حساسیت دلار به اخبار هسته‌ای

گروه اقتصادی- در معاملات روز گذشته بازار ارز، اسکناس آمریکایی توانست از سد مقاومتی ۲۳ هزار تومان عبور کند و در کانال جدید قیمتی جا خوش کند. اگرچه تغییرات قیمت سکه رابطه مستقیمی با تغییرات قیمت دلار دارد، اما با وجود ورود اسکناس آمریکایی به بالای مرز ۲۳ هزار تومان و رشد قیمت سکه، حباب این فلز زرد همچنان منفی اعلام شده است.
دیروز دلار توانست یک پله دیگر رشد کند و بالای مرز ۲۳ هزار تومان برسد. در معاملات روز یکشنبه این ارز خارجی با نرخی نزدیک به ۲۳ هزار تومان، یعنی ۲۲ هزار و ۹۲۰ تومان به کار خود پایان داد. فعالان عنوان کردند که روز یکشنبه صف‌های خرید به بازار بازگشتند و موجب شد که برخی از صرافی‌ها شلوغ شوند. برخی از معامله‌گران عنوان می‌کردند که علت ایجاد صف تقاضا، فاصله قیمتی بود که بین صرافی‌های بانکی و بازار آزاد وجود داشت. روز گذشته، صرافی‌های بانکی قیمت فروش دلار را ۲۲ هزار و ۴۰۰ تومان تعیین کردند که فاصله ۶۰۰ تومانی با قیمت بازار آزاد داشت. این فاصله موجب می‌شد که هر فرد به ازای خرید دو هزار دلار، بالای یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان سود کند.
اما دیروز اسکناس آمریکایی در واکنش به اخبار خارجی افزایش قیمت داشت. همچنین به طور کل حساسیت بازار به اخبار خارجی کمتر شده، اما گزاره‌های مقامات خارجی به صورت جزئی قیمت‌ها را بالا و پایین می‌کند. برای مثال وزیر خارجه آمریکا دو روز پیش گفته بود که ایران اقدامات لازم در خصوص برنامه هسته‌ای را انجام نداده و همین مساله نیز به رشد دلار کمک کرد.
در ابتدای معاملات روز گذشته دلار با نرخ ۲۳ هزار و ۲۳۰ تومان کار خود را آغاز کرد. به نظر می‌رسد افزایش نرخ دلار واکنشی مثبت به اظهارات وزیر خارجه آمریکا بوده است. این ارز خارجی در معادلات پیش از ظهر دیروز توانست تا ۲۳ هزار و ۲۵۰ نیز پیش برود، اما در ادامه روند کاهشی به خود گرفت و با نرخ ۲۳ هزار و ۲۳۰ تومان به کار خود پایان داد.
دیروز قیمت درهم امارات نیز نسبت به عصر روز یکشنبه ۱۱۰ تومان افزایش یافت و روی رقم ۶ هزار و ۴۱۰ تومان قرار گرفت. درهم معاملات نیمه اول روز را با قیمت شش هزار و ۳۸۵ تومان به پایان رساند. کارشناسان پیش از این افزایش مقطعی قیمت دلار را با نوسان درهم بالای سطح شش هزار و ۳۰۰ تومان و رشد بلندمدت آن را با قرار گرفتن درهم بالای شش هزار و ۵۰۰ تومان مرتبط عنوان کرده بودند. نرخ ابتدایی دلار بازار متشکل نیز نسبت به نرخ انتهایی روز یکشنبه ۱۰۷ تومان بالاتر بود و روی ۲۲ هزار و ۲۸۳ تومان قرار داشت.
به طور کلی بازار ارز هفته‌هاست که اخبار خارجی را دنبال می‌کند و به آن واکنش نشان می‌دهد. در روزهایی که اخبار مثبتی از مذاکرات اعلام‌شده دلار روند کاهشی گرفته در باقی موارد روند رو به رشد قیمت‌ها، هرچند به صورت اندک پی گرفته شده است. برای مثال دو هفته پیش بود که دلار بعد از شنیدن اخبار مثبت از وین تا مرز ۲۰ هزار تومان نیز پایین آمد. اما این کاهش قیمت دوام چندانی نداشت و دلار بار دیگر افزایشی شد. در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد باید منتظر آشوب‌هایی در بازار ارز باشیم. در واقع انتظار می‌رود که در صورت منفی بودن نتیجه مذاکرات بازار با هجوم سفته‌بازان مواجه شود و برخلاف دوره فعلی که بازار دچار افت تقاضا شده شاهد برگشت متقاضیان به بازار باشیم. در این شرایط افزایش نرخ ارز حتمی است که در این شرایط کنترل قیمت‌ها تنها با کاهش تقاضای ارز وارداتی ممکن می‌شود.
دلیل این موضوع این است که اگر نرخ ارز افزایش یابد برخی کالاهای داخلی نسبت به کالاهای وارداتی مزیت پیدا می‌کند. کاهش تقاضای وارداتی نیز باعث می‌شود قیمت‌ها دوباره قدری افت کنند و با افت قیمت‌ها تقاضای سفته‌بازی دوباره کاهش یافته و نرخ ارز یک مرحله دیگر افت می‌کند. قیمت تعادلی در نهایت از برآیند تاثیر عرضه و تقاضا حاصل می‌شود، یعنی به عنوان مثال تشدید تحریم‌ها باعث کاهش عرضه دلار می‌شود، قیمت دلار افزایش می‌یابد، تقاضای ارز برای واردات کم می‌شود و در صورتی که تقاضای سفته‌بازی در بازار از بین رفته باشد قیمت تعادلی به دست می‌آید.
نکته قابل توجه این است که اگر توافق شکل نگیرد و قیمت ارز شدیدا رشد کند، بازگشت بخش قابل توجهی از این رشد بسیار محتمل خواهد بود. در صورت شکل‌گیری توافق نیز بازگشت بخشی از کاهش قیمت به واسطه افزایش تقاضای ارز برای واردات اتفاق می‌افتد. هر چقدر هجوم سفته‌بازان و واکنش‌های احساسی شدیدتر باشد این نوسانات قیمتی شدیدتر خواهد بود. احتمالا تعیین شدن مسیر قطعی مذاکرات این دو نوسان خلاف جهت را در میان‌مدت به دنبال خواهد داشت.
اما دیروز در بازار سکه نیز تغییر و تحولاتی به تبعیت از تغییر قیمت دلار دیده شود. سکه دیروز بعد از رشد قیمت دلار ۱۲۰ هزار تومان افزایش قیمت داشت و به ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید. اما با وجود این افزایش قیمت حباب قیمت سکه همچنان منفی است. قیمت طلای جهانی در زمان نوشتن این گزارش ۱۸۸۲ دلار و قیمت دلار بازار داخل ۲۳ هزار و ۲۰۰ تومان بود. در نتیجه قیمت واقعی سکه ۱۰ میلیون و ۲۸۰ هزار تومان و اندازه حباب آن منفی به دست می‌آید. در نتیجه روی سطوح کنونی قیمت طلای جهانی و دلار سکه ظرفیت رشد بیشتر قیمت را دارد.