«خانه پدری» به ونیز نمی‌رود

گروه فرهنگ- سه روز بعد از قرار گرفتن نام فیلم «خانه پدری» در بخش جنبی شصت و نهمین جشنواره ونیز، علیرضا سجادپور از تحریم این جشنواره خبر داد‌‌.
«خانه پدری» آخرین ساخته کیانوش عیاری است که از جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر توقیف شد و تا امروز فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است‌‌. البته انتهای تمام این فراز و فرودها به یک نتیجه واحد ختم می‌شوند:«این فیلم اکران نمی‌شود» هرچند با رسیدن خبر پذیرفته شدن خانه پدری در جشنواره ونیز، طرفداران سینمای عیاری کمی خوشحال شدند چون می‌توانستند به اکران این فیلم (حتی جایی خارج از ایران) دلخوش کنند و امیدوار باشند مشکل اکران فیلم در ایران هم حل شود‌‌.
اما در روزهایی که کیانوش عیاری خسته و بی‌حوصله است و دوست ندارد درباره بی‌مهری‌هایی که نسبت به فیلمش اتفاق می‌افتد حرفی بزند، هیچ کس مسوولیت مستقیم عدم اکران این فیلم را قبول نمی‌کرد‌‌. همان‌طور که چند ماه پیش سعید منتظرالمهدی (مدیرعامل موسسه ناجی هنر که یکی از سرمایه‌گذاران فیلم خانه پدری است) گفته بود: «پولش را داده‌ایم، نمی‌خواهیم اکران شود‌. » جمله‌ای که تعجب‌شنوندگان خبر را برانگیخت و سر و صدای زیادی ایجاد کرد‌‌. اما چند هفته بعد از این اظهارات جنجالی، مدیرعامل ناجی هنر از سخنان قبلی خود عقب‌نشینی کرد و مسوولیت عدم اکران فیلم را بر گردن وزارت ارشاد انداخت و گفت: اینکه «خانه پدری» را ما توقیف کرده‌ایم صحیح نیست‌‌. هر چند پخش این فیلم با اولویت‌های کنونی ما منافات دارد اما نزدیک به دو سال است که وزارت ارشاد از اکران آن ممانعت کرده و اجازه عرضه اثر در جشنواره یا اکران خصوصی برای خبرنگاران را نیز نداده است‌‌.
گفته‌ای که با توجه به مواضع علیرضا سجادپور درباره این فیلم چندان دور از ذهن نیست اما نمی‌تواند نشانه رضایت نیروی انتظامی به اکران خانه پدری باشد‌‌. سجادپور به عنوان مدیر اداره نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد از دو سال پیش که فیلم عیاری به‌طور غیررسمی در وضعیت توقیف به سر می‌برد، بارها از لزوم اصلاح این فیلم حرف زده و گفته است تا این اصلاحات انجام نشود، اجازه اکران به «خانه‌پدری» نخواهند داد‌‌. اصلاحاتی که در اوج ماجراهای خانه پدری، کیانوش عیاری یک بار از انجام آن خبر داده بود اما وزارت ارشاد به آن مقدار کم رضایت نداد‌‌.
عیاری هم حاضر نشد بیش از همان اصلاحات جزیی اولیه، اصلاحات بیشتری بر فیلمش تحمیل کند‌‌. او از این گفت که اگر بخواهد تمام اصلاحات مورد نظر ارشاد را اعمال کند، این فیلم دیگر فیلم او نیست‌‌.
از هیچ کدام از گفته‌های ضد و نقیض مسوولان نیروی انتظامی (موسسه ناجی هنر) و وزارت ارشاد نمی‌توان فهمید که در نهایت چه کسی جلوی اکران آخرین ساخته کیانوش عیاری را گرفته است‌‌.
اما آخرین اتفاقی که در روزهای سکوت خودخواسته عیاری اتفاق افتاد، خبر پذیرفته شدن این فیلم به عنوان نماینده ایران در بخش جنبی جشنواره ونیز بود که با اظهارنظر علیرضا سجادپور به نظر می‌رسد منتفی شود‌‌. سجادپور در اظهارنظری درباره این خبر از احتمال تحریم شصت و نهمین جشنواره ونیز توسط ایران حرف زده و گفته است: با توجه به اینکه اتحادیه اروپا ایران را در معرض شدیدترین تحریم‌های انسانی و غیرقانونی قرار داده به‌طور طبیعی ما نیز در این فکر هستیم که حضور فیلم‌های ایرانی را در جشنواره فیلم ونیز تحریم کنیم‌. او درباره مجوز نداشتن فیلم عیاری هم حرف زده و توضیح داده است: شرکت یک فیلم بدون پروانه نمایش خارجی غیرقانونی است و هیچ فیلمی حق ندارد بدون مجوز در جشنواره‌ای خارجی نمایش داشته باشد‌‌. عیاری تا وقتی اصلاحات مورد نظر را اعمال نکند، امکان نمایش فیلم خود را نخواهد داشت‌.
اصلاحاتی که به گفته عیاری بیش از نیم ساعت است و اعمال آنها فیلم او را نابود می‌کند‌‌. این روزها با ناامید شدن امید دوستداران عیاری به حل مشکل اکران خانه پدری با شرکت آن در جشنواره ونیز، عیاری کماکان در سکوت و ناامیدی به سر می‌برد‌‌. او این روزها در گفت‌وگو با رسانه‌ها صرفا از شرایط روحی نامناسب خود حرف می‌زند و اینکه انگیزه‌ای برای فکر کردن به سینما و ساخت اثری جدید ندارد‌‌. این به معنای آن است که یکی از مهم‌ترین سینماگران ایران که آثار درخشانی در کارنامه خود دارد به ادامه ندادن فعالیت خود در سینما فکر می‌کند‌‌. کارگردانی که کیومرث پوراحمد، مدتی پیش در گفت‌وگویی درباره او و فیلم خانه پدری این‌طور گفته است: عیاری مظلوم‌ترین کارگردان ماست که نه اعتراض می‌کند و نه سر و صدا به پا کرده یا جوسازی می‌کند‌‌.
به عیاری موضوعی پیشنهاد داده می‌شود و این کارگردان این پیشنهاد را به اثری درخشان تبدیل می‌کند‌‌.
چرا ما نباید این فیلم را نمایش دهیم‌ در میان نسلی که دهه اول انقلاب فیلمسازی را شروع کردند مانند من، کیانوش عیاری و مسعود جعفری جوزانی قطعا کیانوش عیاری بهترین و کارآزموده‌ترین و در واقع استاد سینماست که در این سال‌ها بسیار به او ظلم شده و تعداد زیادی از فیلم‌هایش همچون فیلم «بودن و نبودن» که یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود، دیده نشده و به واقع حرام شده‌اند‌‌. وقتی فیلم «خانه پدری» را دیدم به عیاری گفتم این فیلم باید در جهان دیده شود چرا که فیلم بسیار درخشانی است و حیف است که دیده نشود‌. .