگذاران است.
با این حال، پرسش کلیدی این است: آیا بازار برای این حجم از جریان نقدینگی و ورود سرمایهگذاران جدید آماده است؟ شواهد حاکی از آن است که سرعت تحولات بازار از توان تصمیمگیری و آمادهسازی زیرساختها پیشی گرفته است. پیشتر درباره ضرورت آمادهسازی بازار برای عرضههای اولیه و سهام پروژهها صحبت شده بود. این موضوع اکنون بهشدت اهمیت پیدا کرده است چرا که بدون آمادگی لازم، جریان پولی که به بازار میآید، ممکن است بهسرعت از آن خارج شود و با تجربههای تلخ پروژههای شکستخورده، سرمایهگذاران دوباره از بازار دلسرد شوند.
ضرورت تغییر در ساختارهای مدیریتی و سیاستگذاری
بازار سرمایه نمیتواند با دست فرمان قدیمی به مسیر جدید ادامه دهد و نیاز به تحولات اساسی در شیوه مدیریت، سیاستگذاری و رفتارهای نهادهای ناظر بیش از پیش احساس میشود. اگر این تغییرات بهسرعت رخ ندهد، جریان پولی که میتواند موتور رشد بازار باشد، بهراحتی به عاملی برای آشفتگی و بیثباتی تبدیل خواهد شد.
این تغییرات باید در حوزههایی همچون ارتقای شفافیت، تسهیل دسترسی به اطلاعات، بهبود فرآیندهای عرضههای اولیه و تعریف ابزارهای مالی جدید انجام شود. علاوهبر این، باید به نحوه برخورد با جریانهای نقدینگی توجه ویژهای داشت. سرمایهگذاران، بهویژه در دورههای صعودی، انتظار دارند که بازار نهتنها بستری برای کسب سود باشد، بلکه بتواند اعتماد آنها را جلب کرده و آیندهای پایدار برای سرمایههایشان تضمین کند.
نقش جریان پول در حرکت اخیر بازار
یکی از مهمترین ویژگیهای بازار روز گذشته، نقش پررنگ جریان پول بود. این جریان نقدینگی که بهوضوح از منابع بیرون بازار تامین شده بود، توانست تغییرات قابلتوجهی در روند معاملات ایجاد کند. حرکت نقدینگی به سمت سهام و ابزارهای سرمایهگذاری، نهتنها نشانهای از اعتماد مجدد سرمایهگذاران به بازار است، بلکه بیانگر تحولی اساسی در رفتار مالی جامعه است.
نکته مهم این است که این جریان پول نهتنها به دلیل اخبار مثبت اخیر، بلکه به دلیل برنامهریزیهای دقیقتر و تصمیمات اقتصادی منطقیتر، توانسته است بهگونهای پایدارتر وارد بازار شود. با این حال، ضروری است که بازیگران بازار، ازجمله نهادهای نظارتی و مدیران صندوقها، ردپای این جریان را با دقت دنبال کرده و تاثیر آن را بر روند کلی بازار درک کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد