جنجال بر سر هیچ!

عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران اخیرا اعلام کرد با تنگ‌تر شدن عرصه تحریم‌ها ممکن است ایران ناچار به خروج مهاجران افغان در ایران در سال ۱۳۹۸ شود. به گفته او مهاجران افغان در ایران هزینه‌های زیادی را برای کشور ایجاد می‌کنند که در شرایط کنونی امکان تامین آن نیست. از جمله هزینه‌های مهاجران افغان که عراقچی به آنها اشاره کرده، هزینه‌های تحصیل رایگان و خروج گسترده ارز توسط آنهاست.
اما این جمله عراقچی بیشتر خطاب به طرف اروپایی بود که مدام به بهانه ترس از خشم آمریکا در انجام وظایفش ذیل برجام شانه خالی می‌کند و می‌گوید تبعات تجارت با ایران خارج از برجام است. ایران هم به دنبال یادآوری هزینه‌هایی است که عدم تعهد به کشورمان، نه فقط در چارچوب برجام که در خارج از آن، می‌تواند چالشی بزرگ برای اروپایی‌ها شود.
با این حال اظهارات عراقچی در‌باره مهاجران افغان در ایران به واکنش‌های متفاوتی منجر شد. برخی از نظر اقتصادی به آن نگاه کردند و این تصمیم را تایید کردند و خواهان زمینه‌سازی برای خروج مهاجران افغان از کشور با بستر‌سازی و هماهنگی با کشور افغانستان شدند به نحوی که مهاجران افغان نیز با مشکلات زیادی مواجه نشوند. در مقابل برخی کشورهای خارجی این تصمیم را سیاسی دانستند و خواهان خودداری از اخراج مهاجران افغان از ایران در سال ۱۳۹۸ شدند. از جمله وزارت خارجه افغانستان که خواهان خودداری ایران از این اقدام بر اساس تفاهمنامه‌هایی که آنها اشاره می‌کنند شدند. همزمان برخی مهاجران افغان در ایران در شبکه‌های اجتماعی خواهان باز شدن مرزهای ترکیه برای مهاجرت به این کشور شدند.
بعد از این اظهارات تحریک‌آمیز و نگران‌کننده‌، عراقچی معاون وزیر امور خارجه به ارائه توضیحات تکمیلی در این رابطه پرداخت.
وی با اظهار تعجب از برخی اظهارنظرها و برداشت‌های غلط از سخنانش اظهار داشت: ‎بحث مهاجران و پناهندگان یک بحث بین‌المللی است و مدیریت و تامین هزینه‌های مربوط به آن نیز یک مسوولیت بین‌المللی به شمار می‌رود.
‎عراقچی افزود: اینکه مردم ایران بر مبنای اعتقادات انسانی و اسلامی خود ظرف ۴۰ سال گذشته سخاوتمندانه حق مهمان‌نوازی را در مورد پناهندگان و مهاجران اعم از افغان یا سایر ملیت‌ها به طور کامل به جا آورده و باز هم به جا خواهد آورد یک بحث است، اینکه سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، به خصوص کشورهای غربی که اتفاقا مسبب بسیاری از مصیبت‌های مردم افغانستان هستند هم باید وظیفه و مسوولیت خود را انجام دهند، یک بحث دیگر است.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد: دولت‌های اروپایی باید سهم خود را در پذیرایی از مهاجران ادا کنند، حال یا در قالب پرداخت هزینه‌ها یا با پذیرش بخشی از آنها در کشورهای خود. عراقچی اظهار داشت‌: این یک مطالبه جدی جمهوری اسلامی است و وزارت امور خارجه سال‌هاست که آن را از طریق کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد، مقامات اروپایی و دولت افغانستان پیگیری کرده و باز هم به طور جدی پیگیری خواهد کرد.
وی همچنین گفت: بدیهی است در شرایط حاضر که تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی دولت آمریکا بدون هیچ توجیه بین‌المللی بر ایران تحمیل شده و آن دولت سعی در محدودیت شدید منابع مالی جمهوری اسلامی دارد، مطالبه‌گری ملت ایران ابعاد جدیدی می‌یابد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران کاملا با مسوولیت‌های اسلامی، انسانی و بین‌المللی خود آشنا بوده و به آنها پایبند است، گفت: موضوع اخراج یا بازگرداندن مهاجران و پناهندگان به هیچ‌وجه در دستور کار دولت ایران قرار ندارد اما اینکه گزینه‌های جدیدی در برابر آنها قرار داده شود امر جداگانه‌ای است.