جزئیات تسهیلات‌دهی برای حمایت از تولید و اشتغال

صدا‌و‌سیما- تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، به منظور حمایت از تولید و اشتغال پایدار و رشد تولید ملی از طرق مختلف از جمله افزایش سرمایه‌گذاری، ارتقای بهره‌وری، تکمیل طرح‌های تولیدی نیمه‌تمام و احیای واحد‌های تولیدی راکد، بازسازی و نوسازی واحد‌های تولیدی موجود، استفاده از ظرفیت‌های خالی بنگاه‌های تولیدی و تکمیل زنجیره ارزش تولید، منابع مالی موضوع این تبصره با تاکید بر یکپارچه‌سازی حمایت‌های دولت و بسط عدالت سرزمینی در راستای رشد و پیشرفت استان‌های کشور با اولویت طرح‌های تولید دانش‌بنیان و پیشران، تسهیلاتی در نظر گرفته است.
مطابق قانون بودجه، بخشی از این تسهیلات از منابع دولتی و بخش دیگر آن (دوبرابر منابع دولتی) از منابع بانکی تامین می‌شود. به عبارت دیگر، برای تامین منابع لازم برای اعطای تسهیلات تبصره ۱۸، یک واحد از منابع دولت با نرخ صفر درصد با دو واحد از منابع بانکی با نرخ بهره مصوب شورای پول و اعتبار تلفیق می‌شود و در نهایت به‌طور میانگین، با نرخ بهره ۱۵ درصد، در اختیار کسب‌و‌کار‌ها گذاشته می‌شود.
از سال ۱۴۰۰، یعنی از ابتدای دولت سیزدهم، سیاستگذاری در خصوص نحوه تخصیص تسهیلات تبصره ۱۸ به وزارت اقتصاد واگذار شده است و این وزارتخانه، مسوولیت تخصیص این منابع به دستگاه‌های مختلف، جهت اعطای تسهیلات را برعهده دارد.
فرآیند اجرایی اعطای تسهیلات تبصره ۱۸
همان‌گونه که گفته شد، وزارت اقتصاد برمبنای نیاز هر استان، سهم مشخصی از منابع تبصره ۱۸ را به دستگاه‌های آن استان اختصاص می‌دهد. دستگاه‌های استانی نیز طرح‌های اقتصادی مرتبط با آن استان را که متقاضی دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ هستند، بررسی می‌کنند و در صورتی که آن طرح‌ها، حائز شرایط لازم برای اخذ تسهیلات باشند، برای دریافت وام به بانک‌های عامل معرفی می‌شوند.
اگر یک طرح، جنبه فرا استانی و ملی داشته باشد، به این معناست که آثار اجرایی شدن آن، کشوری باشد و نه استانی، فرآیند بررسی صلاحیت آن طرح، از سوی ستاد دستگاه‌های اجرایی مربوطه بررسی می‌شود، نه اداره استانی آن دستگاه. یعنی به عنوان مثال، اگر موضوع یک طرح ملی، مرتبط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد، شرایط آن مستقیما در ستاد وزارت ارشاد بررسی می‌شود و نه اداره ارشاد استانی که محل اجرای آن طرح است.
چه کسانی می‌توانند تسهیلات تبصره ۱۸ را دریافت کنند؟
صاحبان طرح‌های اقتصادی و کارآفرین در هر استان، متناسب با موضوع طرح، به سامانه اینترنتی دستگاه مربوطه مراجعه می‌کنند و پس از بارگذاری طرح خود در آن سامانه، مراحل بررسی شدن طرح را از طریق سامانه آن دستگاه پیگیری می‌کنند و در صورت نیاز، برای دفاع از طرح خود، با دعوت دستگاه مربوطه، در آن اداره حضور پیدا می‌کنند.
دستگاه‌های اجرایی ارائه‌دهنده تسهیلات تبصره ۱۸ عبارتند از وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، صمت، راه‌و‌شهرسازی، نفت، گردشگری، کار، ارتباطات، علوم، نیرو، بهداشت، ارشاد، آموزش‌و‌پرورش، ورزش و جوانان و معاونت‌های علمی و فناوری و توسعه روستایی.
برخی نهاد‌های حمایتی نظیر بنیاد برکت، کمیته امداد، سازمان بهزیستی، بنیاد علوی، بنیاد شهید، بنیاد کرامت آستان‌قدس رضوی، سازمان عشایر، سازمان بسیج سازندگی، هیات حمایت از صنایع، سازمان زندان‌ها و صندوق نوآوری و شکوفایی نیز بر حسب ضوابط، اقدام به ارائه تسهیلات تبصره ۱۸ به متقاضیان تحت پوشش می‌کنند.
به‌طور کلی مراحل اجرایی دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ به ۳ بخش تقسیم می‌شود که هر کدام از آنها به طور متوسط، ۱۵ روز به طول می‌انجامد:
– اعلام مدارک مورد نیاز به متقاضی و بارگذاری طرح و مدارک از سوی او در سامانه دستگاه مربوطه.
– بررسی توجیه اقتصادی و مالی طرح انعقاد قرارداد با متقاضی و پرداخت تسهیلات به او پس از اخذ وثیقه.
گفتنی است صاحبان واحد‌های تولیدی کوچک، متوسط و بزرگ، واحد‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان، واحد‌های قابل احیا و همچنین صاحبان فعالیت‌های پیشران و صاحبان کسب‌و‌کار‌های خانگی می‌توانند برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند.