مرگ هولناک 9 بیمار

مهدیه بهارمست- بیمارستان خصوصی دیگری در ایران سوخت و خاکستر شد. بامداد سه‌شنبه بیمارستان قائم‌(عج) رشت دچار آتش‌سوزی شد. در این حادثه تا لحظه تنظیم این گزارش ۹‌نفر از بیماران جان خود را از دست دادند و به گفته مسوولان حریق از تاسیسات برق آغاز شده بود. این بیمارستان ۲۵۰‌تخت فعال داشته که در زمان وقوع آتش‌سوزی ۱۴۲‌بیمار در بیمارستان بستری بودند، از این تعداد ۱۰۹‌بیمار در بخش عادی و ۳۳‌بیمار در بخش‌های ویژه بستری بوده‌اند. همزمان با وقوع آتش‌سوزی بیماران از این بیمارستان به سایر بیمارستان‌های شهر رشت منتقل شدند. این آتش‌سوزی بعد از چهار ساعت تلاش نیروهای آتش‌نشانی مهار شد اما طبق گزارش‌ها بیمارانی که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری بودند جان خود را از دست دادند. در همان لحظات ابتدایی محسنی‌اژه‌ای رییس قوه قضاییه طی دستوری خطاب به رییس کل دادگستری استان گیلان بر حضور وی در صحنه حادثه و بررسی علل وقوع این آتش‌سوزی و شناسایی و تحت نظر قرار دادن خاطیان و مقصران احتمالی تاکید کرد. در حالی هنوز منشاء این آتش‌سوزی مشخص نشده که متاسفانه این اولین آتش‌سوزی در بیمارستان نبوده و طبیعتا آخرین هم خواهد بود زیرا بعد از آتش‌سوزی در کلینیک سینا اطهر در سال 99 و بیمارستان گاندی در سال گذشته فاجعه دلخراشی را برای کشور به بار آورد. مشخص نیست که چرا با تمام هشدارها مسوولان مربوطه هنوز برای جلوگیری از چنین حوادث‌هایی برنامه مدونی در نظر نمی‌گیرند، با اینکه آتش‌سوزی در بیمارستان‌ها پدیده جدیدی نیست. عوامل متعددی از جمله زیرساخت‌های قدیمی، به‌کارگیری مواد قابل اشتعال در بنای ساختمان، مقررات ایمنی ناکافی و خطای انسانی در آتش‌سوزی بیمارستان‌ها نقش دارند. علاوه بر اینها، پتانسیل آتش‌سوزی در یک بیمارستان می‌تواند از منابع مختلف مانند تجهیزات گرمایشی، انباشت مواد شیمیایی قابل اشتعال و سیم‌کشی معیوب الکتریکی رخ دهد، بنابراین مسوولان بیمارستان‌ها اعم از دولتی و خصوصی می‌توانند با رعایت اصول ایمنی و البته با هزینه‌های هنگفت که این روزها از توان مدیران بیمارستان‌ها خارج است، به ایمن‌سازی بیمارستان‌ها بپردازند. واکنش‌ها نسبت به این موضوع بسیار زیاد بوده زیرا این بیمارستان برخلاف تصورات نوساز بوده است! به گفته مسوولان آتش‌نشانی در سال جاری جلسات مربوط به ایمنی با ریاست بیمارستان برگزار شده و برخی از نواقص نیز رفع شده، اما هیچ اخطاریه مکتوبی برای بیمارستان قائم ارسال نشده است. براساس گزارش‌ها بیمارستان قائم دارای حداقل ضوابط ایمنی از جمله سیستم اعلام حریق و خاموش‌کننده‌های دستی و فایرباکس نسبت به بیمارستان‌های دیگر است. چه بسا پروانه ساختمانی این بیمارستان در سال ۸۷ صادر شده، لذا در ویرایش جدید آیین‌نامه ایمنی، کلیه بیمارستان‌ها مکلف به تعبیه سیستم اطفای حریق شده‌اند. یکی از مسوولان آتش‌نشانی منشاء حریق را در اتاقک یو.پی.اس و سرور دانست و اعلام کرد: «‌آژیر آتش به صدا درآمده اما عدم انجام درست و به موقع عملیات اولیه‌‌ اطفا توسط پرسنل و ترکیدگی باتری‌ها سبب آتش گرفتن کل اتاقک که در طبقه منفی بیمارستان قرار داشت، شده و شعله‌ها کل طبقه را در بر گرفته است.»
واکنش وزیر بهداشت
بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، در حاشیه نشست با رسانه‌ها در محل هیات دولت‌ گفت: بعد از اطلاع از حادثه معاون درمان وزارت بهداشت به نمایندگی از بنده برای بررسی علت وقوع حادثه به رشت رفته‌اند. اگر قصوری در وقوع این حادثه رخ داده باشد، قطعا برخورد خواهیم کرد و به مراجع قضایی خواهیم گفت.
وزیر بهداشت با اعلام اینکه در حادثه آتش‌سوزی بیمارستان قائم رشت ۹نفر فوت شدند، گفت: ۹۵بیمار به بیمارستان‌های دیگر منتقل شدند. این بیمارستان خصوصی سال ۹۴ ساخته شده بود و نسبتا نوساز بود.
توضیحات معاون وزیر بهداشت
سعید کریمی معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه بخش آی.سی.یو در مجاورت محل آتش‌سوزی قرار داشته است، تاکید کرد: آتش‌سوزی در داخل آی.سی.یو اتفاق نیفتاده و دودگرفتگی داشتیم و دود ناشی از حریق وارد این بخش شده است، البته پزشکی قانونی باید علت مرگ را مشخص کند، اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که فوتی‌ها بر اثر سوختگی نبوده است.
وی با بیان اینکه بیمارستان فعلا شرایط مناسبی برای شروع خدمت ندارد، گفت: دودگرفتگی وسیع بوده و آتش‌سوزی در قسمت سرور و یو.پی.اس‌ها رخ داده و باید تعمیرات لازم انجام شود، سازمان آتش‌نشانی بررسی‌های کامل را انجام دهد، بیمارستان دوباره پروانه بگیرد و تاییدیه‌های ایمنی را دریافت کند و سپس به ارائه خدمت
ادامه دهد.
کریمی با اشاره به پذیرش بیماران در اولین لحظات و آغاز خدمات‌رسانی درمانی عنوان کرد: تعدادی از بیماران بستری در آی.سی.یو به واسطه بیماری اولیه و زمینه‌ای شرایط مناسبی نداشتند و به همین علت همچنان در آی.سی.یو بستری هستند، نه به دلیل دودگرفتگی و امیدواریم با پیگیری‌های کادر درمان بهبودی کامل پیدا کنند و مرخص شوند.
تذکر جدی سازمان نظام پزشکی به بیمارستان‌ها
محمد رییس‌زاده رییس نظام پزشکی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر، تعداد زیادی از مراکز بهداشتی و درمانی ایران وقفی و با کمترین امکانات است، به «جهان‌صنعت» گفت: ضمن عرض تسلیت به بازماندگان این حادثه، در ابتدای امر باید بدانید که متاسفانه هزینه‌های ایمن‌سازی برای هر بیمارستانی بسیار گران است، این در حالی است که بیشتر بیمارستان‌های خصوصی وقفی و فاقد امکانات جدید و حتی تکمیلی هستند، به همین دلیل بیش از هر موضوعی باید در راستای بهینه‌سازی این مراکز با منابع اندک فعلی به ایمن‌سازی بیمارستان‌ها و نوسازی آنها بپردازیم. به عنوان نمونه یک مرکز وقفی در یکی از بهترین نقاط شهر وجود دارد که می‌توان با آن، بیمارستان هزار تخت‌خوابی در حاشیه شهر با جدیدترین استانداردهای روز دنیا ساخت ولی در حال حاضر از این زمین که در بهترین نقطه تجاری شهر قرار گرفته است، به عنوان یک بیمارستان 100‌تختخوابی فرسوده استفاده می‌شود.
وی افزود: بحث آتش‌سوزی در بیمارستان‌ها برای سازمان قابل پذیرش نیست، زیرا مردم عزیزانشان را به بیمارستان‌ها می‌سپارند و نه رایگان و حتی پولی هم برای آن پرداخت می‌کنند تا در بهترین شرایط درمان شوند اما بعد در ساعات پایانی شب با چنین وضعیتی مواجه می‌شوند. بیمارستان‌های ما باید شفاخانه باشند نه اینکه چنین وضعیتی را رقم بزنند.
بروز چنین حادثه‌ای، باعث تاسف در حوزه سلامت کشور است. البته برخلاف تصورات بیمارستان قائم رشت قدیمی نبوده و جزء بیمارستان‌های خوب استان گیلان است و اصلا موضوع فرسودگی برای آن مطرح نمی‌شود. حتی سازمان آتش‌نشانی هیچ اخطاریه مکتوبی برای بیمارستان قائم ارسال نکرده است.
رییس نظام پزشکی کشور بیمارستان قائم را دارای حداقل ضوابط ایمنی از جمله سیستم اعلام حریق و خاموش‌کننده‌های دستی و فایرباکس نسبت به بیمارستان‌های دیگر دانست و متذکر شد: پروانه ساختمانی این بیمارستان در سال ۸۷ صادر شده، لذا در ویرایش جدید آیین‌نامه ایمنی، کلیه بیمارستان‌ها مکلف به تعبیه سیستم اطفای حریق شده‌اند اما تمام حوادثی که در بیمارستان‌ها رخ می‌دهد، منتج به آتش‌سوزی نمی‌شود و ممکن است قصور پزشکی، سقوط از تخت و… نیز رخ دهد. تامین امنیت بیمار، ذیل حاکمیت بالینی مهم است. اصلی با عنوان اعتباربخشی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وجود دارد که مباحث مربوط به ایمنی بیماران را در خود جای می‌دهد. اگر این بحث‌ها جدی گرفته شوند و نظارت دقیقی روی آنها انجام شود، دیگر شاهد بروز چنین حوادثی نخواهیم بود.
او ادامه داد: به نظرم طی سالیان گذشته، حاکمیت بالینی و ایمنی بیمار را با همان قدرتی که در دهه قبل داشتیم پیگیری نکرده‌ایم، این یعنی الان در پیگیری این موارد دچار سستی شده‌ایم و چنین شرایطی برای نظام بهداشت و درمان کشور بسیار خطرناک است. اگر به هر طریقی، به این بیمارستان‌ها مجوز داده نشود، شرایط تغییر می‌کند. این بیمارستان‌هایی که به هر طریقی مجوز می‌گیرند، شاید تا یکی، دو سال اتفاق ناگواری برایشان پیش نیاید ولی بعد از آن ممکن است جان هموطنان را به خطر بیندازند. دولت و وزارت بهداشت آینده، باید حوزه سلامت و ایمنی بیمارستان‌ها و امنیت بیماران را جزو اولویت‌های خود قرار دهند. بازسازی، نوسازی یا جا‌به‌جایی این بیمارستان‌ها، خیلی سخت نیست و فقط به یک عزم ملی نیاز دارد.
رییس‌‌زاده در پایان تاکید کرد: اگر یک عزم جدی در کشور وجود داشته باشد و این مراکز بهداشتی و درمانی را با مجوزات قانونی و شرعی، تبدیل به بیمارستان‌های مدرن و استاندارد در یک منطقه کم‌ترافیک شهری کنیم، بخش زیادی از مشکلات مرتفع خواهد شد. در ایران، حوزه سلامت فدای بحث‌های رسانه‌ای و غیر‌تخصصی شده است و بعضا وقتی بر یک حوزه غیر‌ضروری تمرکز شود، مشخص است که در حوزه‌های ضروری دچار غفلت می‌شوند.