جهل میراثی عظیمی در کشور وجود دارد

«جهان‌صنعت»- رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: جهل میراثی عظیمی در کشور وجود دارد.
آیین بزرگداشت هفته کتاب همزمان با سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و روز جهانی کودک در پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد و از ۲۲‌عنوان کتاب منتشر شده توسط این مرکز رونمایی شد.
مصطفی ده‌پهلوان، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که در این مراسم سخن می‌گفت با فرخنده خواندن همزمانی هفته کتاب و کتابخوانی و روز جهانی کودک، اظهار کرد: اگر در حوزه میراث‌ فرهنگی برای نسل آینده خروجی نداشته باشیم یعنی کار پوچی انجام داده‌ایم.
او با اشاره به این سخن بیهقی مبنی بر اینکه «مرد آنگاه آگاه شود که نوشتن گیرد و بداند پهنای کار چیست»، افزود: به گفته باستان‌شناسان تمدن و مدنیت از زمان شروع نوشتن، آغاز شد و نوشتن که آغاز شد با خواندن تمدن به حرکت در آمد. پس نوشتن و خواندن مقوله‌های بسیار مهمی هستند که باید بتوانیم با انجام تحقیق، پژوهش و انتقال آن به نسل آینده پاسداران خوبی برای کشورمان باشیم.
ده‌پهلوان ادامه داد: بنده نزدیک به 20سال است که به حوزه کودک و نوجوان بسیار امیدوارم و معتقدم اگر حوزه کودک و نوجوان را در بخش میراث‌ فرهنگی تقویت کنیم، ضامن‌ها و پاسداران خوبی برای کشورمان تربیت کرده‌ایم و امیدواریم دیگر روزی نباشد که کنار محوطه‌های تاریخی پاسبان بگذاریم.
این باستان‌شناس با بیان اینکه اکنون جهل میراثی عظیمی در کشور وجود دارد و عمق این جهل بسیار گسترده است و نیازمند این هستیم که روی حوزه کودک و نوجوان کار کنیم، گفت: زمانی در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران به‌رغم مخالفت‌ها، کانون کودک و نوجوان را راه‌اندازی کردم درصورتی‌که معاون وقت آن را ضرورت ندانست و حتی برای مراسم افتتاحیه هم حضور نیافت ولی ما کار خودمان را با حضور ۴۰‌کارشناس کودک آغاز کردیم و اتفاقات خوبی را در این حوزه رقم زدیم. در پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری نیز افتخار می‌کنیم که در کنار سایر موارد تخصصی میراث ‌فرهنگی، گردشگری و هنرهای سنتی به حوزه کودک و نوجوان نیز می‌پردازیم.
رییس پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: نکته‌ اینجاست تا زمانی‌که نتوانیم داشته‌هایمان را مکتوب کنیم نمی‌توانیم میراث‌ فرهنگی را حفظ کنیم. تا کارشناسان فعالیت‌هایشان را چاپ نکنند و کانون کودک و نوجوان هم اینها را به زبان کودک و نوجوان منتقل نکند میراث‌ فرهنگی ما همچنان خاک خواهد خورد. باید بتوانیم میراث‌ فرهنگی را به زبان کودک منتقل کنیم. باید به فناوری‌های جدید و هوش مصنوعی بیندیشیم و نشر را به آن سمت ببریم و به آینده امیدوار باشیم و برای نسل آینده فضا و بستر خوبی را فراهم کنیم.
او با تحسین عناوین جدیدی که با تلاش مولفان و مترجمان در سال‌جاری منتشر شده است ابراز امیدواری کرد در سال‌های آینده این تعداد به بیش از ۱۰۰ عنوان برسد.
ولی تیموری، رییس مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری نیز با اشاره به شعار هفته کتاب «خواندن برای همدلی» که به کتاب و موضوع وفاق ملی اشاره دارد، گفت: از همدلی می‌توانیم به وفاق ملی برسیم. کشور در شرایطی قرار دارد که بیش از هر زمان دیگری به وفاق و همدلی نیازمند است، در این راستا ما نیز این رویکرد را دنبال می‌کنیم. باید به این بیندیشیم که کتاب چگونه می‌تواند همدلی ایجاد کند. ما، همکارانمان، اعضای شورای کتاب، مترجمان و مولفان به‌دنبال این هستیم که رویکردها را به این سمت‌وسو سوق بدهیم.
او افزود: دنبال کردن موضوع همدلی در کتاب تنوع بسیار بالایی دارد. جامعه ما جامعه متکثر و پویایی است. محال است بتوانیم کشوری را پیدا کنیم که در این حد خرده‌فرهنگ داشته باشد. این تنوع فرهنگی ریشه در این آب و خاک دارد. زمانی می‌توانیم از این خرده‌فرهنگ‌ها استفاده کنیم و همدلی شکل بگیرد که آنها را در چاپ و تدوین کتاب دخالت بدهیم.
تیموری خاطرنشان‌کرد: تا تعامل شکل نگیرد وفاق ملی شکل نخواهد گرفت. باید با احترام با یکدیگر برخورد کنیم و با اذعان به تساوی حقوق و ارزش‌ها، این خرده‌فرهنگ‌ها مانند قطعه‌های پازل در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و چنین کتابی می‌تواند همدلی ایجاد کند و ما را به سمت وفاق ملی هدایت کند. اگر تحقیقاتی در مورد جزایر سه‌گانه داشته باشیم مردم ما این مناطق و ویژگی‌های آن را می‌شناسند.
*پژوهش‌های میراث‌ فرهنگی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد
ذات‌الله نیکزاد، معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری نیز در این مراسم، ایران را سرزمینی کهن خواند که ارتباط معناداری با کتاب دارد و گفت: شنیده‌ایم که دانش در ایران شفاهی بوده ولی دانش مکتوب نیز در ایران جایگاه رفیعی داشته است و درباره کتابخانه‌های بزرگ آن در طول تاریخ شنیده‌ایم.
هرچند امروز از بین رفته‌اند اما به‌میزان زیادی سرزمین‌های همجوار را تغذیه می‌کردند.نیکزاد اظهار کرد: کتاب نسبت مستقیمی با خیزش فرهنگ ایرانی دارد. هر جا که فرهنگ ایرانی توانسته استوار شود کتاب نوشته و نشر شده است. اکنون نیز هم همین‌گونه است چاپ و نشر کتاب سبب پیشرفت می‌شود. اکنون پژوهش در ایران بسیار انجام می‌شود که امیدواریم به سمت نشر به پیش برود. البته در یکی دو سال اخیر این‌گونه است، نشر گزارش‌های پژوهشی، نشست‌های علمی و مقالات همایشی گویای پویایی علمی در میراث فرهنگی است که امیدواریم سرعت بیشتری پیدا کند.
او گفت: انتشار دستاوردهای پژوهشی مهم است. باید نتایج پژوهشی همکاران نشر پیدا کند و در اختیار جامعه هدف قرار بگیرد. امیدواریم پژوهشگاه به سمت نشر بیشتر به پیش برود. خوب است که وزارت میراث‌ فرهنگی و پژوهشگاه تعدادی فروشگاه عرضه کتاب در همه استان‌های کشور راه‌اندازی کنند. اکنون عملا پژوهش‌های میراث‌ فرهنگی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد که باید به این سمت‌وسو نیز پیش برویم و فروشگاه‌هایی در سراسر ایران تاسیس شود.