حرکت لاک‌پشتی دولت برای شناسایی خانه‌های خالی

ساختمان‌آنلاین- در جریان چند ماه گذشته، وزارت راه‌و‌شهرسازی با استفاده از یک مکانیسم تلفنی، تلاش کرده تا خانه‌های خالی را در سراسر کشور شناسایی کند. این اقدام به منظور معرفی این خانه‌ها به سازمان امور مالیاتی و افزایش پایگاه مالی دولت انجام شده است. ابوالفضل نوروزی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که تیمی تشکیل شده تا این خانه‌های خالی را شناسایی کند، اما پس از چند ماه اجرای این روش، تنها ۴۰ هزار خانه خالی شناسایی شده و تنها ۱۹ هزار واحد اطلاعات آن به سازمان امور مالیاتی ارسال شده است. این آمار نشان می‌دهد کمتر از ۲دهم درصد از ۲میلیون و ۶۰۰ هزار خانه خالی مورد ادعای مرکز آمار شناسایی شده‌اند. با توجه به آخرین سرشماری، تعداد کل واحدهای مسکونی در ایران برابر با ۲۷ میلیون واحد است، به این ترتیب ۴۰ هزار واحد کمتر از دو دهم درصد از این موجودی را شامل می‌شود. این آمارها نشان می‌دهد اقدامات وزارت راه‌و‌شهرسازی برای شناسایی خانه‌های خالی ناکافی بوده است. حتی اگر تعداد ۴۰ هزار واحد مورد ادعای وزارت راه‌و‌شهرسازی به قطعیت برسد، عرضه این واحد‌ها نمی‌تواند تاثیر محسوسی در بازار داشته باشد.
در حالی که در سراسر جهان نرخ پنج تا هفت درصدی برای خانه‌های خالی به عنوان استاندارد لازم و به منظور تامین مسکن ضروری در نظر گرفته می‌شود و اگر میزان خانه‌های خالی از این استاندارد کمتر شود خود موجب اختلال و افزایش قیمت در بازار خواهد شد. با وجود اینکه بحث خانه‌های خالی به عنوان یکی از اصلی‌ترین شعارها مطرح شده بود، اما پس ازدو سال از آن زمان چیزی انجام نشده است. به نظر می‌رسد دولت نتوانسته تحلیل کافی از عوامل افزایش قیمت مسکن ارائه و اقدامات لازم را برای مقابله با مشکل خانه‌های خالی انجام دهد.
به نظر می‌رسد اگر دولت عزم جدی برای اخذ مالیات بر خانه‌های خالی دارد باید با استفاده از تجربیات کشورهای موفق در شناسایی این خانه‌ها استفاده کند. سامانه املاک و اسکان کشور باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که به صورت هوشمند آمار دقیق خانه‌های خالی را معین کند. تقاطع‌گیری از سامانه‌های موجود کشور بالاخص سامانه‌های پست، شهرداری‌ها، معاملات سازمان ثبت و وزارت نیرو می‌تواند داده‌های دقیق‌تری را در اختیار سامانه املاک و اسکان کشور قرار دهد. با توجه به اهمیت مساله خانه‌های خالی در تامین مسکن و کاهش گرانی مسکن، نیاز به اقدامات جدی‌تر و موثرتر از سوی دولت وجود دارد. علاوه بر شناسایی دقیق تعداد و مکان خانه‌های خالی، باید راهکارهای مناسبی برای تبدیل این خانه‌ها به مسکن قابل استفاده یافت و تدابیر لازم برای جلوگیری از افزایش قیمت مسکن اتخاذ شود. به طور خلاصه، حرکت لاک‌پشتی دولت برای شناسایی خانه‌های خالی نتیجه‌ای قابل توجه نداشته است و نیاز به اقدامات جدی‌تر و موثرتر در این زمینه وجود دارد.