جنجال بر سر چاه‌های گاز خزر

دو روز پس از اظهارات اردشیر دادرس رییس انجمن صنفی «سی‌ان‌جی» که گفته بود روسیه حق برداشت از هشت حلقه چاه بزرگ گازی در دریای خزر را به ایران نمی‌دهد، سفارت روسیه در تهران این موضوع را تکذیب کرد.
سفارت روسیه تاکید کرد: «با توجه به اظهارات عنوان شده آقای اردشیر دادرس در مصاحبه آژانس خبری ایلنا، سفارت روسیه در ایران اعلام می‌دارد که این بیانات منطبق بر واقعیت نیست و تحریک هدفمند در جهت تضعیف روابط دوستانه روسیه و ایران است.»
چند روز پیش اردشیر دادرس رییس انجمن صنفی «سی‌ان‌جی» اعلام کرد که «طبق معاهده و توافق ایران و روسیه تا زمانی که تراز گاز ایران مثبت است و تولید به نسبت مصرف داخلی جوابگو است جمهوری اسلامی حق استخراج از هشت منابع گازی دریای خزر را ندارد. به گفته دادرس تا زمانی که تراز گاز ایران مثبت است و تولید به نسبت مصرف داخلی جوابگو است جمهوری اسلامی حق استخراج منابع گازی دریای خزر را ندارد. او همچنین گفته بود که در حال حاضر روسیه
۱/ ۱۸ درصد از ذخایر گاز دنیا را داراست و این رقم در مورد ایران ۹/ ۱۷ درصد است. اگر ایران از خزر هم گاز استخراج کند این رقم به ۲/ ۱۸ درصد رسیده و در مقام بالاتری از روسیه قرار می‌گیرد. طبق توافق‌هایی که قبلا با روسیه صورت گرفته نباید چنین شود و روسیه همچنان باید در صدر باشد.
پیرو انتشار این خبر شرکت نفت خزر نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: آنچه مصاحبه‌شونده درباره سلب اختیار از ایران برای برداشت از هشت حلقه چاه بزرگ گازی در محدوده آبی ایران در خزر عنوان کرده‌اند، مطلبی کاملا غیرعلمی و غیرکارشناسی و به ‌نوعی تداعی‌کننده روابط شوروی و ایران در دهه ۱۳۲۰ است که متاسفانه از عدم‌شناخت نسبت به توان و قدرت سیاسی جمهوری اسلامی ایران و همین‌طور ناآشنایی با مباحث زمین‌شناسی، حفاری و اکتشاف منابع هیدروکربوری حکایت دارد؛ چراکه پرواضح است طبق رویه‌های جاری در صنایع بالادستی نفت و گاز، وجود یک ساختار هیدروکربوری پس از مطالعات ژئوفیزیکی موفق تایید می‌شود و پس از عملیات حفاری‌ است که نفتی یا گازی بودن ساختار را مشخص می‌کند. حال اینکه وجود هشت چاه بزرگ گازی در خزر جنوبی از کجا به ذهن مصاحبه‌شونده رسیده است، جای سوال دارد.شرکت نفت خزر همچنین تاکید کرده بود: روابط نفتی ایران و روسیه در طول سالیان گذشته، همواره روابطی مطلوب و براساس منافع دو طرف بوده و بدیهی است ایران همواره در حوزه خزر، با قدرت و بر اساس منافع ملی به نحوی عمل می‌کند که ضمن حفظ استقلال و عزت کشورمان، روند فعالیت‌های اکتشافی و توسعه‌ای صنعت نفت بر اساس برنامه‌های از پیش تعیین‌شده و سیاست‌های کلان شرکت ملی نفت ایران ادامه یابد. کمااینکه پیش از این و مبتنی بر مطالعات ژئوفیزیکی جامعی که از سوی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در خزر جنوبی انجام شد، حفاری اکتشافی در دستور کار متخصصان صنعت نفت کشورمان قرار گرفت و ایران در سال ۱۳۹۱ برای اولین بار موفق به کشف نفت در آب‌های عمیق خزر (در فاصله ۲۵۰ کیلومتری از ساحل ایران) شد تا امروز میدان سردارجنگل، برگ زرینی از افتخارات صنعت نفت کشور باشد.
وزارت خارجه توضیح بدهد
در همین حال، علیرضا سلیمی عضو هیات رییسه مجلس در تذکری به وزارت امور خارجه گفت: هر چند سفیرمان در روسیه مخالفت روسیه برای برداشت گاز ایران از دریای خزر را تکذیب کرد اما انتظار این است که وزارت خارجه، وزارت نفت و سایر مسوولان به موقع اطلاع‌رسانی کنند.
وی افزود: در موضوع ماده ۲۳۴ مکرر که در مجلس ما انجام می‌دهیم، معاون نظارت مجلس باید هر سه ماه یک بار گزارشی را به صحن ارائه دهد. از سال گذشته تا به حال گزارشی در این رابطه نداده‌اند. معاونت نظارت باید این گزارش‌ها را قطعی کند و به صحن ارائه دهد تا به جایی برسد.
این عضو هیات رییسه مجلس با اشاره به ادعاها در مورد مخالفت روس‌ها برای اینکه ایران از دریای خزر گاز برداشت کند، تاکید کرد: باید به شایعات پایان داد. درست است که سفیرمان در روسیه درباره این موضوع، موضع گرفته است اما واقعیت چیز دیگری است. انتظار این است که وزارت خارجه، وزارت نفت و سایر مسوولان به موقع اطلاع‌رسانی کنند.
چقدر گاز در خزر داریم؟
بر اساس گزارش‌های رسمی، در حال حاضر ۴۶ ساختار کوچک و بزرگ نفتی در اعماق بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ متری با ذخایر بالغ بر ۴۸ میلیارد بشکه نفت و گاز در بستر دریای خزر در آب‌های ایران، شناسایی شده است.
دریای خزر به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه جهان با دارا بودن نزدیک به ۴۰ درصد مجموع مساحت دریاچه‌های دنیا از حیث ذخایر نفت و گاز جزو مناطق بکر جهان به شمار می‌آید.
سکوی نیمه‌شناور ایران- امیرکبیر به عنوان بزرگ‌ترین سکوی حفاری و نفتی خاورمیانه که قابلیت حفاری و کشف نفت تا عمق ۱۰۰۰ متر از سطح و ۶۰۰۰ متر از بستر را داراست به همراه سه شناور پشتیبان با نام‌های کاسپین در سال ۱۳۸۸ آماده و با شروع حفاری در آب‌های خزر برای اولین بار در سال ۱۳۹۱ موفق به کشف دو میلیارد بشکه نفت سبک در ساختار ۲/۶ شد. این میدان گازی که به سردار جنگل معروف است در فاصله ۲۵۰ کیلومتری سواحل ایران قرار دارد از نظر حق مالکیت متعلق به ایران است و مورد اجماع تمام کشورهای حاشیه خزر است.