جنگ اقتصادی اروپا بر سر اوکراین

اتحادیه اروپا قصد دارد در صورت عدم موافقت ویکتور اوربان با کمک ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین به اقتصاد مجارستان ضربه بزند

محمدرضا ستاری- در حالی که این هفته قرار است اجلاس سران اتحادیه اروپا برگزار شود، خبرها حاکی از آن است که براساس یک طرح محرمانه که در بروکسل تنظیم شده، قرار است در صورت جلوگیری مجارستان از ارائه کمک‌های بیشتر به اوکراین، اقتصاد مجارستان با مشکل و موانعی از سوی کشورهای اتحادیه اروپا مواجه شود.
طبق گزارشی که در این خصوص روزنامه فایننشال‌تایمز منتشر کرده، اتحادیه اروپا به صورت رسمی مجارستان را تهدید کرده که اقتصادش را تهدید خواهد کرد؛ موضوعی که تشدید اختلافات و تقابل‌ها میان اتحادیه اروپا و کشورهای نزدیک به روسیه است.
براساس سندی که توسط مقامات اروپایی تنظیم شده و به رویت فایننشال‌تایمز رسیده، در صورتی که این هفته مجارستان طرح کمک ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین را وتو کند، اتحادیه اروپا طرحی را تصویب می‌کند تا به صورت علنی بخش‌هایی از اقتصاد مجارستان مانند پول ملی، سرمایه‌گذاری و زیر‌ساخت‌های شغلی این کشور را تضعیف کند.
این امر در حالی است که پیش از این ویکتور اوربان نخست‌وزیر مجارستان که از نزدیکان ولادیمیر پوتین در اتحادیه اروپا محسوب می‌شود، اعلام کرده بود در نشست اضطراری سران اتحادیه اروپا، از کمک ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین جلوگیری خواهد کرد. در چنین شرایطی بروکسل نیز اعلام کرده اگر او از موضع خود عقب‌نشینی نکند، در همکاری با سایر رهبران اروپایی، تمام کمک‌های مالی به بوداپست را قطع خواهد کرد.
موضوعی که به گفته کارشناسان می‌تواند علاوه بر ایجاد وحشت در بازارها، ارزش پول ملی این کشور را کاهش و هزینه‌های استقراض آن را افزایش دهد.
در این رابطه کار حتی به جدال لفظی علنی نیز رسیده است؛ به طوری که یکی از مقامات اروپایی به اوربان هشدار داده از رویه فعلی خود عقب‌نشینی کند و تلویحا گفته: ممکن است تو یک تپانچه در دست داشته باشی، اما بدان که ما بازوکا در اختیار داریم.
سند محرمانه اروپا چه می‌گوید؟
مطابق با سند محرمانه‌ای که علیه مجارستان تصویب شده، در صورت ناکام ماندن رهبران اتحادیه برای کمک به اوکراین، قرار است از ماه فوریه میلادی با توجه به آنچه که آنها رفتارهای غیر‌سازنده نخست‌وزیر مجارستان اعلام کرده‌اند، بودجه اتحادیه اروپا به این کشور قطع شود.
در این سند آمده است که بدون این بودجه، بازارهای مالی و شرکت‌های اروپایی و بین‌المللی ممکن است کمتر علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در مجارستان باشند؛ امری که به گفته برخی از کارشناسان می‌تواند به سرعت باعث افزایش بیشتر هزینه‌های تامین مالی کسری بودجه عمومی و کاهش ارزش پول ملی شود.
در چنین شرایطی یانوس بوکا نماینده مجارستان در اتحادیه اروپا به فایننشال‌تایمز گفته که ما از تهدیدات اخیر مقامات اروپایی آگاه نبوده‌ایم، لازم است اعلام کنیم تسلیم فشارها نخواهیم شد. در واقع مجارستان ارتباطی میان حمایت از اوکراین و دسترسی به بودجه اروپا نمی‌بیند و فکر می‌کنم طرف‌های دیگر نیز با چنین اقدامی مخالفت خواهند کرد.
بوداپست در دوراهی روسیه و اروپا
صحبت‌های بوکا در حالی مطرح می‌شود که مجارستان شنبه این هفته پیشنهاد جدیدی به اتحادیه اروپا ارسال و تصریح کرده که اکنون برای استفاده از بودجه اتحادیه اروپا برای بسته اوکراین و حتی صدور بدهی مشترک برای تامین مالی آن آماده است.
به گفته کارشناسان از جمله آسیب‌پذیری‌های مهم اقتصادی مجارستان مواردی از جمله کسری بودجه بالا، تورم فزاینده و کاهش ارزش پول ملی است که به صورت مستقیم اشتغال و رشد را در این کشور تحت تاثیر قرار داده و به همین دلیل است که مقامات مجارستان به خوبی آگاه هستند تا چه میزان برای عبور از چنین چالش‌هایی به منابع مالی خارج احتیاج دارند. به همین دلیل هم هست که اتحادیه دقیقا دست روی نقطه‌ای گذاشته تا بتواند از سازهای مخالف ویکتور اوربان جلوگیری کند؛ به خصوص اینکه علاوه بر بسته کمک‌های مالی جدید به اوکراین، اکنون موضوع موافقت مجارستان با عضویت سوئد در ناتو نیز مطرح است. اتحادیه اروپا پیش از این نیز از اهرم‌های مالی خود علیه کشورهای عضو استفاده کرده است؛ مانند فشارهایی که به لهستان و مجارستان بر سر کمک‌های مالی به اوکراین در دوران بحران اقتصادی این کشور آورد، اما استراتژی جدید که سند آن فاش شده نخستین موردی است که به صورت رسمی و علنی به دنبال تضعیف اقتصاد داخلی یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.
سه دیپلمات اروپایی به فایننشال‌تایمز گفته‌اند که بسیاری از کشورهای عضو از طرح فشار به مجارستان حمایت کرده‌اند. یکی از آنها تاکید می‌کند اگر بخواهیم اجازه دهیم رفتارهایی مانند آنچه ویکتور اوربان انجام می‌دهد، ادامه یابد، دیگر چه چیزی از اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند؟
در این میان یانوس بوکا به فایننشال‌تایمز گفته که کشور در‌صدد است راه‌حلی سازنده‌تر ارائه دهد و پیشنهاد می‌کند در صورتی که اتحادیه اروپا به بوداپست حق وتوی سالانه در پرداخت بودجه را بدهد، آنگاه آنها حاضر خواهند شد از طرح کمک ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین حمایت کنند؛ امری که قبلا نیز از سوی کشورها با مخالفت روبه‌رو شده، چراکه آنها معتقدند چنین کاری ممکن است راه را برای امتیازگیری‌های بیشتر ویکتور اوربان هموار کند. به عنوان مثال یک دیپلمات اروپایی در این زمینه گفته نخست‌وزیر مجارستان به هیچ‌وجه نباید بر سر تامین مالی حق وتو داشته باشد، زیرا این موضوع باعث می‌شود وی در آینده بر سر هر مساله‌ای از اتحادیه اروپا باج‌خواهی کند. در چنین وضعیتی علاوه بر کشورهای اروپایی، ایالات متحده آمریکا نیز از مجارستان به واسطه حمایت‌هایش از روسیه به شدت انتقاد می‌کند.
وضعیت مبهم تصمیم‌گیری در اتحادیه اروپا
در حالی که ۲۶ کشور عضو اتحادیه اروپا پلن B خود به منظور ارسال پول به اوکراین خارج از بودجه اتحادیه را مد‌نظر دارند، به گفته برخی از ناظران، چنین کاری مستلزم تصویب پارلمان ملی کشورهاست که در نوع خود علاوه بر تاخیر در ارسال کمک‌های مالی، با عدم اطمینان نیز مواجه است. علاوه بر این چندین کشور سعی دارند راهی را پیدا کنند که براساس ماده ۷ معاهده اتحادیه اروپا، حق وتوی مجارستان را سلب کنند که البته گفته می‌شود این موضوع نیز از سوی بسیاری از اعضای اتحادیه با مخالفت روبه‌رو شده است.