31 - 12 - 2022
حق بررسی بودجه را ندارید
گروه ایران- روز گذشته سه چهره اقتصادی دولت (حسینی، بهمنی و غضنفری) به مجلس آمدند تا به سوالات نمایندگان درخصوص اوضاع اقتصادی کشور پاسخ دهند اما آنچه اعضای خانه ملت شنیدند، رشد اقتصادی کشور و بهبود شرایط است. به‌طوری که محمدرضا باهنر که ریاست جلسه را در نیمه آن بر عهده گرفته بود در پایان سخنان اعضای هیات دولت گفت که با این حساب همه‌جا گل و گلستان است باید برای نظرات خود مستندات ارایه کنید.
علاوه بر این با وجود اینکه موضوع افزایش قیمت نان مورد سوال بسیاری از مجلسی‌ها بود و حتی علی لاریجانی، رییس مجلس نیز به وزیران تذکر داد که حتما راجع به این موضوع پاسخگو باشند اما دو وزیر احمدی‌نژاد به این بحث اشاره‌ای نکردند و آن را بی‌پاسخ گذاشتند.
نقدینگی ۱۹/۵ درصدی افتخار نیست
در این جلسه اقتصاددانان مجلس شورای اسلامی در جلسه مشترک با وزیران صنعت، معدن و تجارت، اقتصاد و رییس بانک مرکزی از سیاست‌های جمع‌آوری نقدینگی، مصاحبه‌های نسنجیده رییس کل بانک مرکزی، عدم نظارت بانک مرکزی بر موسسات مالی و اعتباری و ناامنی فضای کسب و کار انتقاد کردند.حجت‌الاسلام محمدحسین حسین‌زاده بحرینی، نماینده مشهد و کلات در جلسه بررسی وضعیت اقتصادی کشور در صحن علنی مجلس تاکید کرد: چندین سال است که طرح تحول نظام بانکداری مطرح می‌شود اما تاکنون لایحه‌ای به مجلس برای اصلاح نظام بانکی داده نشده است.
در ادامه نماینده محمدرضا پورابراهیمی، نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از نرخ تامین مالی در فعالیت‌های اقتصادی کشور ادامه داد: براساس برنامه چهارم توسعه باید نرخ تامین مالی در کشور ما تک رقمی می‌شد اما نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه در سال گذشته چند درصد نیز به نرخ تامین مالی کشور اضافه شد. امروز متناسب با سود نرخ سپرده‌های بانکی ۲۵ درصد است. باید دید آیا فعالیت اقتصادی پربازدهی که حدود ۳۰ درصد سود برای بانک‌ها ایجاد کند، وجود دارد؟
ابراهیمی خطاب به وزیر اقتصاد گفت: کدام طرح یا تولید بازده ۴۰ درصدی برای تولیدکنندگان دارد که بتواند سود وام‌ها را پرداخت کنند.
الیاس نادران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم خطاب به وزیر اقتصاد گفت: افزایش روند قیمت‌ها و تورم فشار زیادی را به تولیدکنندگان وارد می‌کند.
نادران تصریح کرد: هنوز در کشور ما فرصت ایجاد پالایشگاه‌های غیردولتی ایجاد نشده است با توجه به اینکه سود در این حوزه در کشور قابل مقایسه با سایر حوزه‌ها نیست، چرا سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این بخش اقدام نکرده‌اند؟
همچنین غلامرضا مصباحی‌مقدم، نماینده تهران در مجلس با تاکید بر اینکه تورم منابع پولی کشور را منحرف می‌کند، گفت: تورم تخصیص منابع را نامتناسب ساخته و جلو رشد اشتغال را می‌گیرد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه خطاب به وزیران اقتصادی دولت گفت: بیایید در این دوره مجلس و ادامه دولت احمدی‌نژاد و وزارت حسینی به سمت مهار تورم و مهار نقدینگی پیش برویم.
وی با تاکید بر اینکه سیاست پولی ما سیاست خوبی نبوده، گفت: رشد نقدینگی در کشور ما طی سال‌های اخیر از ۵/۱۹ تا ۳۸ درصد و رشد اقتصادی از سه تا پنج درصد متغیر بوده است.
مصباحی‌مقدم گفت: شورای پول و اعتبار باید اثر نقدینگی بر اقتصاد کشور را رصد کند زیرا نقدینگی ۵/۱۹ درصدی افتخار نیست.
وی با بیان اینکه پیشنهاد من نقدینگی ۱۰ تا ۱۲ درصدی است، گفت: نباید اجازه دهیم بیماری اقتصادی ایجاد شود بعد علاج کنیم.
وی با تاکید بر اینکه نظارت بانک مرکزی ضعیف است، گفت: بانک مرکزی باید به سمت نظارت بر موسسات مالی و اعتباری که وثایق مردم را تملک می‌کنند، برود.
در ادامه غلامرضا تاجگردون، نماینده مردم گچساران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه براساس قانون برنامه نرخ ارز باید در طول برنامه شناور و مدیریت شده باشد، گفت: نرخ فعلی ارز خطر جدی است و باعث ایجاد مشکلاتی برای تولیدکنندگان شده است.
معاون سابق سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: سیاست‌های پولی ما جهت‌گیری حمایت از تولید ندارد.
تاجگردون خطاب به بهمنی گفت: اینجا بحث حرف زدن یا حرف نزدن یا مصاحبه کردن یا مصاحبه نکردن مطرح است. رییس کل بانک مرکزی نباید مصاحبه کند اگر هم مصاحبه کرد سالی یک بار و حرف‌هایش هم باید حرف‌هایی مورد تایید اقتصاددانان باشد.
وی افزود: مصاحبه‌های متعدد شما در باب نرخ ارز و عدم شفافیت صحبت‌هایتان باعث نوسانات بازار ارز و ایجاد فشارهای زیادی در تولید شد، البته چند ماه اخیر با کاهش مصاحبه‌های شما بازار ارز ثبات نسبی یافت.
وی پرسید: چه کسی مسوول رانت‌هایی است که در اثر این صحبت‌ها به جیب برخی افراد رفت؟
گفتنی است، پیش از آغاز صحبت‌های نماینده شیراز علی لاریجانی، رییس مجلس خطاب به وزیر اقتصاد خواستار ارایه توضیحات وی در خصوص مساله گرانی نان شد.
سپس جعفر قادری، نماینده شیراز در مجلس با انتقاد از حجم نقدینگی موجود در کشور با تاکید بر اینکه نرخ رشد نقدینگی بسیار بالاست، گفت: هنر بانک مرکزی سوق دادن نقدینگی به سمت واحدهای تولیدی است اما بانک مرکزی در قضیه پیش‌فروش سکه افتخار می‌کرد که با این شیوه نقدینگی‌ها را جمع کرده است.
علاوه بر این احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس طی سخنانی به آخرین نقض قانون از سوی دولت اشاره کرد و گفت: آخرین نقض قانون از طرف دولت، درباره بودجه است.وی گفت: وقتی قانون بودجه از سوی رییس‌جمهور ابلاغ شد پس از تاخیر چند روزه با نامه‌ای ابلاغ شد و در اختیار مسوولان گذاشته شد که در آنجا قید شد بندهایی از قانون بودجه با قانون اساسی ناسازگار است.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: در حالی که همه می‌دانیم طبق قانون اساسی رییس‌جمهور چنین حقی ندارد و تشخیص اینکه مصوبه مجلس با قانون اساسی سازگار است یا نه با شورای نگهبان است.وی گفت: نتیجه آن این می‌شود که برخی مسوولان گفتند ما لایحه بودجه را در کارگروه تحول اقتصادی بررسی می‌کنیم.پس از سخنان احمد توکلی، علی لاریجانی رییس مجلس گفت: کسی حق ندارد در دولت قانون بودجه را بررسی کند. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند قانون بودجه فصل‌الخطاب است، کسی حق بررسی ندارد و تنها روش اجرا را می‌توانند بررسی کنند.
توکلی خطاب به لاریجانی گفت: جناب رییس مطلع باشید که متاسفانه مسوولان اجرایی با صراحت گفتند که موضوع هدفمندی یارانه‌ها را در کارگروه تحول اقتصادی بررسی می‌کنیم.
وی قانون‌شکنی دیگر دولت را تغییرات صورت گرفته اخیر در هیات امنای صندوق توسعه ملی عنوان کرد و آن را قانون‌شکنی عجیب و غریب و بسیار خطرناک خواند.
تورم نقطه به نقطه اردیبهشت‌ماه
۲۴ درصد
پس از بیان نظرات نمایندگان مجلس شورای اسلامی محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی که برای پاسخگویی و توضیحات پیرامون سوالات نمایندگان در خصوص مسایل اقتصادی کشور در صحن علنی مجلس حاضر شده بود، گفت: آمار مقدماتی ما در بخش واقعی اقتصاد نشان‌دهنده آن است که تولید ناخالص داخلی ما به قیمت‌های ثابت در سال ۸۹ معادل ۸/۵ درصد است که اگر ما بخش نفت را از این خارج کنیم این رقم به ۱/۶ افزایش پیدا می‌کند.
رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در سال ۸۸ این رشد ۷/۳ بود اما سال ۸۸ توانستیم افزایش دهیم و ببینیم که از ۷/۳ به ۶۱ رسیدیم.
وی گفت: شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی ما سی دی آی ما، یعنی تورم نسبت به مشابه سال قبل یک میانگین داریم یک بحث نقطه به نقطه، یعنی اردیبهشت‌ماه سال گذشته یک نقطه و اردیبهشت‌ماه امسال یک نقطه و میانگین ۱۲ ماه. از اسفندماه ۸۷ نرخ تورم ما روند نزولی در پیش گرفت تا مردادماه ۸۹ ادامه داشت و به ۸/۸ رسید. از شهریورماه ۸۹ روند آن تغییر و به ۴/۱۲ در پایان سال ۸۹ افزایش پیدا کرد. روند صعودی یادشده در سال ۹۰ نیز ادامه یافت و به ۵/۲۱ درصد در پایان سال ۹۰ افزایش پیدا کرد.
رییس بانک مرکزی گفت: فروردین‌ماه نرخ تورم از ۵/۲۱ به ۸/۲۱ و اردیبهشت‌ماه به ۲/۲۲ درصد افزایش یافت.
بهمنی با اشاره به تورم نقطه به نقطه گفت: این تورم از ۳/۱۰ در سال ۸۹ به ۹/۱۹ درصد در اسفندماه ۸۹ رسیده و این رقم در پایان سال ۹۰ به ۸/۲۱ رسید.
بهمنی ادامه داد: برخی نگرانی داشتند که اگر قیمت سکه به یک میلیون رسید چه کنیم اما ما می‌دانستیم که اگر ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه سکه را در بازار بریزیم قطعا این قیمت افزایش نمی‌یابد و امروز می‌بینیم ۵/۳ میلیون قطعه سکه ما برگشته و پولش را گرفته‌اند یعنی حدود پنج ماه ما توانستیم از نقدینگی بازار استفاده کنیم.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش نرخ سود سپرده‌ها در سال گذشته که مورد انتقاد نمایندگان نیز بود، گفت: اگر سود سپرده‌هایمان را زیر نرخ تورم که ۵/۲۱ درصد است بیاوریم قطعا نمی‌توانیم غیر از این انتظار داشته باشیم که مردم پول‌هایشان را از بانک خارج کرده و به بازار ببرند.
بهمنی با بیان اینکه ما نیز از نرخ ۵/۲۱ درصدی راضی نیستیم و دوست داریم مانند برخی کشورها تورم ما دو یا ۲/۱ درصد باشد، گفت: ما چاره‌ای نداریم و تورم نمی‌تواند بگوید ما تابع نرخ سود هستیم بلکه این قضیه برعکس است و این نرخ سود است که تابع تورم است.
وی در خصوص بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی اظهار داشت: کل بدهی‌ها به بانک مرکزی در سال ۹۰ معادل ۴۳۵ هزار میلیارد دلار است که از این میزان ۲۶۷ هزار میلیارد اضافه برداشت است.
بهمنی خاطرنشان کرد: تسهیلات در سال ۸۹، سه هزار و ۱۸۸ و در سال ۹۰، ۶۲۵ هزار میلیارد افزایش پیدا کرده یعنی منابع ما ۶۱۵ هزار و مصارف ما ۶۲۵ هزار است و این یکی از دلایلی است که سیستم بانکی بیش از توانش تسهیلات داده است.
بهمنی در خصوص دونرخی بودن ارز نیز گفت: آیا امروز که نرخ ارز ما ۱۲۲۶ تومان است و با یک صحبت و بحث سیاسی و یک مقاله ارز ما یکدفعه ۱۵۰ تومان افزایش پیدا می‌کند آیا تقصیر سیستم بانکی است؟ یا با یک مذاکره یکدفعه ۲۵۰ تومان کاهش پیدا می‌کند بانک مرکزی مقصر است؟
برای انتقال ارز و کالا از طریق کشتی و هواپیما با مشکلاتی مواجهیم
شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد نیز در این نشست بررسی وضعیت اقتصادی کشور در مجلس گفت: یکی از مهم‌ترین حوزه‌های اجتماعی و عملیاتی کشور حوزه اقتصادی است. بنابر دلایلی حساسیت‌های جدید‌تری در عرصه اقتصادی پدید آمده است که نیاز به تشریک مساعی، اعتماد بیشتر مجلس و پشتیبانی افزون‌تر نمایندگان دارد.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه ارزیابی و برنامه‌ریزی‌هایمان باید با در نظر گرفتن واقعیات و تحولات جهانی انجام شود، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی طی سه دهه گذشته با وجود همه چالش‌ها در مسیر رشد و پویایی حرکت کرده است اما این رشد خوشایند استکبار جهانی نیست. تحریم‌ها از حساسیت‌های جدید حوزه اقتصادی است. بعد از بحران اقتصادی غرب یکی از مشکلات اقتصاد جهانی ناپایداری و کندی رشد اقتصادی است. در سال ۲۰۱۱ رشد اقتصادی جهان به ۳/۸ درصد و در سال ۲۰۱۲ به ۳/۲ دهم کاهش یافت. رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته‌‌ای که شریک تجاری ایران هستند از ۳/۲ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۶/۱ درصد در سال ۲۰۱۱ کاهش یافت و این عدد در سال ۲۰۱۲ به ۱/۱ درصد رسید.
وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه بحران اقتصادی جهان به صورت فراگیر تداوم دارد، گفت: افزایش نرخ بیکاری جهانی از آثار این بحران است. در این شرایط تزلزل در پول‌های جهان، یعنی دلار و یورو اتفاق افتاده است و جهانیان اعتمادشان را به ارزها از دست داده‌اند. این جنگ ارزی موجب بی‌اعتمادی به این پول‌ها و فرار سرمایه‌ها به بازار طلا شده است که این موضوع موجب رشد شدید قیمت جهانی طلا شد که این افزایش بر بازار‌های ملی طلا اثر‌گذار بوده است.
وی با اشاره به سابقه تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران گفت: تحریم اقتصادی ایران از سال ۱۳۸۹ شکل جدید‌تری به خود گرفت و آن‌طور که گفته شد این تحریم‌ها فلج‌کننده عنوان شد ولی این تحریم‌ها به دلیل ظرفیت‌هایی که در اقتصاد کشور وجود دارد فراگیر نبوده است. در حوزه واقعی یکی از تحریم‌ها سختگیری بانک‌های کشور به ویژه بانک مرکزی ایران است. از بیمه کردن نفتکش‌های صادرکننده نفت خام جلوگیری می‌شود و برای انتقال ارز و کالا از طریق کشتی و هواپیما با مشکلاتی مواجهیم.
وی خاطرنشان کرد: همچنین در حوزه سرمایه‌گذاری در بخش‌های بالا و پایین‌دستی انرژی محدودیت‌های زیادی برایمان به وجود آورده‌اند. برای خرید نفت از ایران انواع تحریم‌ها به اجرا گذاشته شده است.
وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد:اگر نرخ مالیات بر تولید و مالیات سود تولیدکنندگان را کاهش دهیم باید منبع جدید مالیاتی ایجاد کنیم. قانون مالیات بر ارزش‌افزوده یکی از این راهکارهای جدید است که به اجرا درآمده است. وی افزود: نقدینگی تامین مالی و مدیریت آن طی پنج دهه گذشته دچار مشکل و اقتصاد ایران با کندی رشد و تورم دست به گریبان بوده است. مطالعات دقیق و عمیقی در خصوص نحوه تامین مالی انجام داده‌ایم و باید گفت یکی از مشکلات اقتصاد کشور بانک‌محوری و افزایش نقدینگی از این محل است که باید اصلاح شود.وزیر اقتصاد بار دیگر تاکید کرد: شیوه تامین مالی را اصلاح می‌کنیم، بازار سرمایه و استفاده از ابزاری نظیر سکوت به زودی به کار گرفته خواهد شد.
گران‌فروشی از کنترل ما خارج است
مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه امروز در فضای اقتصادی و تعاملات سیاسی کشور نکات مهمی وجود دارد، اعلام کرد: امروز مسایل و نکات زیادی است که باید گفته و شنیده شود اما نباید این مسایل از طریق یک تریبون و در فضایی مطرح شود که دشمنان و نامحرمان نیز آن را بشنوند.
غضنفری با اشاره به اینکه اقتصاد ایران برخلاف تصور تحریم‌کنندگان یک اقتصاد نفتی نیست، افزود: ایران به لحاظ تنوع تولید مواد معدنی، تولید مس، سیمان، کاشی و سرامیک جزو ۱۰ کشور برتر دنیا، در حوزه تولید فولاد جزو ۱۷ کشور برتر و در حوزه سرب و روی بزرگ‌ترین تولیدکننده در منطقه خاورمیانه است. همچنین ایران در حوزه صادرات کالایی جزو ۲۰ کشور برتر دنیا و در زمینه صادرات مواد غذایی در زمره ۳۰ کشور برتر قرار دارد.
غضنفری اضافه کرد: امیدواریم با همکاری دولت رقمی بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد تومان نیز به این وزارتخانه برای تامین سرمایه پروژه‌های مختلف تخصیص یابد. این ۱۸ هزار میلیارد تومان شامل ۱۰ هزار میلیارد تومان از منابع هدفمندی یارانه‌ها و همچنین ۱۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی به صورت ریالی است و نیز طبق بودجه ۹۱ مقرر شد که سه هزار میلیارد تومان از ذخایر بانک مرکزی در اختیار بانک‌های تخصصی صنعت و معدن و توسعه صادرات قرار گیرد.
به گفته وی، با احتساب این ارقام، امسال چیزی در حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع جدید به حوزه تولید تزریق می‌شود. البته با کمک وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، روش‌های تامین مالی جدیدی شناسایی و معرفی خواهد شد.
غضنفری تصریح کرد: علاوه بر این ارقام، حدود ۳۰۰ میلیارد تومان نیز در وهله نخست برای تخصیص به بنگاه‌های آسیب‌دیده و بحران‌دیده در نظر گرفته شد.وزیر صنعت، معدن و تجارت به موضوع شهرک‌های صنعتی نیز اشاره کرد و افزود: طبق یک برنامه جدید، مشخص شد که منابع استانی در حوزه شهرک‌های صنعتی فعال شود. براساس موافقتنامه‌ای که با استانداران داشتیم، مقرر شد بخش بیشتری از منابع استانی به شهرک‌های صنعتی تخصیص یابد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش به موضوع تنظیم بازار اشاره کرد و در این خصوص توضیح داد: هر اتفاق و رویدادی که در فضای کلان اقتصادی می‌افتد، آثار آن بعد از مدتی در بازار آشکار می‌شود که این یک روال طبیعی است. ما می‌توانیم با گران‌فروشی از طریق کنترل و تعزیرات برخورد کنیم اما گران‌فروشی حاصل تغییر پارامترهایی است که کنترل آن برای ما غیرممکن است و باید براساس شاخص‌های کلان رفع شود.
غضنفری گفت: ما امیدواریم با همکاری دستگاه‌های مربوطه بتوانیم پارامترهای اقتصادی را کنترل کرده و گرانی را حل کنیم اما با این وجود ما موضوع تنظیم بازار را رها نکرده‌ایم و تیم خود را به کنترل و ذخیره‌سازی بیشتر مجهز کرده‌ایم.
به گفته وی، در راستای کنترل قیمت‌ها در بازار، دستور واردات ۲۴ هزار میلیارد دلار داده شد و به تبع آن از بانک مرکزی خواستیم که ارز مرجع را با اولویت بیشتر به واردکنندگان این کالاها اختصاص دهد. این ارز برای واردات انواع نهاده‌ها و خوراک دام و طیور، مواد اولیه صنایع فولادی و… بود.
واکنش باهنر به‌عدم پاسخگویی وزیران درباره قیمت نان
محمدرضا باهنر، نایب‌رییس مجلس نیز که ریاست جلسه را پس از لاریجانی عهده‌دار شد پس از پایان بررسی وضعیت اقتصادی کشور طی سخنانی با بیان اینکه نمایندگان مباحث موردنظرشان را در این جلسه مطرح کردند، گفت: مباحث مطرح شده در صحن علنی به هیچ‌وجه به معنای آن نیست که اگر وزرا سخنانشان را بیان کردند، نمایندگان مجلس قانع شوند. مسوولان دولتی البته باید بدانند که باید کشور گل و بلبل باشد.
باهنر با ذکر این نکته که مشکلات کشور زیاد است، گفت: تلاش مسوولان دولتی برای حل مشکلات کشور زیاد است اما باید دانست که مشکلات یک‌شبه حل نمی‌شود.
به گفته وی، کمیسیون‌های تخصصی مجلس تشکیل جلسه می‌دهند و اکثر قریب‌به اتفاق کمیسیون‌ها، انتخابات هیات‌رییسه کمیسیون را برگزار می‌کنند و بحث‌های کارشناسی بسیاری نیز باید در کمیسیون‌های تخصصی انجام شود.
نایب‌رییس دوم مجلس در بخش دیگری از سخنانش با ذکر این نکته که وزرا باید بعضی از رویه‌ها را اصلاح کنند و بهبود بخشند، گفت: مجلس برای حل موضوعات کشور، از اهرم‌های نظارتی خودش استفاده می‌کند و همه این گفت و شنودها در جهت اصلاح امور است.
محمدرضا باهنر در ادامه با انتقاد از افزایش قیمت نان گفت: قیمت خرید تضمینی گندم افزایش یافته اما میزان افزایش قیمت نان نسبت به افزایش قیمت خرید گندم بیشتر است و این دو رقم با یکدیگر همخوانی ندارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد