حزب زلنسکی در کانون توجه

انتخابات پارلمانی اوکراین می‌تواند بار دیگر تاییدی باشد بر مخالفت مردم با سیاستمداران کهنه‌کار و بیانگر اینکه آنها برای از بین بردن فساد اداری و فشارهای اقتصادی به جوان‌ترها رو می‌آورند.

انتخابات پارلمانی اوکراین دیروز برگزار شد. براساس نظرسنجی‌هایی که تاکنون انجام شده، حزب «خدمتگزاران مردم» به رهبری رییس‌جمهور ولادیمیر زلنسکی شانس زیادی برای پیروزی دارد.  ولادیمیر زلنسکی که کمدین سابق و بی‌تجربه در سیاستگذاری است، با پیروزی قاطع در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه آوریل زلزله‌ای سیاسی به پا کرد. او با وعده مقابله با فساد و ارتقای استاندارد زندگی مردم در یکی از فقیرترین کشورهای اروپایی روی کار آمد.

حزب زلنسکی در نظرسنجی‌های انتخاباتی پیشتاز است، اما این احتمال وجود دارد که از کسب اکثریت باز بماند. در حال حاضر رهبر ۴۱ساله اوکراین، قدرت را با یک کابینه و قانونگذارانی شریک است که عمدتا از وفاداران رییس‌جمهوری پیشین اوکراین هستند.

نامزدهایی که این حزب برای پارلمان معرفی کرده تاکنون نماینده نبوده‌اند و با سرمایه‌داران و پدرخوانده‌هایی که پیش‌تر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سیاست دخالت می‌کردند ارتباط ندارند.

آنها بازرگان، وکیل دادگستری، آموزگار و هنرمند هستند و وعده داده‌اند که اصلاحات اساسی در قوانین و سیستم حکومتی کشورشان ایجاد کنند. این حزب که در ماه آوریل سال جاری تاسیس شده طرفدار مذاکره با روسیه برای برقراری صلح و ثبات در شرق اوکراین است و برای پیوستن کشور به اتحادیه اروپا و ناتو تلاش می‌کند.

هرکس در انتخابات پیروز شود کشوری را به ارث می‌برد که در کانون بن‌بست غرب با مسکو قرار داد؛ تحولاتی که به دنبال الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه در ۲۰۱۴ و نقش ادعایی آن در یک درگیری جدایی‌طلبانه در منطقه دونباس واقع در شرق اوکراین به وجود آمد و در پنج سال گذشته جان ۱۳ هزار تن را گرفته است. دولت جدید اوکراین همچنین نیاز به اجرای اصلاحات مورد توافق با وام‌دهندگان بین‌المللی دارد تا برای حفظ ثبات اقتصادی میلیاردها دلار اعتبار دریافت کند. ولادیمیر زلنسکی در همان روز ادای سوگند در ماه می، انتخابات زودهنگام را هم اعلام کرد.

اگنس اورتولانی از واحد اطلاعات اکونومیست می‌گوید: این رییس‌جمهوری جدید با اعلام انتخابات زودهنگام قصد دارد حرکت ناشی از پیروزی انتخابات خود را ادامه دهد. او در این مسیر از سوی اکثریت اوکراینی‌هایی که پارلمان کنونی را فاسد می‌دانند و به او حکمی برای پاکسازی سطح سیاسی می‌دهند، حمایت می‌شود. انتظار داریم زلنسکی از جانب مردم اوکراین اختیار گسترده‌ای دریافت کند تا یکسری اصلاحات جاه‌طلبانه را که در هفته‌های اول ریاست او تشریح شد، پیش ببرد.

یک حزب جوان دیگر

حزب تازه‌تاسیس دیگری که می‌تواند آرای قابل توجهی کسب کند و با حزب زلنسکی ائتلاف تشکیل دهد، حزب «هولوس» (به معنی رای یا صدا) است. این حزب در ماه می سال جاری تاسیس شده و رهبر آن، سویاتوسلاو واکارچوک، از محبوب‌ترین خواننده‌های راک اوکراین به‌شمار می‌رود. پیروزی زلنسکی که بیشتر به عنوان کمدین مشهور بود تا سیاستمدار، در انتخابات ریاست‌جمهوری بیانگر این واقعیت بود که شهروندان اوکراین از سیاستمداران کهنسالی که بیش از هر چیز به فکر منافع خود و نزدیکان‌شان هستند خسته شده‌اند و دنبال آلترناتیو می‌گردند.

اگر حزب هولوس هم در انتخابات پارلمانی رای کافی بیاورد و با حزب زلنسکی ائتلاف کند، سنت تازه‌ای در اوکراین آغاز می‌شود که می‌تواند از مرزهای این کشور فراتر رود. در بسیاری از کشورهای قاره سبز، محبوبیت احزاب قدیمی‌ همواره رو به کاهش است و مردم در پی هوای تازه هستند.

پلتفرم اپوزیسیون

این حزب کهنه‌کار که به روسیه نزدیک است می‌تواند بر اساس نظرسنجی‌ها ۱۲ درصد آرا را به خود اختصاص دهد. بسیاری از اعضای پلتفرم اپوزیسیون از طرفداران رییس جمهور اسبق ویکتور یانوکوویچ هستند. رهبر این حزب یوری بویکو است که در زمان ریاست‌جمهوری یانوکوویچ مدتی نخست‌وزیر بود. این حزب در مناطق شرقی و جنوب شرقی اوکراین از محبوبیت برخوردار است.

بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها بلوک پترو پوروشنکو به پارلمان راه می‌یابد، اما با آرای کمی که کسب می‌کند، شانسی برای دخالت در تعیین سرنوشت کشورش در آینده نخواهد داشت. بلوک پوروشنکو هم‌اکنون اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار خود دارد. پوروشنکو در انتخابات ریاست‌جمهوری شکست سختی خورد و انتظار می‌رود که در انتخابات پارلمانی هم آرای بسیار کمی به‌دست آورد. اکثر نامزدهای این حزب از سیاستمداران کهنه‌کار هستند و به همین دلیل محبوبیتی در میان رای‌دهندگان ندارند.

یولیا تیموشنکو، الگوی مقاومت

فعالیت سیاسی تیموشنکو با موفقیت‌ها و شکست‌های زیادی همراه بوده است. او دو دوره نخست‌وزیر اوکراین بود، اما در دو دهه گذشته چند بار نیز زندانی شده، و در مبارزه علیه دولت فاسد یانوکوویچ، رسانه‌های اوکراین او را به یکی از الگوهای مقاومت تبدیل کردند. تیموشنکو در سال گذشته شانس زیادی برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری داشت، اما با ورود زلنسکی به مبارزه انتخاباتی، از صحنه خارج شد. اکنون انتظار می‌رود او و طرفدارانش به اندازه کافی برای ورود به پارلمان رای بیاورند اما مانند بلوک پوروشنکو نقش بسیار کمرنگی در تصمیم‌گیری‌های آینده پارلمان داشته باشند.

ترکیب کرسی‌های پارلمان اوکراین

اوکراین دارای یک سیستم تک‌پارلمانی است که در آن ۲۲۵ نماینده از طریق نظام تناسبی با لیست احزاب و با کسب پنج درصد آرا در سطح کشور انتخاب می‌شوند و ۲۲۵ کرسی دیگر از طریق حوزه‌های انتخاباتی به افرادی واگذار می‌شود که در حوزه رای‌گیری خود اکثریت آرا را کسب کنند. از آنجا که شبه‌جزیره کریمه به فدراسیون روسیه تعلق گرفته و بخش‌هایی از استان‌های دونتسک و لوهانسک در کنترل جدایی‌طلبان طرفدار روسیه است، ۲۶حوزه انتخابیه این شبه‌جزیره به حالت تعلیق درآمده است. به این ترتیب حدود ۱۲ درصد از شهروندانی که حق رای دارند نمی‌توانند در انتخابات شرکت کنند.

درگیری‌ مسلحانه پیش از آتش‌بس

از صبح دیروز در مناطق جنگ‌زده شرق اوکراین آتش‌بس برقرار شد تا مردم بتوانند با آرامش در انتخابات شرکت کنند، اما درگیری مسلحانه تا ظهر شنبه گذشته ادامه داشت. خبرگزاری فرانسه به نقل از سخنگوی ارتش اوکراین نوشت که در درگیری نیروهای جدایی‌طلب طرفدار روسیه با نیروهای دولتی دو سرباز و یک غیرنظامی کشته و چهار سرباز زخمی شدند.  اوکراین و کشورهای غربی، روسیه را به حمایت از جدایی‌طلبان شرق اوکران متهم می‌کنند. مسکو تاکنون این اتهام را رد کرده است.