جزئیات چالش آبی ایران و عراق

«جهان صنعت»-با وجود اینکه ما مشکلات اقلیم را نفی می‌کنیم یا سعی می‌کنیم وارد موضوع تغییر اقلیم نشویم، قربانیان تغییر اقلیم در منطقه هستیم و پیش‌بینی می‌شود که تنش آبی ایران با کشورهای دیگر از جمله عراق و دیگر کشورها افزایش پیدا ‌کند.
رییس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق بازرگانی ایران در مورد اظهارات مقامات عراقی مبنی بر اینکه ایران حق‌آبه این کشور را پرداخت نمی‌کند، اظهار کرد: اروند تنها رودخانه‌ای است که از ایران به عراق می‌ریزد؛ آب سدهایی که در کارون زده شده حتی به مردم خوزستان هم داده نمی‌شود یعنی مساله خشکسالی اروند است. مشکل عراقی‌ها دجله و فرات است که از ترکیه سرچشمه می‌گیرد و ترکیه سدهایی روی آن تاسیس کرده است. در پی این اقدام و کم شدن حق‌آبه عراق از دجله و فرات باعث شده که کم‌آبی اروند هم خود را نشان دهد؛ از سمت ایران هور هم درحال خشک شدن است.
فرشید شکرخدایی افزود: موضوع مالکیت اروند موضوع قدیمی است که ما هشت سال به خاطر آن جنگیده‌ایم و به پیمان الجزایر منتج شد. در نظام‌های بین‌المللی ۵۰ درصد حق‌آبه برای پایین‌دست است یعنی ترکیه هم باید ۵۰ درصد از آب دجله و فرات را به عراق بدهد. در مورد هیرمند هم افغانستانی‌ها باید ۵۰ درصد آب را به ایران بدهند؛ این یک قانون بین‌المللی در مورد حق‌آبه پایین دست نسبت به منشاء آب است.
شکرخدایی تصریح کرد: کل خاورمیانه دچار تنش آبی است و همه کشورها همین چالش را دارند. موضوع کاهش آب در دریای خزر هم جدی بوده و ورودی‌های آن کم شده است. به نظر می‌رسد موضوع تغییر اقلیم است نه اینکه آب باشد و ندهند. یکی از تبعات گرم شدن زمین تنش‌های آبی بین کشورها، منطقه‌ها و استان‌هاست. ما همین چالش را در مورد اصفهان داریم که در سطح استان است، یعنی همین چالش در سطح کشوری هم وجود دارد.
وی اضافه کرد: بهتر است که عراقی‌ها به جای آنکه به ایرانی‌ها این موضوع را بگویند، مشکل را با ترکیه حل کنند چراکه مشکل اصلی مربوط به ترکیه و دجله و فرات است. ایران هم از ریزگردها و مشکلاتی که ایجاد می‌کنند آسیب می‌بیند، چراکه منشأ ریزگردها، عراق بوده و دلیل آن هم کم‌آبی دجله و فرات است که به دلیل ایجاد سد توسط ترکیه اتفاق افتاده است. بنابراین چالش اصلی عراق با ترکیه است اما برای اینکه تنها با ترکیه این چالش را مطرح نکنند، علیه ایرانی‌ها هم مطرح کرده‌اند.
رییس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: عراقی‌ها ادعا می‌کنند که با ترکیه به نتیجه رسیدند و در مورد ایران نتیجه‌ای حاصل نشده، درحالی که حجم مشکل دو کشور در زمینه آب شبیه به هم نیست، ما حق‌آبه‌ای را به سرزمین عراق نمی‌دهیم بلکه به اروندرود می‌دهیم که هور مشترک بین دو کشور است. قبول داریم که آنها حق دارند اما ما در سرزمین اصلی خود در خوزستان هم همین مشکل را داریم. عراقی‌ها تهدید به شکایت کرده‌اند، ولی از طرف ایران یعنی وزارت نیرو یا دیگر نهاد‌های ذی‌ربط هنوز به طور رسمی واکنشی را ندیده‌ایم.
شکرخدایی همچنین با اشاره به عدم پرداخت حق‌آبه ایران توسط افغانستان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که ما هم مثل عراقی‌ها باید موضوع حق‌آبه هیرمند را جدی بگیریم و اگر لازم است شکایت هم کنیم. قسمت زیادی از خشکسالی حوزه آبریز هیرمند ما ناشی عدم پرداخت حق‌آبه توسط افغانستان است، زمانی که دولت داشتند این حق‌آبه را نمی‌دادند، الان هم باز نمی‌دهند. به نظر می‌رسد که ما هم باید این روال را جدی گرفته و بتوانیم حق خود را از هیرمند بگیریم. در این زمینه کاهلی می‌کنیم و این رفتار عراقی‌ها نشان می‌دهد که ما هم باید نسبت به هیرمند جدی باشیم.