27 - 06 - 2024
خدمتی که دولت چهاردهم می‌تواند به بازار چاپ و نشر کند
صنعت چاپ درگیر مشکلاتی است که هم راه برون‌رفت از آنها احصا شده هم زمینه رفع آنها در کشور وجود دارد اما دولت چهاردم برای شروع در این حوزه باید به کدام نکات توجه داشته باشد؟ فعالان این صنعت چه مطالبه‌ای از دولت چهاردهم دارند؟
صنعت چاپ در ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته است اما برخی مسائل از جمله افزایش نرخ ارز و فرسودگی دستگاه‌ها از سرعت رشد و حرکت آن به سمت توسعه کاسته است. چاپ در ایران در یک دهه گذشته دوره‌های پرفراز و نشیبی را سپری کرده است، هم دوره‌های اوج و رونق اقتصادی را تجربه کرده و هم دوره‌های رکود شدید و تعطیلی یکی پس از دیگری چاپخانه‌ها و روزگاری همچون طفل سرگردانی بین دو متولی خود یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت در رفت و آمد بوده است، مشکلات صنعت چاپ در همه این سال‌ها مسائلی چون نبود نقدینگی، نبود سفارش، قانون‌های نادرست، عدم اجرای معافیت‌های مالیاتی، سیاستگذاری‌های اشتباه و فرسودگی ناوگان صنعت بوده است.
در وضعیت فعلی عمده متخصصان این صنعت، فرسودگی ناوگان چاپ را به عنوان یک دغدغه برمی‌شمارند که به دلیل هزینه‌های بالای خریداری دستگاه‌ها و تجهیز اتفاق افتاده است. مشکلی که از 10 سال پیش خودنمایی کرد و حالا تبدیل به یک معضل شده است، هم تولید داخل را تهدید می‌کند، هم بازارهای هرچند اندک صادراتی را. فعالان صنعت چاپ در این زمینه معتقدند که چون این صنعت متولی مشخصی ندارد و در سال‌های گذشته بین وزارت ارشاد و وزارت صمت پاس‌کاری شده است، حمایت‌های دولتی از آن بسیار اندک و در حد صفر بوده است، شاید اگر تسهیلاتی برای نوسازی در نظر گرفته می‌شد، امروز این صنعت وضعیتی متفاوت داشت. یکی از موانع رشد و توسعه صنعت چاپ که در سال‌های اخیر همواره از سوی بدنه این صنعت مطرح شده است، قوانین دست‌وپاگیر و عدم وجود متولی مناسب برای این صنعت است. فعالان این صنعت همواره اعتقاد دارند که آنها بخشی از بدنه صنایع کشور به شمار می‌روند و قاعدتا باید به مانند بقیه صنایع زیر نظر وزارت صمت باشند، در دولت روحانی توافقاتی بین وزیران برای این انتقال انجام شد و موضوع به مجلس شورای اسلامی رفت اما این انتقال بلاتکلیف ماند. در دولت سیزدهم نیز وزارت ارشاد مخالف انتقال صنعت چاپ به وزارت صمت بود و معتقد بود که وزارت ارشاد خانه چاپ است و این وزارتخانه می‌تواند تمامی حمایت‌هایی که وزارت صمت می‌تواند برای صنایع فراهم کند، برای این صنعت فراهم کند. با این حال فعالان این صنف معتقدند که چاپ یک صنعت است که صنایع بسیاری وابسته به آن هستند بنابراین تعیین تکلیف برای این صنعت در وزراتخانه‌ای که اختیاراتی در حوزه صنعت ندارد، خالی از معناست. در دولت سیزدهم نیز به مانند دولت‌های پیشتر، اگرچه نگاهی که به صنعت نشر وجود داشت به صنعت چاپ نشد اما صنعت چاپ از حمایت‌هایی نیز برخوردار بود از آن جمله بهره‌مندی فعالان این صنعت از تسهیلات تبصره 18، راه‌اندازی شورای سیاستگذاری صنعت چاپ بعد از چند سال تعطیلی، اقدام برای شروع راه‌اندازی بانک اطلاعاتی صنعت چاپ و… امروز صنعت چاپ در ایران در جایگاه حساسی قرار دارد، از یکسو به دلیل ظرفیت‌های ایجاد شده می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در ارزآوری برای کشور ایفا کند و در صادرات محصولات دیگر نقشی اساسی ایفا کند و از یکسو در داخل با مشکلاتی اساسی دست و پنجه نرم می‌کند، مشکلاتی که در سایه رفع نواقص ساختاری و قانونی می‌توانند برطرف شوند اما دولت چهاردم برای شروع در حوزه صنعت چاپ باید به کدام نکات توجه داشته باشد؟ فعالان این صنعت چه مطالبه‌ای از دولت چهاردهم دارند؟جلال ذکایی کارشناس و فعال حوزه صنعت چاپ در این زمینه می‌گوید به اعتقاد من، مسائل حوزه چاپ تک‌بعدی نیست که بگوییم اگر همین یک مورد اصلاح شود مشکلات حوزه صنعت چاپ تمام می‌شود به دلیل ماهیت صنعت چاپ که یک ماهیت میان‌بخشی است و ارتباط مستقیم با حوزه فرهنگ، صنعت، سلامت، بهداشت و نظایر این دارد. دستگاه‌های مختلف و سازمان‌های مخالف درگیر این صنعت هستند.
وی با اشاره به اینکه صنعت چاپ همواره بین دو وزارتخانه ارشاد و صمت درگیر بوده است، ادامه داد: دو حوزه جدی و اساسی مرتبط با چاپ وجود دارد، یکی به لحاظ کالبدی و ماشین‌آلات و تجهیزات و مسائلی از این دست که در حوزه وزارت صنعت قرار می‌گیرد و دیگری نوع محصول و خروجی محصول که عموما یک محصول فرهنگی به حساب می‌آید که این هم در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیده می‌شود. در این راستا ما جمعی از کارشناسان حوزه چاپ با همکاری وزارت ارشاد طرحی را آماده کردیم که به بررسی مسائل و مشکلات حوزه چاپ بپردازد و در کنار آن راهکارهای اجرایی را هم پیشنهاد دادیم، اتفاقا در همین مدت یک بررسی و ارزیابی اولیه انجام و بازنگری قوانین موجود و تدوین قوانین تازه برای حوزه چاپ پیشنهاد شد.وی به بخش دیگر این طرح اشاره کرده و افزود: بخش دیگر درباره تعیین تکلیف وضعیت سازمانی صنعت چاپ است، به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که امروز فقدان و خلأ یک سازمان مستقل غیردولتی که بتواند تکفل این امر و مسائل صنعت چاپ را بر عهده بگیرد، وجود دارد. بررسی‌ها انجام شده، ضعف‌ها و ناکارآمدی قوانین احصا شده است و پیشنهاد تشکیل سازمان مستقل که بتواند تکفل صنعت چاپ را بر عهده بگیرد. ارائه شده است، پیشنهاد ارائه شده این است که تحت عنوان خانه چاپ یک سازمان مستقل تشکیل شود.
به گفته ذکایی، این سازمان می‌تواند تنظیم‌کننده روابط بین این دو وزارتخانه باشد و خلأهای قانونی موجود را نیز برطرف کند. البته تشکیل خانه چاپ، در حد پیشنهاد است و اتفاق خاصی نبرای تشکیل آن هنوز رخ نداده است اما در دولت جدید می‌تواند به مرحله اجرا برسد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد